Samenvatting vak OMT 2. Bevat slides, nota's van de lessen, incl de oplossingen van de voorbeeld oefeningen gemaakt tijdens de les. Vak gedoceerd door T. Vantilborgh, aan de VUB. (geslaagd in 1ste zit met deze samenvatting)
OMT 2
1. Psychologie als wijze van denken.
1.1. Onderzoek produceren of consumeren?
- Rol van onderzoek “producent” versus rol van onderzoek “consument”
o Consumeren: gebruiken voor besluiten vormen (welke vorm van therapie)
o ! Evindence based tewerk gaan!
- Voorbeelden om het belang van de rol van onderzoek “consument” te illustreren:
o Facilitated communication treatment
o Scared-straight approach
o “Mindfulness kan je beter doen presteren op school”
1.2. Hoe werken wetenschappers
- Wetenschap is gebaseerd op empirie
o Empirische methode is gebaseerd op data van
Directe zintuiglijke waarnemingen
Meetinstrumenten
o Empirische wetenschappers trachten systematisch, nauwkeurig, en repliceerbaar
onderzoek te verrichten
o Empirie is niet gebaseerd op eigen ervaringen, intuïtie, of autoriteitsfiguren (zie
verder)
- Wetenschappers testen theorieën
o Theorie-data cyclus
Hypothese-> data-> ondersteuning voor theorie of hyp verworpen->
studie niet goed opgezet of theorie is fout-> hypothese…
o Onderzoek Harlow (1958): cupboard theory vs contact comfort theory
Hechting omdat voeding geven= cupboard theorie (food)
Hechting door genegenheid, affectie= contact comfort theorie (cosy)
o Kenmerken van een goede theorie
Ondersteund door data
Falsifieerbaar: moet theorie kunnen ontkrachten (niet alleen
immunisering)
Parsimonie (principe van “Occam’s razor”): simpelste theorie wint
o Voorbeeld niet-falsifieerbare theorie:
Facilitated communication treatment believers
Zie boek “De ongelovige Thomas heeft een punt”
o Theorie wordt geëvalueerd op basis van alle beschikbare bewijs.( zowel pro-
contra studies afwegen)
- Wetenschap kan fundamentele en toegepaste vragen beantwoorden
, o Fundamenteel onderzoek: studie zonder direct praktische implicaties ( kennis die
later kan leiden tot andere studies)(unif)
o Toegepast onderzoek: directe implicaties vb: in school gaan testen
o Vertalend onderzoek: brug tussen fundamenteel en toegepast, abstract niveau
(labo)
- Wetenschap is continu in ontwikkeling
o Theorieën worden continu getest, aangepast, en gefalsifieerd
o Wetenschappers zetten vervolgonderzoek op: voorbeeld impact van kleur op
approach- en avoidance motivatie in context (afhankelijk van context) (Meier et
al., 2012)
- Wetenschappers publiceren hun resultaten in vaktijdschriften
o Manuscripten worden ingestuurd naar wetenschappelijke tijdschriften (bv.
Nature, Science, Psychological Bulletin) Zo communiceren naar andere
wetenschappers.
o Peer-review
o Rol van de editor
o Rol van de reviewers
o Reject, revise, of accept
1) relevant voor het tijdschrift?
2) review door andere wetenschapper (dubble blind: wetenschapper en reviewer
weten niet wie ze zijn): kwaliteits controle (reject, revisie, accept)
- Wetenschappers communiceren met het brede publiek via journalisten
o Media: wetenschappers via persbericht een simplistische (voor iedereen
begrijpbare) versie van onderzoek schrijven. Vaak ongenuanceerd en veel info
verloren (vb klassieke muziek VS IQ: bevorderd een aspect op IQ test media->
intelligenter als klassieke muziek luistert.)
1.3 Bronnen van informatie
• Onderzoekers:
• Gebruiken een vergelijkingsgroep
• Controleren voor derde variabelen (confounders)
• Trachten informatie te evalueren zonder bias
• Onderzoek is beter dan:
• Eigen ervaring
• Intuitie
• Autoriteitsargumenten
Onderzoek VS ervaring
• Ervaring heeft geen vergelijkingsgroep!!!
• Er zijn derde variabelen (confounders) bij ervaring
• Bottom line: onderzoek is beter dan ervaring
• Dr. Benjamin Rush – aderlatingen
• De behandeling met aderlatingen werd nooit vergeleken met een controle groep
• Ervaring is “confounded”
• We controleren onze eigen ervaringen niet voor meerdere, gelijktijdig optredende factoren
die een invloed hebben op onze gevoelens en gedrag
• Onderzoek is beter dan eigen ervaring, want…
, • … onderzoekers gebruiken een controle groep, controleren voor derde variabelen, en
trachten informatie te evalueren zonder bias: Voorbeeld: onderzoek Bushman (2002) naar
catharsis hypothese
• Onderzoek is wel probabilistisch! : tot op zekere hoogte voorspellen, niet voor iedereen,
uitzonderingen.(onderzoek agressie- fysieke inspanning)
- Biases:
• Een goed verhaal
• Availability heuristic : recente gebeurtenissen
• Present/present bias: denken voornamelijk aan meest levendig (aderlatingen)
• Confirmation bias :opzoek naar info dat bevestigd (IQ test: laag-> IQ test niet betrouwbaar)
• Confirmatory hypothesis testing: test zo leiden tot je idee bevestigd is (vragen intovert intov
suggestief opstellen)
• Bias blind spot : denken dat je niet vatbaar bent voor biassen.
• Dunning-Kruger effect (te hoog inschatten van onze eigen competenties)
Autoriteiten geloven
= VB.: Vaccinatie protest USA, Trump tweets.
Wetenschappelijke bronnen
• Verschillende vormen:
• Empirische artikels gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften
• Review artikels gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften (bv.: meta-analyse)
• Boekhoofdstukken (edited books)
• Wetenschappelijke boeken
• Niet wetenschappelijk:
• Boeken voor brede publiek
• Wikipedia
• Populaire media
2. Grondbeginsels van alle onderzoek
2. 1 Drie soorten uitspraken
Variabelen
• Variabelen versus constante
• Onafhankelijke versus afhankelijke variabele
• Meten versus manipuleren van variabelen
• Van conceptuele variabele naar geoperationaliseerde variabele
Voorbeeld: Hebben mensen die veel SMS berichten sturen tijdens het rijden met de wagen een
grotere kans op ongevallen in het verkeer?
• Wat zijn de (onafhankelijke en afhankelijke) variabelen?
• Hoe zou je de onafhankelijke variabele meten?
• Hoe zou je de onafhankelijke variabele manipuleren?
Drie soorten uitspraken
Uitspraken over:
1. Frequenties: Hoeveel keer iets voorkomt. beschrijvend onderzoek. Variabele
altijd gemeten niet gemanipuleerd.
Voorbeelden:
, • 60% van de tieners versturen SMS berichten tijdens het rijden
• 12% van de kiezers heeft een voorkeur voor Groen
2. Verbanden: altijd 2 variabelen ~Correlationeel onderzoek.
-Voorbeelden:
• Schuchtere personen zijn beter in het herkennen van gezichtsuitdrukkingen
• Zelf-controle hangt positief samen met studieresultaten
-Verband tussen 2 variabelen:
• Positief / Negatief
• Geen verband
• Curvelinear verband
Bij squatterplot: hoe verder de punten van de rechte hoe meer fouten werden
gemaakt en hoe lager de correlatie.
3. Causale verbanden: ~Experimenteel onderzoek.
-Voorbeelden:
• Muziek lessen verbeteren je IQ
• Stress veroorzaakt Diabetes type-II
Opgelet! Gebruik van werkwoorden kan een groot verschil maken tussen
verband en causaal verband! (media: journalisten kiezen vaak voor causale
werkwoorden omdat deze sterker klinken, zo vaak fouten over uitspraken,
uitkomsten van een onderzoek.)
2.2 Vier aspecten validiteit
= onderzoek beoordelen op basis van deze vier aspecten.
1) Externe validiteit
= in welke maten kan onderzoek uitspraken doen over de veralgemeenbaarheid?
o Kunnen we veralgemenen vanuit de steekproef naar de populatie?
2) Interne validiteit
= Uitspraken over causale verbanden, is dit mogelijk?
3) Statistische validiteit
= Komen de uitspraken van de wetenschapper overeen met de statistische data die vermeld wordt?
4) Construct validiteit
= Hoe goed hebben we gemeten/ gemanipuleerd? (betrouwbaarheid, convergente validiteit)
Validiteit en uitspraken over frequentie
Construct validiteit van de variabele:
• Hoe goed heb je de variabele gemeten?
Externe validiteit is essentieel!:
• Kunnen we veralgemenen van de steekproef naar de populatie?
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper CaithlinVanDorpe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
