SAMENVATTING FISCAAL RECHT
2023-2024
1
,OVERZICHT
- Praktische afspraken
- Deel I. Algemeen
- Deel II. Personenbelasting
- Deel III. Vennootschapsbelasting
- Deel VI. Vestiging en inning
- Deel V. Belastingen in context
Vraag: waarom frauderen mensen? Kleine groep die maar worden gecontroleerd,
waarom betalen mensen dan toch?
1) Begrip belasting
Handboek randnrs. 1-4
Belasting
Klassieke definitie: een betaling eenzijdig opgelegd door de overheid, teneinde
haar middelen te verschaffen om in haar uitgaven van alle aard te voorzien
- Dwingend karakter
- Financieel doel
- Geen rechtstreekse / individuele tegenprestatie
Andere heffingen
- Retributies: vergoeding individuele tegenprestatie
- Sociale zekerheidsbijdragen: band sociale bescherming
Belasting= discussie in RS en RL, HvC heeft al aantal keer verduidelijkt wat
belasting is, zie definitie slide
Hoe voert overheid belasting in? Wordt ingevoerd via de wet, de overheid is de
wetgever.
- De belastingen hebben dwingend karakter: belastingen moeten betaald
worden, u kan niet zelf beslissen. Gewetensbezwaarden die tegen oorlog
zijn willen belastingen niet betalen omdat deel belastingen gebruikt
worden voor militaire doeleinden. Rechter heeft gezegd dat het geen
geldig argument is.
- Financieel doel: bv: middelen verzamelen voor de overheid: bouw van
wegen, scholen, ziekenhuizen etc. = hoofddoel belastingen
2
, - geen rechtstreekse/individuele tegenprestatie: onderscheid met andere
heffingen, geen gebruik maken van algemene overheidsdiensten geldt niet
als excuus om belastingen niet te moeten betalen.
Andere heffingen:
- retributies : soms ook betalen aan de overheid, maar die niet dwingend
zijn en het is wel ene vergoeding voor individuele tegenprestatie (het
bedrag dat u betaalt staat in verhouding tot de diensten die u in ruil krijgt:
bv: inschrijving van een wagen, vuilniszakken)
- sociale zekerheidsbijdragen : geen belastingen, zijn ook dwingend en er is
ook niet noodzakelijk een individuele tegenprestatie. Het lijkt dus heel erg
op belasting. Verschil is dat belastingen, middelen die overheid krijgt door
belastingen worden gewand aan algemene uitgaven (wegen, ziekenhuizen,
leger, politie, sociale zekerheidsuitkering), sociale zekerheidsbijdragen
worden enkel en alleen aangewend voor uitkeringen binnen sociale
zekerheid. Tweede verschil si dat ookal is er geen individuele
tegenprestatie toch is er een bepaald relatie tussen de reden waarom u die
bijdrage betaalt en de groep die gaat kunnen genieten van de sociale
zekerheidsuitkeringen (bv: u betaalt als werknemer sociale
zekerheidsbijdragen, tegenprestatie is niet dat u individueel van sociale
uitkering kan genieten, maar tegenprestatie is op groepsniveau, de
werknemers in het algemeen = aspect van sociale bescherming van de
groep waartoe u behoort)
EXAMEN: waarom is het zo belangrijk om te weten of iets een belasting is of
niet? Manier waarop het wordt ingevoerd verschilt. Er zijn rechtsbeginselen die
in gang schieten wanneer het gaat om belastingen. Belasting wordt ingevoerd
oor democratisch gekozen orgaan, en er zijn financiële voorwaarden etc. er is
een rechtsbescherming die je geniet als belastingplichtige. De percentages
verschillen ook.
2) Functies van belastingen
Handboek randnrs. 5-8
Financiële functie
- Totale ontvangsten van de staatsbelastingen 2023: 140.376 miljoen EUR
per dag: 385 miljoen EUR
per uur: 16 miljoen EUR
per minuut: 267.078 EUR
3
, Reden waarom belastingen worden ingevoerd:
1) financiële functie (fundamenteel, inherent aan elke belasting): werking
overheid functie financieren
2) instrumentele functie (belastingen gebruiken als instrument om beleid uit te
voeren)
3) sociale functie (belastingen hebben herverdelend effect)
Financiële functie: totale ontvangsten in België zijn relatief hoog
Evoluties ontvangsten belastingen doorheen de tijd: het stijgt steeds meer.
Behalve in 2020: corona, de economie heeft even stilgelegen. Overheid neemt
steeds meer taken op zich. België is steeds meer geëvolueerd nar sociale
verzorgingsstaat, sociale vangnet en allerlei taken door overheid uitgevoerd,
waardoor overheid steeds meer middelen nodig heeft om dat te kunnen
financieren.
Wie betaalt al die belastingen, en waar vinden we de hoge belastingdruk?
Interessant om te vergelijken met andere landen, zie volgende slide
Denemarken: 46,08% van GDP (gross domestic product: BNP)
Noorwegen: 44,30%
Italië: 42,95%
België: 42,43%
Nederland: 37,99%
Gemiddeld: 34,04%
Luxemburg: 39,22%
4