Dit is een samenvatting van het vak ontwikkelingpsychologie; bevat enkel mijn eigen notities en de hoorcolleges dus niet het boek! (komt wel veel overeen maar niet alles wordt in de hoorcolleges uitgelegd)
Inhoudsopgave ................................................................................................................. 1
Praktische zaken:.............................................................................................................. 8
Kennismaking OP: ............................................................................................................ 8
Historiek (in vogelvlucht): ................................................................................................. 8
Enkele terugkerende kernconcepten:................................................................................ 9
Verschil tussen continuïteit en discontinuïteit: .................................................................................. 9
Continuïteit: .................................................................................................................................................... 9
Discontinuïteit:................................................................................................................................................ 9
Verschil tussen kritieke en gevoelige periode:.................................................................................... 9
Kritieke periode: .............................................................................................................................................. 9
Gevoelige periode: .......................................................................................................................................... 9
De eerste 1000 dagen in de media: .................................................................................................. 10
Wat beïnvloedt de ontwikkeling van mensen? ................................................................................. 10
Normatieve invloeden:.................................................................................................................................. 10
Niet-normatieve invloeden: .......................................................................................................................... 11
Cohort-effect bij historische invloeden: ........................................................................................................ 11
Risicofactoren en bevorderende factoren: .................................................................................................... 11
Multideterminisme: ...................................................................................................................................... 13
Nature – nurture: ........................................................................................................... 13
Welke eigenschappen zijn vooral erfelijk bepaald en welke vooral door omgeving? ...................... 14
Wordt de kans op de ontwikkeling van bepaalde eigenschappen bepaald door de optelsom van
genetische aanleg en omgeving? ...................................................................................................... 14
Variatie in (afwijkend) gedrag, ontwikkeling en gezondheid: ........................................................... 15
Genetische overdracht van trauma:.................................................................................................. 16
Behavioristische perspectieven:...................................................................................... 16
Extra casus: esmeralda (10 jaar): ...................................................................................................... 16
Empirisme (John Locke):.................................................................................................................... 17
Conditionering (Watson): .................................................................................................................. 18
Voorbeelden:................................................................................................................................................. 19
Experiment met kleine Albert: ...................................................................................................................... 19
Problemen:.................................................................................................................................................... 20
Psychodynamische perpsectieven: .................................................................................. 41
Casus:................................................................................................................................................. 41
Psychodynamische perspectieven: ................................................................................................... 42
Freud: ................................................................................................................................................ 42
Psychoanalytische theorie: ........................................................................................................................... 42
Sigmund Freud: ............................................................................................................................................. 42
Id, ego en superego: ..................................................................................................................................... 42
(Psycho)seksuele ontwikkeling (filmpje): ...................................................................................................... 43
Vragen bij het filmpje “Little Hans”: ............................................................................................................. 44
Oplossingen voor het oedipuscomplex: ........................................................................................................ 45
Kritieken op Freud: ........................................................................................................................................ 45
Verdiensten van Freud: ................................................................................................................................. 46
Erikson: .............................................................................................................................................. 46
Theorie over de psychosociale ontwikkeling: ................................................................................................ 47
Freud → Erikson:....................................................................................................................................... 47
2
, De schooltijd: ................................................................................................................................................ 47
De adolescentie:............................................................................................................................................ 48
Identiteitsontwikkeling nu (in vergelijking met tijd waarin Erikson leefde): ................................................. 49
Kritieken en verdiensten van Erikson: ........................................................................................................... 49
James Marcia (identiteitstoenden; adolescentie): ............................................................................ 50
Oefeningen/ voorbeelden: ............................................................................................................................ 50
Identiteitsontwikkeling Marcia: .................................................................................................................... 52
Identiteitsdiffusie: ......................................................................................................................................... 52
Meer recent: kwaliteit van exploratie: .......................................................................................................... 52
Aanpassing en functioneren: statussen: ....................................................................................................... 52
Meerdere identiteiten: .................................................................................................................................. 52
Evolutionaire perspectieven (gehechtheid): .................................................................... 54
Gehechtheidstheorie van Bowlby: .................................................................................................... 54
John Bowlby: ................................................................................................................................................. 54
Vroege (onjuiste) ideeën over hechting: ....................................................................................................... 54
Visie van Bowlby: .......................................................................................................................................... 54
Ondersteuning en inspiratie voor Bowlby in onderzoek bij dieren: .............................................................. 54
Lorenz: aanhanger van de ethologische theorie: .............................................................................. 55
Centrale thema’s in de gehechtheidstheorie: ............................................................................................... 56
Kanttekeningen:............................................................................................................................................ 57
Wat is een interne representatie van een gehechtheidsrelatie? .................................................................. 57
Cognitief-affectieve basis van (on) veilige hechting: interne werkmodellen: ............................................... 58
Correctieve hechtingservaringen: ................................................................................................................. 58
Risicofactoren: sensitiviteit en intergenerationele overdracht: ....................................................... 59
Sensitiviteit: (gebaseerd op Ainsworth, 1978): ............................................................................................. 59
Risicofactoren voor insensitiviteit: ................................................................................................................ 60
Kangeroezorg (skin-to-skin contact): ............................................................................................................ 60
Disruptie (scheiding) tijdens de coronapandemie in China: .......................................................................... 60
Secundaire hechting: ......................................................................................................................... 61
Secondaire of ad-hoc relaties: ...................................................................................................................... 61
Op opvang/ school…. – veilige relatie: .......................................................................................................... 62
Op opvang/ school… - onveilig-overafhankelijke relatie: ............................................................................. 62
Op opvang/ school… - onveilig-conflictueuze relatie: ................................................................................... 63
Samenvattend:.............................................................................................................................................. 63
Predictoren van relaties met leerkrachten: .................................................................................................. 63
Belangrijkste voorwaarden voor veilige secundaire hechting in opvang en schoolse settings: .................... 63
Hersenen:....................................................................................................................... 76
Hersenontwikkeling:.......................................................................................................................... 76
Migratie van neuronen: ................................................................................................................................ 76
Grote plasticiteit, zeker in de 1ste levensjaren: .............................................................................................. 76
Waarneming en perceptie: ............................................................................................. 77
Gehoor:.............................................................................................................................................. 77
Reuk: .................................................................................................................................................. 77
Smaak: ............................................................................................................................................... 77
Tastzin: .............................................................................................................................................. 77
Pijngevoeligheid: ............................................................................................................................... 78
Zicht: .................................................................................................................................................. 78
Visuele klif experiment .................................................................................................................................. 78
Onderzoek naar waarneming en perceptie: ................................................................................................. 79
Gewenning als leerproces: ............................................................................................................................ 79
Interpreteren van gezichtsuitdrukkingen (vanaf 7 maanden, p.209): .......................................................... 79
Social referencing (8-9 maanden): ................................................................................................................ 80
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmelinemostien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,66. Je zit daarna nergens aan vast.
