Samenvatting

Volledige samenvatting - Inleiding in de criminologie

1 keer verkocht

Vak
Inleiding in de criminologie

Instelling
Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Een volledige samenvatting van het vak 'inleiding in de criminologie'. Beval alles wat gekend moet worden voor het examen. Hiermee ben ik geslaagd voor het vak! Ook een inhoudstafel erbij.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 116 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 25 mei 2024
Aantal pagina's 116
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

INLEIDING IN DE CRIMINOLOGIE:
Inhoudsopgave
Inleiding: Wat is criminologie?.........................................................................................................................................................6
Definities:.............................................................................................................................................................................................. 6
3 hoofdthema’s:................................................................................................................................................................................... 6
Verschillende methodes, uitgangspunten en aanpak:..........................................................................................................................6
Hoofdstuk 1: criminologie als ‘een huis met vele kamers’:.............................................................................................................7
1. Het materiële voorwerp van de criminologie: ‘criminaliteit’............................................................................................................7
1.1 ‘Criminaliteit’ in wezen betwist?................................................................................................................................................ 7
1.2 De legalistische definitie van criminaliteit, de beperkingen ervan, en de constructivistische reacties erop.............................7
1.3 Alternatieve definities en concepten:........................................................................................................................................ 8
2. Het formele voorwerp van de criminologie:.....................................................................................................................................8
3. De criminologie als zelfstandige discipline:...................................................................................................................................... 9
Hoofdstuk 2: inleiding tot de wetenschapsfilosofie:.....................................................................................................................10
1. Assumpties over kennis:................................................................................................................................................................. 10
1.1 Ontologie:................................................................................................................................................................................. 10
1.2 Epistemologie:.......................................................................................................................................................................... 11
1.3 Methodologie:.......................................................................................................................................................................... 11
2. Paradigmata in de criminologie...................................................................................................................................................... 12
2.1 Positivisme:............................................................................................................................................................................... 12
2.2 Constructivisme:....................................................................................................................................................................... 12
2.3 Realisme................................................................................................................................................................................... 12
2.4 Conclusie:................................................................................................................................................................................. 12
Hoofdstuk 3: gegevensbronnen voor criminologen:.....................................................................................................................14
1. historische achtergrond:................................................................................................................................................................. 14
2. officiële criminaliteitscijfers:........................................................................................................................................................... 14
2.1 officiële criminaliteitscijfers in België:......................................................................................................................................14
2.2 Officiële criminaliteitscijfers in internationale context:...........................................................................................................15
2.3 sterktes en beperkingen van officiële criminaliteitscijfers:......................................................................................................15
3. onderzoek bij daders: zelfrapportagestudies:................................................................................................................................16
3.1 Alemeen geldende bevindingen voor de criminologie afkomstig uit zelfrapportages.............................................................16
3.2 sterktes en beperkingen van zelfrapportages:.........................................................................................................................16
4. onderzoek naar slachtofferschap: slachtofferenquêtes:................................................................................................................17
4.1 de VEILIGHEIDSMONITOR:........................................................................................................................................................ 17
4.2 international crime victimization survey (icvs).........................................................................................................................17
4.3 sterktes en beperkingen van slachtofferenquêtes:..................................................................................................................18
4.4 de resultaten van de Belgische veiligheidsmonitor OVER veiligheid........................................................................................18
4.5 gevaren/pijnpunten bij het onderzoek rond onveiligheidsgevoelens:.....................................................................................18
Hoofdstuk 4: veelvoorkomende criminaliteit:...............................................................................................................................18
1. Wat is veelvoorkomende criminaliteit?.......................................................................................................................................... 19
2. Hoe drukken we het voorkomen van criminologische feiten uit? enkele kernbegrippen:.............................................................19
3. recente cijfers en trends, met een focus op België:.......................................................................................................................20
3.1 eigendomscriminalitiet:............................................................................................................................................................ 20
3.2 persoonscriminaliteit:............................................................................................................................................................... 21
3.3 Het ‘speciale geval’ van moord en doodslag............................................................................................................................21
3.4 jeugddelinquentie:................................................................................................................................................................... 21
4. internationale en historische trends:..............................................................................................................................................22
4.1 daling van geweldscriminaliteit over de eeuwen:....................................................................................................................22
4.2 de ‘crime drop’:........................................................................................................................................................................ 22
4.3 hoe verhoudt België zich t.o.v. andere landen?.......................................................................................................................23
Hoofdstuk 5: geroganiseerde misdaad en organisatiecriminaliteit..............................................................................................24

