VENNOOTSCHAPSBOEKHOUDEN – ACCOUNTING B
Journaalpost
0. Inleiding
DEEL 1 PASSIVA
1. Kapitaal
1.1 Boekhoudrecht
!"#$%""&
• Fractiewaarde = #""()*&*(
Voorstelling
I. Kapitaal (10)
I.A Geplaatst kapitaal (100)
NV, BVBA, Comm.VA Maatschappelijk geplaatst kapitaal
Cvoa, cvba Maatschappelijk kapitaal
Handelaar, natuurlijk persoon Vermogen, bestendige wijze aan onderneming
Comm.V Commanditair kapitaal
Vof Vennootschapsvermogen
I.B Niet opgevraagd kapitaal (-) (101)
Vorming van het kapitaal
1
,1.2 Kapitaal bij natuurlijke personen of bijkantoren en centra van werkzaamheden
Juridisch bestaat kapitaal niet
KI R/C 55000 X
Gebouwen 22000 X
@ Geplaatst kapitaal 10000 X
• Kapitaalvermindering door terugbetaling
Geplaatst kapitaal 10000 X
KI R/C 55000 X
• Kapitaalverhoging door storting in contanten
55000 X
10000 X
1.3 Kapitaal in NV, BVBA, Comm.VA
Vennootschap
• Vermogen bij elkaar brengen
• 2 of meer personen
• Winstoogmerk = vennoten vermogensvoordeel bezorgen
• Statuut: doel waarvoor vennootschap gemaakt is, nauwkeurig omschreven
• ‘Gemeenschap’ = kapitaal
Plaatsing kapitaal zelfde verloop als 1.2
Verandering kapitaal
• Stichting vennootschap en kapitaalverhoging
o Zonder publieke uitgifte van aandelen
§ Speciën
§ In natura
§ Incorporatie reserves, overgedragen winst, hwmw
o Met publieke uitgifte van aandelen
§ Speciën
• Kapitaalvermindering
o Terugbetaling aan vennoten
o Incorporatie verlies huidig boekjaar
o Incorporatie overgedragen verlies
o Ontheffing verplichting tot storten (niet-volstort kapitaal)
• Bijzondere aspecten
o Uitgifte bonusaandelen
o Kapitaalverhoging door fusie of opslorping
2
,1.4 Privé-uitgifte: oprichting of kapitaalverhoging in speciën
Beschrijving van kapitaal en kapitaalverhoging
Kenmerken
• Onderling bekend
• Beperkt in aantal
• Storting van vennoten
Voorbereidende fase (1)
• Oprichting technisch en financieel plannen onderneming
o Ondernemingsplan: waar, hoe, structuur, …
o Financieel plan: bepaalt hoeveelheid kapitaal er nodig is om onderneming op
te richten en zich te laten ontwikkelen
§ Aan notaris overhandigd
§ Voor 2 jaar activiteit uit te voeren
o Statuten: juridisch reglement
• Kapitaalverhoging
o Berekenen waarde oude aandelen en nieuwe aandelen
o Berekenen behoefte aan kapitaal voor voortbestaan onderneming
o Vinden van vennoten die willen deelnemen aan kapitaalverhoging
Kapitaal en minimumstorting (2)
• Vennoten bereidheid deelname aan onderneming bewijzen à 2 groepen
o Groep 1: verantwoordelijkheid niet beperken tot inbreng
§ Geen minimumkapitaal, minimumstorting
o Groep 2: verantwoordelijkheid beperken tot inbreng
§ Nv, bvba, Comm.VA, cvba
Definitieve oprichting of kapitaalverhoging (3)
• Comm.V en vof: onderhandse akte
• Rest: notariële akte
o à openbare akte: rechtspersoon à bestaat à Bijlagen tot Belgisch Staatblad
• Geblokkeerde rekening totdat onderneming juridisch bestaat
à alleen storten mogelijk à minimumstorting à stortingsbewijs bij notaris à
notaris stuurt attest naar financiële instelling à deblokkeren
Afwerken van de oprichting of kapitaalverhoging (4)
• Inschrijving Kruispuntrechtbank van ondernemingen: ondernemingsnummer
• Naargelang noodzaak: niet-volstort kapitaal opvragen
3
,Terminologie (5)
• Aandeel: titel dat bewijst dat houder deel heeft genomen aan kapitaalvorming
o Aandeel op naam: nominatieve inschrijving in register: nv, cvba en bvba
o Aandeel aan toonder: gedematerialiseerd, niet meer mogelijk, papieren
bewijs = geacht eigenaar te zijn
o Gedematerialiseerd aandeel: onlichamelijke aandelen, nv en Comm. VA
• Aandeel met nominale waarde: waarde vastgehecht
• Aandeel zonder nominale waarde: fractiewaarde
• Geplaatst kapitaal
• Niet-opgevraagd kapitaal
• Gestort, niet-opgevraagd kapitaal: schuld
• Opgevraagd, niet-gestort kapitaal: vordering op vennoten
• Toegestaan kapitaal:
o Maximumbedrag waarmee bestaande kapitaal mag verhoogd worden
