Ontwerpmethodiek 1.2
p1: goed lezen
Analyseren van functies en doelgroepen en het duurzaam ontwerpen.
Analyse > Concept > Ontwerp > Presentatie
p2-3:Behoeftepiramide van ontwerp: woorden kunnen aanvullen op de juiste plaats, met
beschrijving.
“Een geslaagd ontwerp komt het eerst tegemoet aan de basisbehoeften van mensen voordat het de
behoeften op een hoger niveau kan bevredigen.”
Behoeftepiramide van Maslow:
Zelfontplooiing
Behoefte aan waardering en erkenning
Behoefte aan sociaal contact
Behoefte aan veiligheid en zekerheid
Lichamelijke behoeften
Behoeftepiramide van Ontwerp:
Creativiteit
Vakkundigheid
Gebruiksgemak
Betrouwbaarheid
Functionaliteit
1. De behoefte aan FUNCITONALITEIT heeft te maken met de meest elementaire eisen aan het
ontwerp. Zo moet een gsm minstens de mogeljikheid hebben een (telefoon)gepsrek te ontvangen
en te beantwoorden.
2. De behoefte aan BETROUWBAARHEID heeft te maken met stabiele en consistente prestaties.
De gsm moet met voldoende kwaliteit de gesprekken kunnen weergeven.
3. GEBRUIKSGEMAK gaat over de eenvoud van bediening en gebruiksgemak van het ontwerp en
over fouttolerantie. Het programmeren en downlaoden van apps op de gsm moet gemakkelijk
gaan en als je fouten maakt, moet je die makkelijk kunnen aanpassen. Als een ontworpen
apparaat te lastig is in gebruik of een vergissing van toets zeer ernstig is, heeft het geen
gebruiksgemak.
4. De behoefte van BEKWAAMHEID heeft te maken met mensen in staat te stellen dingen beter te
doen dan voorheen.
5. CREATIVITEIT is het niveau van de hierarchie waaop alle behoeften worden bevredigd. Er is
dan op een ‘innovatieve’ manier sprake van interactie tussen mens en ontwerp. Ontwerpen op dit
niveau wordt het meest gewaardeerd en het langst gebruikt.
P4-5: Kennen: de ontwerpprincipes van de TipTon stoel
‘Form follows function’ – Louis Sullivan
‘Een huis is een woonmachine’ – Le Corbusier (betekenis: een interieurontwerp houdt zich enkel bezig
met de functie van meubels en niet de schoonheid)
Stoel functie is zitten > stabiele basis van belang met horiztontaal zitvlak- is voldoende
Tipton stoel:
Ontworpen uit werkelijk gebruik van mens in lokalen of vergaderingen. Bij Luisteren, lezen of
ontspanning leunt men achterover. Bij schrijven of eten leunt men voorover.
Naam Tip ton verwijst naar de twee standen, het is gebaseerd op het feit dat de mens regelmatig beweegt
op een stoel.
De stoel is gemaakt van polypropyleen, bevat geen mechanische onderdelen en wordt uit 1 enkele
gietvorm vervaardigd. Daardoor erg duurzaam en volledig recycleerbaar.
,P6: goed lezen
P7-8-9: Bij beschrijving of bij een voorbeeld ervan, de benaming van de methode kennen: design
with intent(ion), affordance, non intentional design.
Ontwerpen geeft mogelijkheid mensen te helpen/beinvloeden. De ontwerper kan voor
gedragsverandering zorgen van de gebruiker.
Universeel ontwerpen = een ontwerp dat voor iedereen begrijpbaar is en makkelijk te bedienen.
Design with inention = Ontwerpen met een duidelijke betekenis.
VB> vuilbak voor sigareten > schuine bovenkant > Geen mogelijkheid om afval achter te laten.
Vuilbak voor sigaretten > kleine opening > geen mogelijkheid om ander afval bij te kunnen gooien >
voorkomt brandgevaar.
Affordance = Fysieke kenmerken beïnvloeden het gebruik. (ronde wielen zijn beter geschikt om te rollen
dan vierkante wielen. Daarom zegt men: ronde wielen nodigen uit om te rollen.
Affordance of het voorkomen = Nodigt het object uit om het juist te gebruiken?
Non intentional design = Objecten die anders gebruikt worden dan de ontwerper daadwerkelijk bedoeld
heeft. (ipv de bedoeling van de ontwerper te volgen geeft de gebruiker err zijn eigen functie aan)
P10-11: lezen
Het zoeken naar de juiste ergonomische verhoudingen is een belangrijk deel van het ontwerpproces.
