Samenvatting Ontwikkelingspsychologie van het 1ste jaar SRW aan de UCLL. De samenvatting gaat over het hele vak. Met enkel deze samenvatting was ik geslaagd voor dit vak.
1.1 Een korte historiek................................................................................................................................... 5
1.1.1 De verre voorgeschiedenis...........................................................................................................................5
1.1.2 Start van de ‘genetische’ psychologie..........................................................................................................5
1.1.3 Omvorming tot een ontwikkelingspsychologie............................................................................................6
1.1.4 Uitgroei tot een volwaardige levenslooppsychologie..................................................................................7
1.2 De indeling in fasen:................................................................................................................................. 8
1.2.1 Continuïteit of discontinuïteit in de ontwikkeling.......................................................................................8
1.2.2 Het trapmodel..............................................................................................................................................8
1.2.3 Het gelaagd model.......................................................................................................................................8
1.2.4 Lijnmodel......................................................................................................................................................9
1.3 Factoren die de ontwikkeling sturen......................................................................................................... 9
1.3.1 Rol van de erfelijkheid..................................................................................................................................9
1.3.2 Invloeden vanuit het milieu:......................................................................................................................10
1.3.3 Interacties tussen erfelijkheid en milieu:...................................................................................................11
1.3.3.1 Naar het relatieve gewicht van erfelijkheid en milieu........................................................................11
1.3.3.2 Invloed van de erfelijkheid op het milieu...........................................................................................11
1.3.3.3 Invloed van het milieu op de erfelijkheid...........................................................................................11
1.4 Ontwikkelingsdomeinen en -opgaven..................................................................................................... 11
1.5 Van theorieën tot modellen.................................................................................................................... 11
1.6 Overzicht van modellen: (Dit staat niet in het handboek, maar moet wel gekend zijn!)............................13
1.6.1 Rijpingsmodel (NATURE)............................................................................................................................13
1.6.2 Millieumodel (NURTURE)...........................................................................................................................13
1.6.3 Interactionistisch model.............................................................................................................................14
1.6.4 Cultureel model.........................................................................................................................................14
1.6.5 Deficitmodel...............................................................................................................................................15
1.6.6 Veerkrachtmodel........................................................................................................................................15
1.7 Ontwikkelingspsychologie binnen de SRW-opleiding...............................................................................15
HOOFDSTUK 2: TWEE FUNDAMENTELE ONTWIKKELINGSTHEORIEËN
.............................................................................................. 17
2.1 De psychosociale identiteitstheorie van Erikson......................................................................................17
2.1.1 Situering ten opzichte van Freud...............................................................................................................17
2.1.1.1 De constructieve rol van het ego (freudiaanse ICH)...........................................................................17
2.1.1.2 Het belang van de sociale omgeving..................................................................................................17
2.1.1.3 De positieve betekenis van crisissen..................................................................................................18
2.1.1.4 Een levenslang ontwikkelingsproces..................................................................................................18
2.1.2 Eriksons Theorie.........................................................................................................................................18
2.1.2.1 Evaluatietheorie..................................................................................................................................20
2.2 De cognitieve ontwikkelingstheorie van Piaget.......................................................................................20
2.2.1 Enkele Begrippen.......................................................................................................................................21
2.2.1.1 Inhoud en functie van de intelligentie................................................................................................21
2.2.1.2 De cognitieve structuren....................................................................................................................21
2.2.1.3 Adaptatie via assimilatie en accommodatie.......................................................................................22
1
, 2.2.1.4 Equilibratie en organisatie..................................................................................................................22
2.2.2 De eigenlijke ontwikkeling.........................................................................................................................23
2.2.2.1 Sensomotorische periode (0-2jaar)....................................................................................................23
2.2.2.2 Preoperationele periode (2-7jaar)......................................................................................................23
2.2.2.3 Concreet-operationele periode (7-12jaar).........................................................................................24
2.2.2.4 Formeel-operationele periode (12-16jaar)........................................................................................24
HOOFDSTUK 3: DE PRENATALE ONTWIKKELING (ENKEL HET
LAATSTE STUKJE OVER DE GEBOORTE.)......................................25
3.4 De geboorte........................................................................................................................................... 25
3.4.1 Het geboorteproces...................................................................................................................................25
3.4.1.1 Het tijdstip van de geboorte...............................................................................................................25
3.4.1.2 De eigenlijke geboorte........................................................................................................................25
3.4.1.3 Nazorg van moeder en kind................................................................................................................26
3.4.2 De ervaringen van het kind........................................................................................................................27
3.4.2.1 Impact van prematuriteit...................................................................................................................27
3.4.2.2 Ervaringen van het pasgeboren kind..................................................................................................27
HOOFDSTUK 4: DE BABYTIJD.....................................................28
4.1 Uitrusting van de pasgeborene............................................................................................................... 28
4.1.1 Motorische reacties...................................................................................................................................28
4.1.2 Waarneming en cognitie............................................................................................................................29
4.1.2.1 De verschillende zintuigen..................................................................................................................29
4.1.2.2 Elementaire leerprocessen.................................................................................................................29
4.1.3 Sociale gerichtheid en emoties..................................................................................................................29
4.1.3.1 De pasgeborene als asociaal wezen...................................................................................................29
4.1.3.2 De beperkte gevoelswereld van de pasgeborene..............................................................................29
4.2 De verdere motorische ontwikkeling...................................................................................................... 30
4.2.1 Verschillende stadia:..................................................................................................................................30
4.2.1.1 Het kijkstadium (0-3 maanden)..........................................................................................................30
4.2.1.2 Het grijpstadium (3-6 maanden)........................................................................................................31
4.2.1.3 Het zitstadium (6-9 maanden)............................................................................................................31
4.2.1.4 Het kruip- en optrekstadium (9-12 maanden)...................................................................................31
4.2.1.5 Het loopstadium (12-15 maanden)....................................................................................................31
4.3 Ontwikkelingen in de waarneming en cognitie........................................................................................31
4.3.1 De sensomotorische ontwikkelingsperiode (Piaget).................................................................................31
4.3.2 Bespeking van enkele afzonderlijke processen..........................................................................................32
4.3.2.1 Leren en geheugen.............................................................................................................................32
4.4 Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling.................................................................................................32
4.4.1 Hechting.....................................................................................................................................................32
4.4.1.1 Historiek hechtigsgedrag:...................................................................................................................32
4.4.1.2 Twee grondleggers.............................................................................................................................34
4.4.1.3 Vier soorten gehechtheid...................................................................................................................34
4.4.1.4 Mentaliseren staat niet in het handboek...........................................................................................34
4.4.1.5 Hechtingsproblemen: levenlang?.......................................................................................................35
4.4.2 Dynamisch- affectieve ontwikkeling..........................................................................................................35
HOOFDSTUK 5: DE PEUTERJAREN..............................................36
5.1 Lichamelijke en motorische ontwikkeling................................................................................................ 36
2
, 5.1.1 Gebruik van skeletspieren..........................................................................................................................36
5.1.2 De zindelijkheidstraining............................................................................................................................36
5.2 Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal functioneren.............................................................36
5.3 Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling.................................................................................................37
5.3.1 Sociale ontwikkeling...................................................................................................................................37
5.3.1.1 Hechting..............................................................................................................................................37
5.3.1.2 Peers...................................................................................................................................................37
5.3.1.3 Het ontstaan van het zelfbewustzijn..................................................................................................37
5.3.1.3 De “peuterpuberteit”.........................................................................................................................38
5.3.2 Dynamische-affectieve ontwikkeling.........................................................................................................38
5.3.2.1 Nieuwe gevoelens en emoties............................................................................................................38
5.3.2.2 Het kernconflict van de peutertijd......................................................................................................38
HOOFDSTUK 6: DE KLEUTERJAREN............................................39
6.2 Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal functioneren.............................................................39
6.2.1 Het preoperationele denken van kleuters (Piaget)....................................................................................39
6.2.1.1 Het einde van het preconceptueel denken (2 – 4 jaar)......................................................................40
6.2.1.2 Het intuïtieve denken (4-6 à 7 jaar)....................................................................................................41
6.2.2 Bespreking van enkele afzonderlijke processen........................................................................................41
6.2.2.1 De waarneming..................................................................................................................................41
6.2.2.2 Het geheugen.....................................................................................................................................41
6.2.2.3 Denken................................................................................................................................................42
6.2.2.4 De fantasie..........................................................................................................................................42
6.2.2.5 De taalontwikkeling............................................................................................................................42
6.3 Sociale en persoonlijkheidsontwikkeling.................................................................................................43
6.3.1 Sociale ontwikkeling...................................................................................................................................43
6.3.1.1 De relatie met leeftijdgenoten...........................................................................................................43
6.3.1.2 Ontluikend zelfconcept.......................................................................................................................43
6.3.1.3 Het ontwikkelen van de genderidentiteit (basis)...............................................................................43
6.3.2 Dynamisch-affectieve ontwikkeling...........................................................................................................44
6.3.2.1 Ontstaan van een moreel besef.........................................................................................................44
6.3.2.2 Taakgerichtheid..................................................................................................................................44
6.3.2.3 Gevoelens en emoties........................................................................................................................44
6.3.2.4 Het kernconflict van de kleuterperiode (Erikson)..............................................................................45
HOODSTUK 7: DE SCHOOLPERIODE...........................................46
7.2 Ontwikkelingen in de waarneming en het mentaal functioneren.............................................................47
7.2.1 Het concreet-operationele denken (7 – 11 jaar)........................................................................................47
7.2.1.1 Op weg naar een nieuw evenwicht....................................................................................................47
7.2.1.2 Conservatie.........................................................................................................................................47
7.2.1.3 Classificatie.........................................................................................................................................47
7.2.1.4 Seriatie................................................................................................................................................47
7.2.1.5 De klassen- en relatielogica................................................................................................................48
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper aischavelghe. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