o Beslissing RvB algemen vergadering
Boekhoudkundige verwerking van oprichting of kapitaalsverhoging
• Storting aandeelhouders op geblokkeerde rekening financiële instelling
KI R/C 55000 X
@ Ontvangen voorschotten op kapitaal 48900 X
• Stichting vennootschap en volledige plaatsing kapitaal (notariële akte)
Niet opgevraagd kapitaal (-) 10100 X
@ Geplaatst kapitaal 10000 X
• V is gesticht, bewijs aan financiële instelling gegeven à ontvangen voorschotten
geregulariseerd
Ontvangen voorschotten op kapitaal 48900 X
@ Niet-opgevraagd kapitaal 10100 X
• Eventuele latere opvraging en hun ontvangst
Opgevraagd, niet gestort kapitaal 41000 X
@ Niet-opgevraagd kapitaal 10100 X
KI R/C 55000 X
Opgevraagd, niet gestort kapitaal 41000 X
4
, • Vervroegde storting door de aandeelhouder en regularisatie bij latere opvraging door
de vennootschap
KI R/C 55000 X
@ Gestort, niet-opgevraagd kapitaal 48901 X
Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 41000 X
@ Niet-opgevraagd kapitaal 10100 X
Gestort, niet-opgevraagd kapitaal 48901 X
@ Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 41000 X
Kosten van oprichting en kapitaalverhoging
2 manieren
ACTIVEREN à afschrijven Kost in resultatenrekening
20% op inventarisdatum 48930 Andere diverse schulden
• Meer winst want
niet direct alles in
kosten
• Onmiddelijk
Kosten bij inbreng, kapitaalverhoging 65720 X
Terugvorderbare btw bij aankopen 49959 X
@ Andere diverse schulden 48930 X
5
, • Activatie
Kosten bij inbreng, kapitaalverhoging 65720 X
Terugvorderbare btw bij aankopen 49959 X
@ Andere diverse schulden 48930 X
Afschrijvingen oprichtingskosten 63000 X
@ Geboekte afschrijvingen op kosten van 20009 X
optichting en kapitaalverhoging (-)
Vennoten in gebreke
In Register van Aandelen
• Aanmaning vennoot
• Ingebrekestelling
• Nieuwe koper vinden voor volledige pakket aandelen (niet alleen dubieus deel)
• Afrekening à betrokkene niet langer aandeelhouder
Voorbeeld
• Deel 1 – opgevraagde, maar niet gestorte bedragen 41000 Opgevraagd kapitaal
• Deel 2 – nog niet-opgevraagd kapitaal 10100 Niet opgevraagd kapitaal
• Deel 3 – extra kosten à terugvorderen op
o 74320 Teruggevorderde kosten
o 75100 Opbrengsten uit vlottende activa
• Volledig:
Gegeven: 10000 Geplaatst Kapitaal : CS 250.000
10000 Aandelen
Abeloos: 1000 aandelen
Abeloos voldeet niet aan opvraging voor 40%
Oplossing:
1) 250.000/10.000 = 25 euro/aandeel
Oorspronkelijke inschrijving 25x1000 25.000
-Volstort bij inschrijving 25% x25000 - 6250
TOTAAL 18750
-Opgevraagd: 40%x 25000 -10000
= Niet-opgevraagd (35%x25000) 8750
• Boeken (1)
Dubieuze vorderingen op vennoten 41007 18750
@ Niet-opgevraagd kapitaal 10100 8750
@ Opgevraagd, niet-gestort kapitaal 41000 10000
6
,2) Veroorzaakte kosten ingebrekestelling
Deurwaarderskosten (excl. 21% btw) 94
Administratiekosten (excl. 21% btw) 325
Verwijlintresten (vrijgesteld van btw) 300
TOTAAL 719
Verschuldigde btw bij verkopen 87,99
TOTAAL 806,99
• Boeken (2)
Dubieuze vorderingen op vennoten 41007 806,99
@ Teruggevorderde kosten 74320 419
@ Opbrengsten uit vlottende activa 75100 300
@ Verschuldigde btw bij verkopen 49954 87,99
3) Vinden nieuwe koper à afrekenen aandelen (23000 EUR)
• Boeken (3)
Diverse vorderingen 41600 23 000
@ Dubieuze vorderingen op vennoten 41007 23 000
4) Regulariseren toestand nieuwe koper
Aankoop 1000 aandelen (nominale waarde 23 000
25000)
-Niet opgevraagd: 35%x 25000 -8750
= onmiddelijk te storten aan vennootschap 14 250
• Boeken (4)
KI R/C 55000 14 250
Niet-opgevraagd kapitaal 10100 8750
@ Diverse vorderingen 41600 23 000
5) Regularisatie toestand Abeloos
Abeloos is verschuldigd 806,99 + 18750 19 556,99
Al ontvangen van nieuwe koper - 23 000
Schuld tegenover Abeloos 3443,01
(Abeloos verliest 25 000 + 719,00 – 23 000 = 2806,99)
• Boeken (5)
Dubieuze vordering op vennoten 41007 3443,01
@ Diverse schulden 48930 3443,01
7
,1.5 Privé-uitgifte: oprichting of kapitaalverhoging in natura
