Dit is een samenvatting van het vak economisch beleid dat gegeven wordt in de tweede bachelor van handelwetenschappen door Prof. Bewijst. Het bevat alle informatie dat in de les gezegd werd + opgeloste voorbeeld examenvragen / doordenkers + extra grafieken voor duidelijker te maken. Geschreven in a...
Thema 1: Rol van de overheid in de economie – doelstellingen en instrumenten van het
economisch beleid
1: De rol van de overheid in de economie
De analyse van overheidsbeleid impliceert naast klassieke marktpartijen (organisaties en
bedrijven) ook de aanwezigheid van een overheid.
In een dergelijke GEMENGDE ECONOMIE met specifieke taken voor de overheid (zie verder)
kan de omvang van de overheidssector worden gemeten via 2 indicatoren.
Gemengde economie = economie waarbij er taken zijn weggelegd voor 2 partijen
• De markt: organisaties, bedrijven en consumenten
• Overheid
Wat is het belang van de overheid in een gemengde economie? Wat zijn de
krachtsverhoudingen?
1) G0 in % van het bbp
BBP = C + I + G + (E – Z)
G is ook wel G0, is een vast bedrag
G0 / BBP (percentage)
2) % van de werkenden die bij de
overheid zijn
Kijkt naar alle mensen die werken
en daarvan percent berkenen dat
voor overheid werkt
Schommelt rond 17,5%
EXAMEN: Op basis van welke 2 manieren kan de omvang van de overheid in een gemengde
economie worden gemeten?
,2: Wat is overheidsbeleid?
Beleid is het streven naar het bereiken van bepaalde doeleinden met bepaalde middelen en
bepaalde tijdskeuzen
Economische politiek is het geheel van maatregelen die door een beleidsvoerder (…) wordt
genomen teneinde bepaalde doelstellingen op het domein van allocatie, ordening,
stabilisatie en verdeling te realiseren
Overheden stellen doelstelling voorop die ze met middelen/ instrumenten
proberen te realiseren
o VB: Arbeidshervormingen —> bedrijven schreeuwen om voldoende
werkkrachten, dus doelstelling is meer geschoolde werknemers bij
bedrijven krijgen dus we gaan hervormingen doorvoeren op de
arbeidsmarkt, door bv minder werkloosheidsvergoeding
Efficiëntie = De goedkoopste manier om doel te bereiken.
Effectiviteit = mate waarin het BELEID bijdraagt tot de realisatie van de doelstelling.
Synoniem: doeltreffendheid
Doelbereiking = mate waarin het doel wordt bereikt.
Examenvraag: Wat is het verschil tussen efficiëntie en doelmatigheid? —> Antwoord: dit is
hetzelfde!
• Niet omdat die vraagt naar een verschil dat er een verschil is!!
,Verticale as: het effect
• Je wilt als overheid
iets realiseren, iets
beïnvloeden.
• Het te beïnvloeden
fenomeen (bv: aantal
jobs)
Horizontale as: tijdperiode
(bv: 5 jaar)
Z is het meetding op T0
• Bv: aantal jobs
vandaag bv 140 000
D = doelstelling op moment t 1 in de toekomst
• Bv: doelstelling is om 200 000 jobs te behalen
C: wanneer je als overheid zegt dat je wel iets gaat doen.
• Het aantal jobs na voeren beleid
• Bv: 170 000 jobs —> Door bv loonkost verlaging voor ploegenjobs
• Of de werkloosheidsvergoeding beperken in de tijd
• Dat maakt dat je uitkomt op c
B: niks, je doet niks, de regering doet niks —> normale groei
• Als je verkozen wordt en je doet niks dan gaat je zien dat er automatisch jobs
bijkomen en verdwijnen.
• Evolutie als je niets zou doen
• Bv: 160 000 jobs
Effectiviteit: mate waarin beleid bijdraagt tot realiseren van de doelstelling
• Verschil tussen c en b eigenlijk
• Verschil punt met beleid met punt van gewone evolutie zonder een beleid
Doelbereiking: doel is 200 000, je strant op 175 000. Het doel is niet bereikt. Er is een mate
van doelbereiking maar eigenlijk is het doel niet bereikt
Efficiëntie: Goedkoopste manier om doelstelling te realiseren.
• Hiervoor heb je de kostprijzen nodig. Dat weet je niet dus je kan geen uitspraak doen
over efficiëntie.
• Stel het zou €1 gekost hebben dan was dat heel efficiënt want is niet duur. €100 000
000 dan was het niet efficiënt.
, Let op op examen dat u een tekening
hebt waar b en c elkaar in hetzelfde
punt ontmoeten.
Stel b = c dan geen effectiviteit want als
je niets doe kom je op hetzelfde punt
uit dan als je wel iets doen. Dus je
draagt niet bij tot de realisatie van de
doelstelling
Doelbereiking: duidelijk niet want doel
is niet bereikt. Mate van doelbereiking,
je bent een beetje opgeschoten in die
richting.
Efficiëntie: er staat niets van kostprijzen
dus eerste indruk is je kan niks zeggen
maar met actie te ondernemen kom je op hetzelfde uit dus het was weggegooid geld, dus
niet efficiënt.
EXAMENVRAAG: Verklaar op basis van een zelf gekozen voorbeeld het verschil tussen
effectiviteit en doelbereiking van het overheidsbeleid.
Verantwoordelijkheid economisch beleid
• Overheid —> vat verschillende mensen onder
o Politieke overheid, de centrale (=de federale), regionale en lokale overheden
maar ook supranationale (EU) overheid. —> CENTRALE OVERHEID
o Monetaire overheid (centrale banken - Europese centrale bank)
• Wij ook een beetje, kiezers.
• Parlement: maar heeft vooral controlerende functie
• Belangengroepen zoals vakbonden en milieugroeperingen. (WWF, UNIZO,
boerenbond, ABVV)
• Buitenlands instellingen
Internationale organisaties
• IMF – internationaal monetair fonds
o Pensioenen verminderen, loonkosten naar beneden, markten opengooien,
kuisen de boel grondig op. Niet goed om mee te maken.
o Bij Griekenland zijn zij tussengekomen want ze stellen heel veel voorwaarden.
• WTO
• Wereldbank
• BIS
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper studentje2105. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,46. Je zit daarna nergens aan vast.