Ergonomie = (samengesteld uit het Grieks)
Betekenis = De wetten die de menselijke arbeid beheersen
Ergon = Werk
Nomos = wet, regel
Met arbeid wordt niet alleen werken bedoeld maar ook het gebruik maken van de omgeving. (slapen,
eten, zitten, werken, ontspannen…..) Het comfortabel kunnen doen wat ze er volgens de bestemming van
die plek zouden moeten kunnen.
Ergonomie is de discipline die zich bezighoudt met de interactie van de mens met zijn omgeving.
Uitgangspunten zijn de mogelijkheden en beperkingen van elk mens, zoals anatomsiche, fysische als
psychische beperkingen van het individu. Ergonomie maakt dit gebruiksvriendelijker.
P12-13: bij beschrijving de juiste term van ergonomie kunnen bij plaatsen. Verschil kennen.
Kennis van ergnomie = Verschillen disciplines waarin het wordt toegepast > zoals: ergotherapie,
productdesign, architectuur, meubelontwerp, Ingeneurswetenschappen en preventieadviseur. Worden
onderling verbonden.
Sensorische ergonomie = In welke maten de sensorische informatie die wordt gegeven over een plek
het gebruik ervan beïnvloedt is de focus van deze studie.
BV. Het zonlicht dat op een computerscherm valt kan het gebruik er van hinderen. Wanneer het
beeldscherm anders gedrraaid wordt, zal er geen hinder meer zijn van de zon, ook al is die er nog.
Fysieke ergonomie = Focust zich op de motorische en fysiologische aspecten van het meselijk lichaam
en de omgeving.
BV. De houding en de beweging van de mens, temperatuur, geluid en licht in een ruimte (meetbare
gegevens)
Cognitieve Ergonomie = Discipline legt zich toe op de mentale processen en hoe je die positief kan
beïnvloeden. Het start hoe we dingen waarnemen en ervaren met onze zintuigen. Het begrijpen en
verwerken van belangrijke informatie, Emotionele reactie op de omgeving.
, BV. Layout, tekstkleur, pictogrammen kunnen belangrijk zijn voor veilig gebruik van de omgeving >
verkeersborden.
Organisatie Ergnonomie = subdiscipline die ingaat op de manier waarop werktaken in een bedrijf of
samenleving geoganiseerd zijn.
BV. Uurroosters organiseren of schema’s die wewrk structureren.
Concept ergonomie = Bij start van een ontwerp kunnen we de afmetingen en organisatie van functie
onderzoeken. Kan toegepast worden vanaf de ontwerpfase van voorwerpen en omgeving. Er wordt dan
gesproken over ontwerp ergonomie of concept ergonomie.
Correctie ergonomie = Wordt toegepast in bestaande omgeving met als doel deze te verbeteren
(verbouwing).
Revalidatie ergonomie = discipline die zich bezig houdt met curatieve en preventieve ergonomie. Voor
mensen die moeten herstellen na een ongeval en hiervoor een aangepaste werkomgeving nodig hebben.
ALS ONTWERPERS ZULLEN WE HET MEESTE BEZIG ZIJN MET DE CONCEPT ERGONOMIE
EN DE CORRECTIE ERGONOMIE.
P14-15-16: lezen.
Ontwerpend onderzoeken / onderzoekend ontwerpen = Ontstaat uit een vraag, nood of probleem.
Onderdelen daarvan zijn: Doelgroep, Orientatie, lucht, licht, ruimte en organisatie.
Ontwerper heeft een ‘probleemoplossend’ vermogen.
Roeland – Interieur maken is eigenlijk problemen maken die je creatief oplost.
Eerste stap is uitgebreid onderzoek naar de vraag van de klant.
Je kan je onderzoek baseren op verwijzigingen en gebruik maken van bestaande problemen binnen het
werkveld.
Een onderzoeksvraag moet duidelijk afgebakend worden.
Volgorde onderzoeksproces:
1. Formuleren onderzoeksvraag (probleemstelling)
2. Op zoek naar onderzoeksmethode
3. Output wat bruikbaar is in verdere ontwerp
Een onderzoek is handig voor het verfijnen van het programma. Steeds terugkoppelend naar de eisen van
de opdrachtgever. Structuurr en timing zijn van belang.
P17-18-19 lezen: tastbare en niet-tastbare context: wat is het verschil?
Tastbare context =
De materiele, technische, ruimtelijke en functionele context. Het gebouw, de straat,
de stad, waar we in gaan werken. Technieken, muren, deuren, vloeren, ramen… enz.
Niet-tastbare context =
Menselijke interactie, socioculturele context en historische context.
De beleving en omgeving van de ruimte. Hoe ervaart een mens de ruimte:
licht/orientatie, interessante elementen,
Literatuur raadplegen – Referentiebeelden