Natura = anders dan geld
• Voorwaarde: moet naar economische maatstaven kunnen gewaardeerd worden
o Uitsluiting: verplichting tot het verrichten van werk of diensten
• Bedrijfsrevisor aangesteld door raad van bestuur: verlag opmaken (waarde bepalen)
• Overeenkomen met aantal aandelen en nominale waarde (fractiewaarde)
• Praktische werkwijze
o Stichters: schatting van de waarde
o Bedrijfsrevisor controleert
o Notaris: notariële akte
• Altijd 100% volstorting bvba ßà nv: 5 jaar (25%)
Boeken
• Notariële akte
Niet opgevraagd kapitaal (-) 10100 X
@ Geplaatst kapitaal 10000 X
• Realisatie van de inbreng
Terreinen 22000 X
Gebouwen 22100 X
Handelsgoederen 34000 X
Handelsdebiteuren 40000 X
@ Geboekte afschrijvingen op gebouwen (-) 22109 X
@ KI: schulden op rekeningen 17300 X
@ Niet-opgevraagd kapitaal 10100 X
Zie slide 17-20
8
,KORTE SAMENVATTING p.35-36
• Geplaatst kapitaal = aandelenkapitaal dat beloofd is door de aandeelhouders
o = opgevraagde + niet-opgevraagde bedragen
o Staat onder Kapitaal (ev)
• Niet-opgevraagd kapitaal = niet opgevraagde bedragen
o Minpost onder kapitaal
o Eigenlijk vordering op vennoten
o Bij oprichting altijd (ook al is min. Volstoring gebeurd)
§ Niet opgevraagd kapitaal aan geplaatst kapitaal
• Opgevraagd, niet-gestort kapitaal = opgevraagde bedragen
o Echte vordering
o Kapitaal opvragen à niet opgevraagd kapitaal vermindert
• Aandeelhouders storten te snel
o Oprichting: ontvangen voorschotten op kapitaal à schuldenrekening
o Later: gestort, niet-opgevraagd kapitaal à schuldenrekening
• Examenvraag:
Verandert de rubriek Kapitaal als:
kapitaal opgevraagd wordt?
aandeelhouders te snel storten, zonder dat er opgevraagd wordt?
1.6 Openbare uitgifte: oprichting of kapitaalverhoging in speciën
Beschrijving
= openbaar beroep op spaarwezen
• Uitgifteprospectus verspreiden
o Initiatief in detail uiteenzetten
o Modaliteiten betreffend intekenen op kapitaal
• Enkel nv
• Controle door FSMA: Financial Services and market Authority
o Niet misleiden
o Voldoende kans op slagen
o Jaarrekening controleren …
Boekhoudkundige verwerking
1) Voorlopige oprichting
• Notariële akte
• Opschortende voorwaarde dat op sluitingdatum op het volledige opgenomen
kapitaal is ingeschreven
• Garantiesyndicaten à slagen bijna zeker à wachtrekeningen
• 10000 , 10100 à 49980, 49981
• Nominale waarde of fractiewaard – uitgifteprijs = uitgiftepremies
• Boeken (1)
Inschrijvers 49981 X
@ Inschrijvingen op kapitaal en uitgiftepremies 49980 X
9
, 2) Gebeurtenissen gedurende de inschrijvingsperiode
• Prospectus verspreid à nieuwe inschrijvingen
• Kosten à oprichtingkosten of in resulaat opnemen (zie eerder)
• Boeken (2)
Kosten van oprichting en kapitaalsverhoging 20000 X
Terugvorderbare btw bij aankopen 49959 X
@ Andere diverse schulden 48930 X
Afschrijvingen op oprichtingskosten 63000 X
@ Geboekte afschrijvingen op kosten van 20009 X
oprichting en kapitaalverhoging
OF
Kosten bij inbreng, kapitaalverhoging 65720 X
Terugvorderbare btw bij aankopen 49959 X
@ Andere diverse schulden 48930 X
• Spaarders schrijven in door afgifte van inschrijvingsoformulier
o Uitgifte per aandeem + eventuele bijdrage voor de kosten
• Vennootschap krijgt ontvangen voorschotten = schuld zolang oprichting of
kapitaalverhoging niet definitief is
• Boeken (3)
KI R/C 55000 X
@ Ontvangen voorschotten op kapitaal 48900 X
@ Ontvangen voorschotten op de recuperatie 48902 X
van kosten
3) Afsluiten van de inschrijvingsperiode en definitieve afwikkeling
• Afsluitingdatum
• 3 scenario’s
• Uitgifte is geslaagd
o Kapitaalvorming (4)
Niet-opgevraagd kapitaal (-) 10100 X
@ Geplaatst kapitaal 10000 X
o Alle ontvangen voorschotten hebben een definitief karakter (5)
Ontvangen voorschotten op kapitaal 48900 X
Ontvangen voorschotten op de recuperatie van 48902 X
kosten
@ Niet-opgevraagd kapitaal 10100 X
@ Kosten van oprichting en kapitaalverhoging 20000 X
10