1

, inleiding:............................................................................................................................................................................................. 24
1. georganiseerde misdaad:................................................................................................................................................................ 24
2. Maffia-achtige organisaties:........................................................................................................................................................... 25
3. Illegale markten/activteiten en hun actoren:.................................................................................................................................26
4. Organisatiecriminaliteit:................................................................................................................................................................. 27
Hoofdstuk 6: Criminaliteit en de media:........................................................................................................................................29
Inleiding:............................................................................................................................................................................................. 29
1. frequentie en beelden van criminaliteit in de media:....................................................................................................................29
1.1 De frequentie, representaties en vertekeningen van criminaliteit in het tv-nieuws:...............................................................30
1.2 De frequentie, representaties en vertekeningen van criminaliteit in populaire cultuur:.........................................................30
1.3 Patronen i/d karakteristieken v/d weergegeven criminaliteit in media-inhoud algemeen:....................................................31
2. de oorzaken van mediarepresentaties van criminaliteit:...............................................................................................................31
2.1 Benaderingen in de berichtgeving van criminaliteitsnieuws:...................................................................................................31
2.2 Nieuwswaardigheid:................................................................................................................................................................. 32
2.3 andere elementen van belang bij nieuwsselectie:...................................................................................................................33
2.4 agendasetting en framing:........................................................................................................................................................33
3. de gevolgen van mediarepresentaties van criminaliteit:................................................................................................................34
3.1 Is de media criminogeen?......................................................................................................................................................... 34
3.2 gerbner’s cultivatietheorie en -effecten:..................................................................................................................................34
3.3. moral panics:........................................................................................................................................................................... 35
3.4. ‘positieve’ relatie tussen criminaliteit en de media:...............................................................................................................36
Hoofdstuk 7: eigenaardigheden van het criminologisch onderzoek:............................................................................................37
1. verborgen populaties:..................................................................................................................................................................... 37
2. dark number en pakkans:............................................................................................................................................................... 37
3. scheve verdeling van criminaliteit:................................................................................................................................................. 37
4. ethische belemmeringen:............................................................................................................................................................... 37
5. afhankelijkheid van overheid:.........................................................................................................................................................37
Hoofdstuk 8: kenmerken van het positivistisch criminologisch onderzoek:.................................................................................39
1. empirisch kennen:.......................................................................................................................................................................... 39
2. determinisme:................................................................................................................................................................................. 39
3. reductionisme:................................................................................................................................................................................ 40
4. wetenschap als het gebruik van de wetenschappelijke methode:.................................................................................................41
5. wetenschap als een onderneming gegrond in theorie:..................................................................................................................41
Hoofdstuk 9: kwantitatief onderzoek:...........................................................................................................................................42
1. het onderzoeksjargon van kwantificerend onderzoek, de hoofdbegrippen:..................................................................................42
1.1. Probleemstelling of onderzoeksvraag:....................................................................................................................................42
1.2. Soorten onderzoeksvragen:.....................................................................................................................................................42
1.3. theorie, concepten en variabelen:..........................................................................................................................................43
1.4. kwantitatieve dataverzameling:..............................................................................................................................................44
1.5. Kwaliteitscriteria: betrouwbaarheid en validiteit:...................................................................................................................45
Hoofdstuk 10: De kwalitatieve onderzoeksbenadering in de criminologie:..................................................................................47
inleiding:............................................................................................................................................................................................. 47
1. datacollectie en -analyse:............................................................................................................................................................... 47
1.1. datacollectie:........................................................................................................................................................................... 47
1.2. kwalitatieve databronnen:...................................................................................................................................................... 48
1.3. data-analyse:........................................................................................................................................................................... 49
2. kwalitatieve onderzoeksmethoden:............................................................................................................................................... 49
2.1. het biografisch onderzoek:...................................................................................................................................................... 50
2.2. Het fenomenologisch onderzoek:........................................................................................................................................... 50
2.3. Grounded theory:.................................................................................................................................................................... 50
2.4. Etnografisch onderzoek:.......................................................................................................................................................... 51
2.5. De casestudy (gevalsstudie):................................................................................................................................................... 51
2.6. Actie-onderzoek:..................................................................................................................................................................... 52
3. verschillen met kwantitatief onderzoek:........................................................................................................................................52
3.1. verschillen in ontologie en epistemologie:..............................................................................................................................52

