Samenvatting
Historiografie - volledige samenvatting (met examenvragen)
- Vak
- Historiografie
- Instelling
- Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Volledige samenvatting van alle hoc's van historiografie.
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 92 pagina's
Voorbeeld 5 van de 92 pagina's
In winkelwagen
Voorbeeld van de inhoud
Sofie Vandermarliere – BA3 Geschiedenis (2024)HISTORIOGRAFIE
Inhoud
Les 1: INLEIDING – vroegste geschiedschrijving..................................................................4
inleiding........................................................................................................................... 4
functies......................................................................................................................... 5
genres.......................................................................................................................... 5
terminologie................................................................................................................. 6
valkuilen....................................................................................................................... 6
aanpak en afspraken.................................................................................................... 6
vroegste vormen van geschiedschrijving.........................................................................6
Oude Nabije Oosten...................................................................................................... 7
Joods historisch denken................................................................................................8
Vroege chinese historiografie.......................................................................................8
griekse vernieuwingen................................................................................................ 10
4e – 2e eeuw vc: retorische geschiedschrijving............................................................12
les 2: romeinse & euraziatische geschiedschrijving tot het jaar 1000...............................12
vroege geschiedschrijving............................................................................................. 12
Romeinse dominantie.................................................................................................... 12
griekse elementen...................................................................................................... 13
doelgericht tijdsverloop.............................................................................................. 13
keizerrijk (vanaf 31 v.C.)............................................................................................. 14
Flavius Josephus als brugfiguur.....................................................................................15
biografisch.................................................................................................................. 15
Flavius’ zienswijze...................................................................................................... 16
brug tussen tradities................................................................................................... 16
Christelijk Europa........................................................................................................... 16
laat-antieke rome....................................................................................................... 16
doorbraak van het christendom..................................................................................16
eusebius van caesarea (ca. 260-339).........................................................................17
Kerkgeschiedenis........................................................................................................ 17
religieuze geschiedenis.............................................................................................. 18
continuïteit in het Byzantijnse rijk..............................................................................18
standaardthema’s in latijns Europa............................................................................18
BEDA ‘venerabilis’...................................................................................................... 19
Kerkelijke geschiedenis van het Engelse volk.............................................................19
annalistische succesformule.......................................................................................20
1
, Sofie Vandermarliere – BA3 Geschiedenis (2024)
Bureaucratisering in Oost-Azië.......................................................................................21
china........................................................................................................................... 21
japan.......................................................................................................................... 22
Islamitische wetenschap van tradities...........................................................................23
vroege islamitische geschiedschrijving.......................................................................23
Les 3: Euraziatische geschiedschrijving tot de vijftiende eeuw & nieuwe positioneringen
(1450-1700)...................................................................................................................... 25
geschiedschrijving in eerste millenium.......................................................................25
1. Ontwikkelingen in oost-Azië.......................................................................................25
Japan.......................................................................................................................... 25
China.......................................................................................................................... 26
2. Klassieke islamitische geschiedschrijving..................................................................27
Humanistische tendens.............................................................................................. 27
Ibn Khaldun................................................................................................................ 27
3. Europese variaties op een gekend genre...................................................................28
vernieuwde communicatie.......................................................................................... 28
Geschiedschrijving van conflicten...............................................................................29
Koninkrijken & vorstendommen..................................................................................30
Steden........................................................................................................................ 31
500-1500: krachtlijnen................................................................................................ 32
4. Humanistische wending in Europa.............................................................................32
Historiografie in de renaissance.................................................................................32
narratieve geschiedschrijving.....................................................................................33
Antiquarianisme......................................................................................................... 34
Enkel navolging?........................................................................................................ 34
5. Elders in Eurazië: evidenties in vraag gesteld............................................................35
Islam: Ottomaanse rijk................................................................................................ 35
China: Ming-dynastie (1368-1644)..............................................................................36
Les 4: “Don’t you forget about me’ – ‘een vergeetachtig gastcollege’..............................36
1. Intro: national(istisch)e historiografie & haar blijvende invloed.................................36
De “verborgen” nationalistische agenda....................................................................36
Combinatie historiografie-natiestaat..........................................................................37
2. “Memory boom” + 2 vormen van “collective memory”.............................................37
‘Memory Studies’ en de reflectie over national(istisch)e historiografie.......................37
‘Memory boom’ Scheiding heden/verleden................................................................38
