Stemstoornis= wanneer stemkwaliteit, toonhoogte, en/of luidheid afwijken van wat
beschouwd wordt als normale stem MAAR ook factoren zoals pijn (niet alleen hoorbare,
ook ervaring)
OF gevolg v organisch letsel
Wanneer ‘stemprobleem’: spreken over cliëntgerichte visie
‘Probleem’: wat cliënt zelf ervaart MAAR stoornis heeft meer medische connotatie
heeft
Normale stem?: cultureel bepaald bv: in Portugal => luide mensen wel geaccepteerd
Hoe: • Afgaand op je gezond verstand, buikgevoel, ...?
• Afgetoetst aan voorgaande definities?
1. Stoornis
3 factoren van ICF: kijken naar
2. Activiteiten
3. Participatie
Verhaal Marijke + Lien (pp):
• Marijke: niet hees – sociale act vermijden door onzekerheid
• Lien: hees – niet onzeker
• Volgens definitie: Marijke geen stemstoornis – Lien wel
Hoe: def houdt geen rekening met persoonlijke ervaring stem
Probleem: mens ervaart iets – door stem activiteit belemmerd - probleem ookal
is er niks te zien! => client komt met probleem omdat ze deze ervaart
Oplossing: ICF => houdt niet alleen rekening met wat hoorbaar en zichtbaar is
2: Symptomen
- Voorkomen: afhv ziektebeeld + cliënt
- Gevolg van behandeling: probleemverschuiving + symptoomverdwijning
Auditief
Dysfonie= slecht stemgeluid, geen stoornis opzich maar een symptoom van een stoornis
- Stemklank en -kwaliteit:
• Ruwheid of schorheid
•
Wilde lucht, ruizigheid= hoorbare luchtontsnappingen + ruis in
stemklank
• Gespannen stemkwaliteit
• Krachteloosheid= zwakke stem, weinig draagkracht
• Stembreuken= wegvallen van stem
• Instabiliteit= variabele stemkwaliteit, toonhoogte en luidheid
• Vocal fry= pulsatiestem, krakerig
• Afonie= er is geen klank
- •
Toonhoogte en luidheid: Abnormale toonhoogte
• Abnormale luidheid
• Beperkt toonhoogtebereik
• Beperkt dynamisch of intensiteitsbereik
• Tremor= ritmische toonhoogte
- Adem: hoorbare inademing – inadequate adempauzes
- Resonantie (=versterken; zegt iets over nasaliteit) articulatie, prosodie
(=spreektempo,…)
- Andere bv: keelschrapen, hoesten, vocale tics, …
• Hypernasaliteit= obstructie in keelholte als je bv verkouden bent
• Monotone spraak= eentonig
• Kelige resonantie= er ziet precies iets in de weg, amandelen zijn te groot
(hoofd naar achter: normaal klinken)
• Cul de sac resonantie
Sensorisch
- Storende ‘keelsensaties’:
• Pijn, irritatie, droog,
branderig
• Globusgevoel, spanning
• Prikkelgevoeligheid
• Slijm in keel
, - Verminderde vocale belastbaarheid:
• Spreken/zingen = vermoeiend
• Beperkte vocale uithouding
• Snel buiten adem zijn
Visueel (PP)
Onderzoek: laryngoscopisch door NKO-arts
- Stemgedrag:• Ademtype
•
Spreekhouding
•
Zichtbare spanning
•
Articulatie
- •
Stemplooien en stemplooisluiting: Stemplooinoduli= verdikkingen op rand van stemplooi doordat ze elkaar
te hard raken
• Laryngitis= rode dikke stemplooien, slijmvlies
Langer dan 6 weken: chronische laryngitis
• Stemplooipoliep= sessiel (breed) of gesteeld (bolvorming gezwel)
• Reinkes oedeem= doorzichtige/ bleke zwelling bij ruimte van Reinke
- Stemplooien: • Verminderde/ afwezige bewegelijkheid v stemplooien: afwezigheid v
amplitude
• Verstoring regelmatigheid v golfbeweging
• Verstoring symmetrie v golfbeweging
3: Prevalentie (hoe vaak komt het voor?)
- Lifetime prevalentie= aantal personen dat op zeker moment lijden aan bep stoornis
- Afhv: 1. Geslacht: meer voorkomend bij vrouwen
2. Leeftijd: meer voorkomend bij ouderen
3. Beroep: meer voorkomend bij zanger of leerkracht
- 3 elementen:1. Prevalentie= aanral gevallen bestaan op dit moment
2. Levensprevalentie= aantal gevallen in relatie tot levensduur
3. Incidentie= aantal nieuwe gevallen in bepaalde periode
- Impact: op beroepsuitoefening/ ziekteverzuim
4: Etiologie
Beïnvloedende factoren
1. Medisch:
• Bovenste luchtweginfecties
o Verkoudheid: ontsteking slijmvlies
o Chronisch longlijden bv astma
o Medicatie bv: inhalatoren
• Medicatie
• Allergie
o Ontsteking slijmvlies => kwetsbaarder
o Veradnering secreties => hoesten/ kuchen
o Medicatie => uitdrogen of slijmverdikkend
• Chirurgie
• Trauma
• Degeneratieve neurologische aandoeningen bv: parkinson
• Stemmisbruik= herhaaldelijk zeer krachtige SP-adductie ➛ mucosale veranderingen bv:
gillen
• Verkeerd stemgebruik => verhoogde spanning bij larynx => verandering stemklank
• Houding + spierspanning: rol ontstaan stand houden v stemprobleem
o Hogere stemeisen => belang houding = groter
o Relatie houding – spierspanning - stem
2. Omgeving:• Blootstelling aan irritantia (mucosa)
o Chemische stoffen
o Passief roken 40% impact van actief roken!
• Uitdrogend effect van
o Airco
3. Psychisch: • o Stoffige/slecht verluchte
Persoonlijkheidskenmerken ruimtes
: angst/nervositeit ➛ groter risico op MTD
•• Akoestische omstandigheden
Mentale spanning ➛ fysieke reactie bv: MTD, afonie
oo Slechte akoestiek
Chronische stress bv: jobgerelateerd, relationeel
oo Omgevingslawaai
Acute stress bv: psychisch trauma
o Verdrongen trauma, frustraties, schuldgevoel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper marietaffijn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,46. Je zit daarna nergens aan vast.