2

, 3.2. Verschillen in waardenkeuzes en onderzoeksobjecten:..........................................................................................................53
3.3. Verschillen in methodologische benadering, kwaliteitscriteria en eindproducten:................................................................54
Hoofdstuk 11: De klassieke school:...............................................................................................................................................56
inleiding:............................................................................................................................................................................................. 56
1. historische en filosofische achtergronden van het klassieke denken:............................................................................................56
1.1. sociaal contract denken:..........................................................................................................................................................56
1.2. utilitarisme:............................................................................................................................................................................. 57
1.3. epistemologische benaderingen:............................................................................................................................................57
2. beccaria en zijn Dei delitti e delle pene:......................................................................................................................................... 57
2.1. filosofische uitgangspunten van Beccaria’s werk:...................................................................................................................57
2.2. de rol van de wetgever en rechters volgens Beccaria:............................................................................................................57
2.3. Beccaria’s beginselen van het strafrecht:................................................................................................................................58
2.4. Beccaria’s voorstellingen rond preventie:...............................................................................................................................59
3. Bentham en het panopticonmodel:................................................................................................................................................59
Hoofdstuk 12: Het ontstaan v/h criminologische positivisme en de 1 ste ontwikkeling v/d criminologie:.....................................60
inleiding: wat is het (criminologische) positivisme?...........................................................................................................................60
1. historische aanleidingen tot het ontstaat van het positivistische paradigma:...............................................................................60
1.1. industriële revolutie:............................................................................................................................................................... 60
1.2. wetenschappelijke ontwikkelingen:........................................................................................................................................60
1.3. de eerste empirische onderzoeken:........................................................................................................................................61
2. Lombroso en de Italiaanse school: bio-antropologische oorzaken van criminaliteit:.....................................................................61
2.1. Cesare Lombroso en zijn theorie van de geboren misdadiger:...............................................................................................61
2.2. Lombroso’s verdere ontwikkeling van zijn theorie:.................................................................................................................62
2.3. Lomroso’s beleidsaanbevelingen:........................................................................................................................................... 62
2.4. evaluatie van Lobroso’s oeuvre:.............................................................................................................................................. 63
2.5. lombroso’s Italiaanse medestanders: Ferri en Garofalo:........................................................................................................63
3. de Franse ‘school’: sociologische oorzaken van criminaliteit:........................................................................................................63
3.1. alexandre lacassagne:.............................................................................................................................................................. 63
3.2. Gabriel Tarde:.......................................................................................................................................................................... 63
3.3. Emile Durkheim:...................................................................................................................................................................... 64
3.4. evaluatie van Durkheim’s werk en van de Franse school:.......................................................................................................65
4. de ontwikkeling v/d criminologie in Duitstalig Europa:..................................................................................................................65
4.1. Franz von Liszt:........................................................................................................................................................................ 65
4.2. Grosz en de Kriminalpsychologie:............................................................................................................................................65
4.3. Lenz en de Kriminalbiologie:....................................................................................................................................................65
4.4. evaluatie van de dUITSTALIGE CRIMINOLOGEN:.....................................................................................................................66
5. de ontwikkeling van de criminolgoie in Nederland en België:........................................................................................................66
6. de ontwikkeling van de criminologie in het Verenigd Koninkrijk:...................................................................................................67
7. de ontwikkeling van de criminologie in de Verenigde staten:........................................................................................................67
8. conclusie:........................................................................................................................................................................................ 67
Hoofdstuk 13: het moderne sociologische positivisme:................................................................................................................69
1. de Chicago school en haar sociale desorganisatie theorie:............................................................................................................69
1.1. de theoretische uitgangspunten van THomas, Park en Burgess:............................................................................................69
1.2. de empirische studies van SHaw, McKay en collega’s:............................................................................................................69
1.3. evaluatie van de sociale desorganisatie theorie en latere ontwikkelingen:............................................................................69
2. Sutherlands differentiële associatietheorie:...................................................................................................................................70
3. Mertons anomie- en straintheorie:................................................................................................................................................ 70
4. Subcultuurtheorieën:...................................................................................................................................................................... 71
4.1. Cohens Delinquent boys.......................................................................................................................................................... 71
4.2. Cloward en Ohlins Delinquency and Opportunity: A Theory of Delinquent Gangs:................................................................71
4.3. latere ontwikkelingen van de subcultuurtheorieën:...............................................................................................................71
5. controletheorieën:.......................................................................................................................................................................... 72
5.1. hirschi’s sociale bindingentheorie:..........................................................................................................................................72
5.2. Gottfredson en Hirschi’s zelfcontroletheorie:.........................................................................................................................72
5.3. evaluatie van de controletheorieën:....................................................................................................................................... 72

