Samenvatting
samenvatting - comparatieve psychologie
samenvatting van vervangende tekst van hoofdstuk 9
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
KU Leuven PsychologieHOOFDSTUK 9: COMPARATIEVE
PSYCHOLOGIE
Onwaarschijnlijk dat mens enige levende wezen is dat over geest beschikt onmogelijk gedrag van
dieren te verklaren zonder achterliggende mentale toestanden
Darwins theorie: dieren nauw verwant met mensen en dus ook vergelijkbare mentale toestanden
Weinig waarschijnlijk dat geest van dieren in alle opzichten identiek is aan de menselijke geest
- Elk dier vormt zich in eigen, specifieke omgeving
- Verschillende omgevingen leiden tot verschillende mentale toestanden
(geest = gereedschapskist, elk onderdeel heeft bepaalde functie, evolutiepsychologie)
- Gedeelde omgeving gelijkaardige mentale toestanden en vermogens
9.1: WAT DENKEN DIE DIEREN WEL?
Verschillende diersoorten hebben zich ontwikkeld in erg verschillende omgevingen sommige geesten
nauw verwant met mensengeest anderen ver verwijderd
Stapje verder: zijn mensen en dieren de enige levende wezens die over een geest beschikken?
sommigen zeggen dat ook planten en bouwstenen van natuur, zoals cellen en levenloze natuur een
geest of mentale toestanden bezit
verschillende types geesten
- zoöpsychisme = mentale toestanden doen zich enkel voor bij mensen en dieren
- biopsychisme = ook planten, organen en cellen hebben mentale toestanden
- panpsychisme = alles kan een mentale toestand hebben
hebben planten mentale toestanden / kunnen ze pijn ervaren
- minimale voorwaarde pijn: aanwezigheid van brein en centraal zenuwstelsel
- no brain, no pain
- NIET van toepassing, WEL elektrische en chemische signaalsystemen (~ zenuwstelsel)
- Ze hebben neurotransmitters die belangrijke rol spelen in brein van dieren
Plantenneurobiologie = studie van mentale toestand bij planten
Tegenstanders:
- Gebaseerd op teleologie, automorfisme, gefilosofeer en wilde speculaties
- Bezondigen zich aan antropomorfisme wanneer ze menselijke kenmerken projecteren op niet-
menselijke wezens die niet eens de vereiste hebben om die kenmerken te realiseren
- Zeggen dat planten geen kunnen ervaren door hun geworteld-zijn
o Pijn voelen gaat alleen bij wezens die zich vrij kunnen beweren, verhoogde mobiliteit
gaat gepaard met verhoogde kans op ontmoeting gevaar (pijn vermijdt gevaar)
o Enorme evolutionaire beperking die ervoor zorgt dat planten elektrische en chemische
machinerie bezitten die erg lijkt op de zintuigen van dieren
Daniel Chamovitz: ‘zintuigen’ van planten mooi in kaart gebracht What a Plant Knows (2012)
- Ruiken: reageren op chemische signalen die andere planten of dieren uitzenden
- Zien: reageren op verschillen tussen licht en donker
- Voelen: reageren op obstakels die ze ontmoeten en andere levende wezens die hen aanraken
- Horen: reageren op geluid van rups die bladeren eet plant maakt toxines tegen rups aan
- (intelligentie: info kunnen verwerken, anticiperen op gebeurtenissen en leren communiceren)
Mens: zintuigelijke vermogens = mentale vermogens omdat ze gekoppeld zijn aan hersenen
Planten ≠ hersentoestanden dus ook geen mentale toestanden ; de zintuigelijke vermogens van
planten lijken op die van mensen, maar verschillen te sterk om het als zintuigen te beschouwen
Plantenpijn is een brug te ver, zelfs voor plantenneurobiologen
Filosofie voor psychologen 5
, KU Leuven Psychologie
Menselijke geest bestaat uit verschillende types van mentale toestanden menselijke geest staat nauw
bij geest van andere dieren DUS moeten zij ook verschillende mentale toestanden hebben
1) Propositionele attitudes
- Kenmerken zich door intentionaliteit = gerichtheid
- Wanneer je iets herinnert, herinner je altijd iets ; wanneer je naar iets verlangt, verlang je altijd
naar iets
- Meer centraal dan perifeer
- Wat we verstaan onder ‘denken’
- Vb: overtuigingen
2) Ervaringen
- Lichamelijke gewaarwordingen of sensaties (pijn, genot)
- Geen typische intentionaliteit
- Dichter bij het lichaam
- Meer perifeer dan centraal
3) Mentale handelingen
- Enerzijds: handelingen die zich niet tonen in uiterlijke lichamelijke bewegingen
- Anderzijds: (mentale) handelingen onderscheiden van gedragingen
o Handelingen = gedragingen die ‘gevoed’ worden door mentale toestanden
- Mentale toestanden spelen belangrijke rol in het reguleren van ons gedrag
Philosophy of mind: discussie over wat er precies gemeenschappelijk is aan alle toestanden die we als
mentale toestanden beschouwen = discussie over marks of the mental
Sommige beschouwen de subjectiviteit of onbetwijfelbaarheid van mentale toestand als
wezenskenmerk; anderen geven de voorkeur aan intentionaliteit. Nog anderen menen dat bewustzijn
het wezenskenmerk is van het mentale.
Bewustzijn = legendarische bron van filosofische discussie (4 manieren voor opheldering begrip)
1) Verschil tussen creature consciousness (bewustzijn van wezen) en state consciousness (bewustzijn
van mentale toestand)
2) Bewust zijn op intransitieve manier (leven en reageren op allerlei stimuli) en transitieve manier
(bewust zijn van bepaalde toestanden)
3) Onderscheid tussen access consciousness en phenomenal consciousness = twee vormen van
bewustzijn die we toeschrijven aan mentale toestanden.
- Een mentale toestand is toegangsbewust in de mate dat hij toegankelijk is voor zijn drager,
bijvoorbeeld in het construeren van redeneringen.
- Een mentale toestand is fenomenaal bewust in de mate dat je er de vraag over kan stellen hoe
het is om in die mentale toestand te verkeren
4) Onderscheid tussen state consciousness (bewustzijn van mentale toestand) en zelfbewustzijn
(bewustzijn van het feit dat je je bewust bent van een bepaalde toestand)
Als we over bewustzijn van dieren spreken, over welk aspect of type van bewustzijn hebben we het dan?
Sommige discussies gaan over zelfbewustzijn bij dieren, maar de meeste discussies gaan over de vraag
of dieren fenomenaal bewustzijn hebben.
- Representationalisten: bewuste toestanden zijn representatietoestanden
o Eerste-ordegedachten
o Hogere-ordegedachten (higher order thought / HOT)
- Niet-representationalisten: bewustzijn is een verzameling van neurofysiologische toestanden
en processen. Als we die toestanden ook terugvinden bij niet-menselijke dieren, ligt het voor de
hand om zulke dieren te beschrijven als wezens met bewustzijn
Filosofie voor psychologen 6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper netteaerts. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen