Medische sociologie
Deel 1: Zelfmoord en depressie
Emile Durkheim à grondlegger van de sociologie à bekendste boek = le suicide à gaat over
sociale feiten die zelfmoord bepalen à we beschouwen zelfmoord echter als een zeer
individuele daad à Durkheim’s nadruk lag op sociale integratie
à Durkheim verklaart het verschil in zelfmoordratio door naar bepaalde ‘sociale feiten’ te kijken
à in zijn tijd ging dit bv. over verschil in geloof
Durkheim ontdekte dat hoe meer sociaal geïntegreerd iemand is (hoe meer iemand verbonden
is met de samenleving en het gevoel hebben dat ze erbij horen) hoe minder waarschijnlijk het is
dat ze zelfmoord zullen plegen à wanneer sociale integratie afneemt zijn mensen meer geneigd
op zelfmoord te plegen
Durkheim ontwikkelde een theoretische typologie van zelfmoord om uit te leggen hoe
verschillende sociale factoren een ander eHect hebben op en kunnen leiden tot zelfmoord à hij
onderscheidt volgende vormen:
- Anomische zelfmoord à doet zich voor als iemand anomie ervaart = gevoel van
vervreemd zijn van de maatschappij en een gevoel van nergens bij horen door verzwakte
sociale cohesie à anomie komt voor tijdens periode van ernstige sociale, economische
of politieke onrust resulterend in snelle en extreme veranderingen in maatschappij en
dagelijks leven à hierdoor kan iemand zich verward en vervreemd voelen => plegen
zelfmoord
- Altruïstische zelfmoord à bij een heel sterke regulering van individuen door sociale
krachten à persoon zal ertoe worden gedreven zichzelf te doden ten voordele van een
doel of de maatschappij (vaak religieus en politiek doel zoals bv. kamikazepiloten)
- Egoïstische zelfmoord à wanneer mensen zich volledig los voelen staan van de
maatschappij à normaal zijn mensen geïntegreerd in de maatschappij door werk-,
familie- en gemeenschapsbanden à wanneer deze worden verzwakt verhoogt het risico
op egoïstische zelfmoord à ouderen die deze banden verliezen zijn het meest vatbaar
- Fatalistische zelfmoord à komt voor onder omstandigheden van extreme regulatie die
resulteren in verloochening en onderdrukking van het zelf à hierbij kan iemand
verkiezen om te sterven boven de continue onderdrukking ondergaan (vb. gevangenen)
Zelfmoord is ook onderhevig aan kopieergedrag à vb. 15 patiënten na elkaar die zich verhangen
aan dezelfde haak op een bepaalde plaats in het ziekenhuis à probleem gedaan bij weghalen
haak
In de afgelopen jaren is er in België een toename van niveau van psychisch onwelbevinden en
verlies aan levensenergie à iets meer dan 1/10 lijdt aan gegeneraliseerde angststoornis en
bijna 1/10 van de inwoners heeft een vorm van depressie (waarbij de helft voldoet aan criteria
voor ernstige depressie)
Psychische problemen besproken in gezondheidsenquête waaruit alle gegevens hier komen:
- Angststoornis
- Depressieve stoornissen
- Eetstoornissen
- Zelfmoordgedachten
- Zelfmoordpogingen
1
, 2024 Medische sociologie
à Mensen met een opleiding hoger onderwijs hebben minder te maken met psychische
stoornissen dan mensen met een lagere opleiding
à Vrouwen hebben vaker te maken met psychische stoornissen dan mannen à enige
uitzondering is dat mannen evenveel zelfmoordgedachten of -pogingen melden in de 12
maanden voorafgaand aan de enquête
à Voor alle stoornissen is de prevalentie lager in Vlaanderen dan in Brussel en Wallonië
7% van de Belgen wordt getroHen door een eetstoornis zoals anorexia-boulimia à cijfers blijven
stabiel t.o.v. 2013
Zelfmoordgedachten en -pogingen:
- Ooit tijdens het leven à respectievelijk 13,9 en 4,3% van de Belgische bevolking à in
evenwicht met 2013
- In het afgelopen jaar à respectievelijk 4,3 en 0,2% van de Belgische bevolking à
minder vaak dan in 2013
Hoe hoger het opleidingsniveau hoe lager het percentage van mensen die ooit
zelfmoordgedachten gehad hebben à hoogopgeleiden melden ook relatief minder recente
zelfmoordgedachten dan zij met een lager opleidingsniveau
Bij zowel mannen als vrouwen komen zelfmoordpogingen relatief het meest voor op de leeftijd
van 35-54j (6,1 - 6,5%) à een recente zelfmoordpoging komt vaker voor bij jongeren (15-24j) en
volwassenen op middelbare leeftijd (45-54j)
Zelfmoordgedrag en zelfmoord vormen een belangrijk probleem voor de volksgezondheid à
preventie is volgens WHO een prioriteit geworden à zelfmoordcijfer in België behoort tot
hoogste in Europa en wordt geschat op 18,3/100.000 inwoners à zelfmoordpoging is de
belangrijkste risicofactor voor uiteindelijke zelfmoord in algemene bevolking
Psychotrope geneesmiddelen:
- In 2018 voor het eerst een daling in gebruik van psychotrope geneesmiddelen à gebruik
van antidepressiva bleef ongeveer gelijk maar gebruik van slaap- en kalmeermiddelen
daalde in afgelopen 10j
- Vrouwen gebruiken vaker psychotrope geneesmiddelen dan mannen à verschil
manifesteert zich vnl. vanaf de leeftijd van 45j
- Gebruik van slaap- en kalmeermiddelen neemt toe met de leeftijd à vanaf 75j neemt ¼
mannen en 1/3 vrouwen een slaap- en kalmeermiddel
- Personen met een diploma hoger onderwijs nemen minder vaak psychotrope
geneesmiddelen dan lager opgeleiden
- Gebruik van slaap- en kalmeermiddelen is hoger in Wallonië dan in Brussel à
Vlaanderen bevindt zich ertussenin à gebruik van antidepressiva ook hoogst in
Wallonië gevolgd door Brussel en dan Vlaanderen
Een ander onderzoek (literatuurstudie) ging over de eHecten van de economische crisis op
mentale gezondheid en welbevinden à gekeken naar eHecten van crisis op mentaal welzijn,
zelfmoordgedachten, zelfmoordpogingen en gepleegde zelfmoorden en de eHecten van
baanverlies en werkloosheid op dit verhaal
Resultaten à verschillende studies over verschillende landen zagen stijging in aantal suïcides
in periode na i.v.m. voor de start van de crisis à mortaliteit door alle oorzaken echter niet
gestegen door daling in aantal verkeersaccidenten (wat ook toegeschreven wordt aan de crisis)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lukamaeseele. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.