2 vormen van “collective memory”............................................................................38
3. “Gist in deeg”: dichotomie herinneren-vergeten.......................................................39
Belang moderne natiestaat........................................................................................40
2
, Sofie Vandermarliere – BA3 Geschiedenis (2024)
4. 7 vormen van vergeten............................................................................................. 40
1. Repressive Erasure................................................................................................. 41
2. Prescriptive Forgetting........................................................................................... 41
3. Forgetting that is constitutive in the formation of a new identity...........................41
4. Structural Amnesia................................................................................................. 41
5. Forgetting as annulment........................................................................................42
6. Forgetting as planned obsolescence.......................................................................43
7. Forgetting as Humiliated Silence............................................................................43
5. Casus: Residential Schools........................................................................................43
Nieuwe (canadese) nationale identiteit......................................................................44
Identiteit = ‘two founding peoples’.............................................................................44
Forgetting as annulment............................................................................................ 45
Prescriptive forgetting................................................................................................ 45
Repressive erasure..................................................................................................... 46
Forgetting as humiliating silence................................................................................46
Structural amnesia..................................................................................................... 47
Pogingen tot verzoening............................................................................................. 47
Reflectie: op zoek naar de wonderen in het donker.......................................................47
Les 5: Nieuwe positioneringen, 1450-1700 en verlichte geschiedschrijving......................48
1. Periode 1450-1700: Ontmoetingen met/in de nieuwe wereld....................................48
Ontdekking................................................................................................................. 48
Inheems historisch besef............................................................................................ 48
Assimilaties................................................................................................................ 49
2. Verlichte geschiedschrijving......................................................................................50
Een nieuwe historische cultuur...................................................................................51
‘A historical age’......................................................................................................... 51
Vooruitgangsgeschiedenis.......................................................................................... 52
Tegennarratief: de val van het Romeinse rijk.............................................................55
Les 6: nationalistische en globalisering van het europese model.....................................56
Westerse historiografie in de 19e eeuw..........................................................................56
Genres........................................................................................................................ 56
Profiel......................................................................................................................... 57
Nationalistische geschiedschrijving...............................................................................57
Romantische geschiedschrijving.................................................................................57
Pleitbezorgers van natie en staat...............................................................................58
Historisme.................................................................................................................. 59
Wetenschap................................................................................................................ 61
Globalisering van het Europese model..........................................................................64
3
, Sofie Vandermarliere – BA3 Geschiedenis (2024)
Globalisering?............................................................................................................. 64
Impact op westers historisch denken..........................................................................64
Proces van modernisering.......................................................................................... 64
Midden-oosten: Egypte............................................................................................... 65
Zuid-azië: India........................................................................................................... 66
Les 7: globalisering van het europese model, specialisatie en fragmenten in de 20 ste eeuw
......................................................................................................................................... 68
Globalisering van het europese model...........................................................................68
Oost-Azië: Japanr........................................................................................................ 69
Specialisatie en fragmentatie in de 20ste eeuw............................................................71
Diepe twijfels: moderne onzekerheid..........................................................................72
Sociale wetenschappen: nieuwe zekerheden..............................................................74
Sociale wetenschappen: uitdagingen.........................................................................75
Diepe twijfels: het postmodernisme als verrijking?.....................................................78
Krachtlijnen 20ste eeuw................................................................................................ 80
Les 8: Emancipatorische historiografie, nieuwe uitdagingen en slotbeschouwing............81
1. Emancipatorische historiografie.................................................................................81
Marxistische inspiratie................................................................................................ 81
Edward P. Thompson.................................................................................................. 81
Autoritaire recuperaties.............................................................................................. 82
Vrouwen in/en de discipline........................................................................................83
De westerse hegemonie onder vuur...........................................................................84
2. Uitdagingen............................................................................................................... 86
1. Veelheid................................................................................................................. 86
2. Relevantie.............................................................................................................. 88
3. Wiens geschiedenis?............................................................................................... 89
4. Ruimer blikveld....................................................................................................... 90
3. Slotbeschouwing........................................................................................................ 91
examen.......................................................................................................................... 91
oPZET......................................................................................................................... 91
VOORBEELDVRAGEN.................................................................................................. 91
LES 1: INLEIDING – VROEGSTE GESCHIEDSCHRIJVING
Wat is geschiedschrijving? = Hoe hebben mensen vroeger geschiedenis geschreven?