3

, intermezzo: drie uitdagingen voor het sociologische positivisme:.....................................................................................................73
hoofdstuk 14: de Labelingsbenadering:.........................................................................................................................................74
1. het filosofische uitgangspunt van de labeling:............................................................................................................................... 74
2. Labeling: de sociale constructie van criminaliteit:..........................................................................................................................74
2.1. de belangrijkste auteurs binnen de labelingsbenadering:.......................................................................................................74
2.2. evaluatie van de labelingsbenadering:....................................................................................................................................74
Hoofdstuk 15: De kritische criminologie:.......................................................................................................................................76
1. conflicttheorieën:............................................................................................................................................................................ 76
2. radicale en kritische criminologie:..................................................................................................................................................77
2.1. De kritische criminologie in de Verenigde staten:...................................................................................................................77
2.2. Michel Foucault: een atypische kritische wetenschapper:......................................................................................................77
2.3. Evaluatie kritische criminologie:..............................................................................................................................................78
3. feministisch criminologische benaderingen:.................................................................................................................................. 78
3.1. Vrouwelijke emancipatie en criminaliteit:...............................................................................................................................78
3.2. Patriarchie en criminaliteit:..................................................................................................................................................... 78
3.3. vrouwelijk slachtofferschap:....................................................................................................................................................79
3.4. evaluatie feministische criminologie:......................................................................................................................................79
Hoofdstuk 16: neoklassieke benaderingen:..................................................................................................................................80
1. de rationele keuzetheorie:.............................................................................................................................................................. 80
2. de routine activiteiten theorie:....................................................................................................................................................... 80
3. de omgevingscriminologie:............................................................................................................................................................. 81
4. conservatief rechts:........................................................................................................................................................................ 81
5. Just deserts:.................................................................................................................................................................................... 82
6. herwaardering van de deterrence principes:................................................................................................................................. 82
7. Evaluatie van neoklassieke stroming:............................................................................................................................................. 82
Hoofstuk 17: het moderne en hedendaagse psychologisch positivisme:.....................................................................................84
Inleiding Biologische stroming:........................................................................................................................................................... 84
1. de kenmerken van het hedendaagse biosociale positivisme:.........................................................................................................84
2. onderzoek naar biosociale correlaten voor antisociaal gedrag:.....................................................................................................84
2.1. genetisch onderzoek:.............................................................................................................................................................. 84
2.2. neurofysiologisch onderzoek:.................................................................................................................................................. 86
2.3. chemische factoren: neurotransmitters en hormoononderzoek:...........................................................................................86
2.4. geboortefactoren:................................................................................................................................................................... 87
3. toekomstige uitdagingen en etische overwegingen:......................................................................................................................87
hoofdstuk 18: het moderne en hedendaagse psychologisch positivisme:....................................................................................88
inleiding:............................................................................................................................................................................................. 88
1. wijsgerige psychologie en psychodynamische theorieën:..............................................................................................................88
2. gedrags- en leerpsychologie:.......................................................................................................................................................... 88
2.1. klassieke conditionering:......................................................................................................................................................... 88
2.2. operante conditionering:.........................................................................................................................................................89
2.3. sociaal (observationeel) leren:................................................................................................................................................ 89
3. cognitieve psychologie:................................................................................................................................................................... 90
4. persoonlijkheidspsychologie:.......................................................................................................................................................... 90
5. sociale psychologie:........................................................................................................................................................................ 90
Hoofdstuk 19: nieuwe tendensen in de criminologie:...................................................................................................................91
1. Geïntegreerde theorieën:............................................................................................................................................................... 91
2. ontwikkelingscriminologie:............................................................................................................................................................. 91
2.1. Moffitts Developmental theory of crime:................................................................................................................................92
2.2. Sampson en Laubs Life course theory of crime:......................................................................................................................92
Hoofdstuk 20: criminaliteits- en veiligheidsbeleid in België:.........................................................................................................93
1. fasen en actoren van het criminaliteitsbeleid:............................................................................................................................... 93
1.1. criminalisering:........................................................................................................................................................................ 93
1.2. identificatie van criminaliteitsbeleidsprioriteiten:..................................................................................................................93
1.3. opsporing van criminaliteit:..................................................................................................................................................... 93
1.4. vervolging:............................................................................................................................................................................... 94
4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Focus op de essentie

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper noorpetitjean. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68562 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen