Samenvatting Psychologie
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1, psychologie: een pallet vol theorieën..........................................6
Wat is psychologie?........................................................................................................ 6
Een poging tot definiëring:............................................................................................. 7
Typeren van een wetenschap a.d.h.v. 3 factoren:...........................................................7
Theorieën:...................................................................................................................... 7
Functies van theorieën:.................................................................................................. 8
Kenmerken van psychologische stromingen:..................................................................8
Geschiedenis van theoretische stromingen:...................................................................8
Evidence based:.............................................................................................................. 8
Een mensbeeld:.............................................................................................................. 8
2 aspecten van een mensbeeld:.....................................................................................8
Mensbeelden in 3 niveaus:............................................................................................. 9
Mechanistisch mensbeeld; de mens als een machine.....................................................9
Organistisch mensbeeld; de mens als levend organisme...............................................9
Personalistisch mensbeeld; de mens als organiserend en scheppend wezen.................9
Hoe gebruik je mensbeelden en theorieën?..................................................................10
Algemene systeemtheorie (AST)...................................................................................10
5 uitgangspunten van AST............................................................................................ 10
AST kenmerkt zich door dynamisch denken.................................................................10
Werken met AST........................................................................................................... 11
BPS-model (George L Engel)......................................................................................... 11
BPS-model: uitganspunten (Den Boer)..........................................................................11
BPS-model: zenuwstelsel als afzonderlijk niveau (Den Boer)........................................12
Aanvulling:.................................................................................................................... 12
Medische vs klinische psychodiagnostiek.....................................................................12
Hoofdstuk 2, psychoanalyse.........................................................................12
Waarom is psychoanalyse belangrijk voor SW?............................................................12
Sigmund Freud............................................................................................................. 13
Jacques Lacan............................................................................................................... 13
Kliniek van de hysterie; van hypnose naar vrije associatie...........................................13
Kliniek onder overdracht: analytische kuur...................................................................14
Het symptoom.............................................................................................................. 14
De grondregel van de vrije associatie...........................................................................14
Vrije associatie wordt het aangrijpingspunt voor de weerstand....................................15
Afweermechanisme (lezen)........................................................................................... 16
, Gespreksvoering binnen SW......................................................................................... 16
De overdracht als drijvende klacht van de kuur en als middel van de weerstand
(weerstandsfenomenen in de overdracht)....................................................................17
Overdracht vs tegenoverdracht....................................................................................17
Lacan: “Gardez-vous de comprendre” (Begrijp niet al te vlug)....................................18
Gespreksvoering binnen SW: begrijp niet al te vlug!....................................................19
Psychoanalytische therapie..........................................................................................19
Hoofdstuk 3, Behaviorisme...........................................................................21
Uitgangspunten Behaviorisme......................................................................................21
Geschiedenis Behaviorisme.......................................................................................... 21
Tabula rasa:.................................................................................................................. 21
De basis – geschiedenis (Watson).................................................................................22
Neobehaviorisme.......................................................................................................... 22
De invloed neemt af:.................................................................................................... 22
Nu:................................................................................................................................ 22
Mensbeeld Behaviorisme.............................................................................................. 23
Indeling BPS.................................................................................................................. 23
Leerprocessen – verschillen in complexiteit..................................................................23
Leerprocessen:............................................................................................................. 24
Habituatie en sensitisatie.............................................................................................24
Klassiek conditioneren.................................................................................................. 24
Leerwetten klassieke conditionering.............................................................................24
Operante conditionering............................................................................................... 25
Operante conditionering – de wet van het effect (E. Thorndike)...................................25
Operante conditionering (Skinner)................................................................................25
Operante conditionering – indeling consequenties.......................................................25
Operante conditionering - leerwetten: Frequentie en directheid...................................26
Operante conditionering - leerwetten: De effecten van straf........................................26
Operante conditionering - leerwetten: Ritssluitingeffect...............................................26
Operante conditionering - Leerwetten: Generalisatie en discriminatie.........................27
Operante conditionering – Shaping...............................................................................27
Model-leren................................................................................................................... 27
Nieuwe ontwikkelingen in leerpsychologie....................................................................27
De cognitieve interpretatie – gevolgen.........................................................................27
Vermijdingsleren........................................................................................................... 27
Aangeleerde hulploosheid.............................................................................................27
Toepassingen in hulpverlening en opvoeding...............................................................27
Gedragsanalyse............................................................................................................ 28
Gedragsanalyse – richtlijnen......................................................................................... 28
Registratieopdrachten.................................................................................................. 28
Hoofdstuk 4, humanistische psychologie.......................................................30
Uitgangspunten humanistische psychologie.................................................................30
Geschiedenis humanistische psychologie.....................................................................30
Motivatietheorie van Maslow........................................................................................31
Een frisse wind bij de humanistische psychologie.........................................................32
Carl Rogers................................................................................................................... 32
Periode 1:-directieve periode........................................................................................32
Periode 2: Client-centered............................................................................................32
Periode 3: person-centered...........................................................................................32
Carl Rogers: jaren 60 en daarna...................................................................................33
Culturele en maatschappelijke omstandigheden bij de theorievorming humanistische
psychologie................................................................................................................... 33
Schoolvorming humanistische psychologie...................................................................33
Schoolvorming – illustratie visie....................................................................................33
Mensbeeld in de humanistische psychologie................................................................34
Illustratie Rogers: het slechte in de mens.....................................................................34
Mensbeeld - discussie bij de volgelingen van Rogers....................................................34
Indeling van de humanistische psychologie..................................................................35
Rogers: persoonlijkheidstheorie....................................................................................35
Rogers: 3 grondhoudingen............................................................................................ 36
Echtheid........................................................................................................................ 36
Wat is echtheid niet?.................................................................................................... 37
Wat is echtheid wél?..................................................................................................... 37
Onvoorwaardelijke positieve gezindheid.......................................................................37
Empathie (inleven)........................................................................................................ 37
De benadering van Gendlin..........................................................................................37
Positieve psychologie.................................................................................................... 38
Psychische stoornissen................................................................................................. 39
Toepassingen in de hulpverlening en opvoeding...........................................................39
Gordonmethode............................................................................................................ 39
Gentle teaching............................................................................................................ 40
Validation-methode....................................................................................................... 40
Motiverende gespreksvoering.......................................................................................40
kanttekeningen............................................................................................................. 41
3 vormen van empathie................................................................................................41
3
, Hoofdstuk 5, cognitieve psychologie.............................................................41
Uitgangspunten cognitieve psychologie.......................................................................41
Cognitieve psychologie vs behavoirisme......................................................................41
Geschiendenis cognitieve psychologie..........................................................................42
Maatschappelijke ontwikkeling (geschiedenis).............................................................42
Maatschappelijke ontwikkelingen invloed WO2............................................................43
Maatschappelijke ontwikkelingen -linguïstiek...............................................................43
Maatschappelijke ontwikkeling – fases..........................................................................43
Schoolvorming (geschiedenis)......................................................................................44
Mensbeeld cognitieve psychologie...............................................................................44
inleiding van de cognitieve psychologie.......................................................................44
Cognitief functioneren: theorieën over cognitie............................................................45
Omschrijving cognitie:..................................................................................................45
Waarneming en cognitieve schema’s...........................................................................45
Schematisch model van geheugenprocessen...............................................................47
Geheugen: recentie inzichten.......................................................................................47
Cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget.................................................................48
Cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget: ontwikkeling cognitieve schema’s:..........48
Persoonlijkheid.............................................................................................................. 48
persoonlijkheid – attributiestijlen..................................................................................48
Aandacht voor je eigen positie als hulpverlener:..........................................................49
Nieuwe ontwikkelingen................................................................................................. 50
Sociaal constructivisme................................................................................................50
Mindfulness................................................................................................................... 50
Mindfulness – aspecten achtwekenprogramma............................................................50
Verklaringen van psychische stoornissen.....................................................................51
Praktische toepassingen van de cognitieve psychologie in de hulpverlening en
opvoeding..................................................................................................................... 51
Geven van voorlichting: psycho-educatie.....................................................................51
Cognitieve psychotherapie...........................................................................................51
Cognitieve psychotherapie: RET...................................................................................52
Cognitieve prothesen.................................................................................................... 52
Kanttekeningen............................................................................................................. 53
Kanttekeningen – het lichamelijk aspect.......................................................................53
Hoofdstuk 6, systeemtheorie........................................................................53
Basisuitgangspunten systeemtheorie...........................................................................53
Geschiedenis van de systeemtheorie...........................................................................54
Invloed gestaltpsychologie (geschiedenis)....................................................................55
Von Bertalanffy en de cybernetica (geschiedenis)........................................................55
Geschiedenis van de systeemtheorie...........................................................................55
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yarab. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €19,36. Je zit daarna nergens aan vast.