Historiografie was heel lang eurocentrisch, weinig over globale geschiedschrijving
Dit vak gaat eerder over brede tendensen over heel de wereld
INLEIDING
Clio, muze van de geschiedenis (dochter van Zeus) – afgebeeld met boekenrol: heeft
volgens legendes de grote goden en daden verbeeld en neergeschreven
4
, Sofie Vandermarliere – BA3 Geschiedenis (2024)
= klassieke beeld van de geschiedschrijving
= problematisch: Clio staat voor de westerse, Rom, GR geschiedschrijving: geldt niet voor
de hele wereld!
Symbool van westerse dominantie in de geschiedschrijving
Geschiedschrijving = historisch bepaald: dynamisch, contingent, toevalligheden
(studie onthult eigenheid van onze benadering)
Beter begrip krijgen van wat we nu kennen als de norm van geschiedschrijving
Vanaf 19e eeuw is onze vorm dominanter geworden, nu kijken we ook naar andere
vormen om meer over onze benadering te weten te komen
FUNCTIES
1) Wetenschappelijk: onafhankelijk (bepaalde geschiedenis niet verheerlijken) +
geen plagiaat (og onderzoek en kritisch naar bronnen kijken)
a. Bartholomé de las Casas (1552): Latijns-Amerika : zijn doel was
kerstening van de lokale bevolking
i. Wat is de functie van dit fragment? Kaart aan dat de Spanjaarden
de lokale bevolking uitmoorden
Als hongerige tijgers, wolven en leeuwen stortten de Spanjaarden zich meteen op de
onschuldige schapen, die door de Almachtige begiftigd waren met voornoemde deugden,
en waren vanaf hun eerste ontscheping gedurende veertig jaar alleen maar bezig met het
meedogenloos uitmoorden van deze beklagenswaardige mensen, die zij zo onmenselijk en
barbaars afslachtten en pijnigden met allerlei ongekende en ongehoorde kwellingen, -
waarvan in het volgende verhaal verslag zal worden gedaan - dat er van de drie miljoen
mensen, die voordien Hispaniola bevolkten, tegenwoordig nog nauwelijks driehonderd over
zijn.
= politieke functie van geschiedenis!
2) Politiek
3) Maatschappelijk: maatschappelijk bindmiddel door te kijken naar ‘heel ander
verleden’ -> binding creeëren tussen mensen in het heden (Michel de Certeau:
L’écriture de l’histoire)
4) Didactisch: mensen een spiegel voorhouden, kijken naar daden van vorsten in het
verleden om te tonen hoe vorsten zich op een correcte manier moeten gedragen
5) Esthetisch: White: geschiedenis als een vorm van poëzie, een mysterie dat nooit
helemaal ontrafeld kan worden
Geschiedenis kan veel functies hebben en al die functies kunnen elkaar ook
overlappen!
GENRES
Geschiedschrijving is beperkend: schrijven is maar 1 vorm van feiten over te brengen
Herinneringen of mondelinge overdracht = wat mensen altijd al hebben gedaan
(zoals bv Ilias en Odyssee)
Waarom is dit geen geschiedschrijving?
Geschiedschrijving startte in brede zin in de oudheid (kleitabletten Mesopotamië,
inscripties op tempels in China)
In enge zin gebeurt geschiedenis ook als een vorm van een wetenschap: nog maar
anderhalve eeuw in bestaan (geschiedenis beoefenen als wetenschap)
= historische cultuur: historisch bewust zijn - The past isn’t dead, it isn’t even past
(Faulkner, 1951)
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sofie7. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,56. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 49497 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen