Samenvatting
Samenvatting: Belgische Politiek
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Dit is een samenvatting van het vak Belgische politiek, de rode draad zijn de lessen met daarbij de aanvullende teksten.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 86 pagina's
Voorbeeld 4 van de 86 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Belgische politiekCollege 1: Waar komen we vandaan?
1. Luidden verkiezingen 2007 begin van een nieuwe periode in de Belgische
politiek in?
Leidt federalisering niet tot matiging van de eisen?
Nu vinden we dat normaal, maar de vorming van de regering na de verkiezing van 2007
duurde heel lang. Dat hadden we nog nooit meegemaakt. We hadden net ons hele land
hervormd van een unitaire staat naar een federale staat, ze begrepen dus niet waarom het dan
zo lang duurde om een regering te vormen.
Waarom blijft Belgische compromiscultuur?
Dat is ook iets dat we nu vanzelfsprekend vinden, maar België stond altijd bekend voor de
compromiscultuur. We wegen ook zwaar door op internationaal niveau omdat onze Belgische
politici uit een compromiscultuur komen, en dus goed compromissen kunnen sluiten.
Waar blijft de post natiestaat tijdsgeest?
Europa ging uitbreiden, waardoor naties op zich minder belangrijk werden. Ze vinden dat het
natiesysteem passé is, ze streven eerder naar een confederaal systeem.
2. Lang durende regeringsvorming, desondanks recente staatshervormingen
We zijn nu 17 jaar verder en toch nog interessant voor ons:
Zijn een staatshervorming verder en zitten nog in een soortelijke logica: hoe moet het verder
met die Belgische politiek?
→ De pandemie heeft daar interessante elementen aan toegevoegd.
3. Belgische politiek in drie luiken
Fase 1: Van onafhankelijkheid tot taalwetten (begin federalisering) (1830 – 1963)
Vlaanderen economisch, financieel en bestuurskundig marginaal
Het centrum van de macht lag in Brussel. De elite was Franstalig. In 1830 was een fase van de
industrie, die vooral in Wallonië liggen.
Strijd Vlamingen vooral voor erkenning Vlaamse gemeenschap en taal als integraal deel van
België
We krijgen een politieke bewustwording om een soort van erkenning dat ze Nederlands
spreken te krijgen.
1
,Strijd aangewakkerd na WOI
- Algemeen eenvoudig stemrecht (= iedereen 1 stem) (1919) faciliteerde opkomst
partijen: Frontpartij na WOI, Vlaams Nationaal Verbond vanaf 1936
→ Doordat mensen die geen stem hadden ervoor nu ineens allemaal 1 stem krijgen,
heeft dat veel veranderd. Er zijn daarnaast ook partijen ontstaan voor Vlamingen om
hun wil krachtiger door te geven zodat er verandering zou komen.
- De strijd naar de erkenning kwam hard naar voor tijdens WOI. Alle besluiten, orders,
etc. werden in het Frans gegeven, waardoor je als gevolg krijgt dat Vlamingen de taal
besluiten en orders niet kunnen begrijpen.
Strijd gecompromitteerd na WOII
Een nieuwe wederopbouw de ontwikkeling van de welvaartstaat.
Taalwetten: graduele erkenning van het Nederlands, ook al bestuurlijke taal
- Rechtbank, administratie, publieke scholen, leger, onderwijs in het algemeen
- Wet gelijke status talen en afschaffing Frans voor officiële communicatie in
Vlaanderen
- Vastleggen van taalgrens
→ waar er officieel Frans, Nederlands of Duits wordt gesproken
Fase 2: Federalisering (1963 – 1995)
Omslag machtsverhoudingen
Door de het vastleggen van de taalgrens verandert het parlement mee, dat heeft als gevolg dat
er een omslag is van de machtsverhoudingen. Bij verkiezingen gaan we zien dat afhankelijk
van de bevolkingsomvang per provincie een aantal mensen naar de kamer mogen. Dat heeft
als gevolg dat er meer Nederlandstalige politici in de kamer zitten dan Franstalige. Er is sinds
1965 een Vlaamse numerieke meerderheid in het parlement. Er komt een economische
dominantie Vlaanderen.
Er is ook een economische totale omslag. De ontwikkeling van industrie naar een
diensteneconomie. Het transport, communicatie, etc. dat zit eerder in Vlaanderen (haven van
Antwerpen). Er ontstaat een economisch zwaartepunt in Vlaanderen.
Vlaanderen heeft een politiek overwicht in de kamer/parlement en het economische gewicht,
dat zorgt ervoor dat je op een politieke manier helemaal anders kan regeren.
2
,Vlaamse bewegingen blijven typische attitude minderheid aannemen
Vlaanderen vraagt om federalisering van de culturele materie in plaats van op centraal niveau.
Ze proberen bevoegdheden voor hun zelf te houden en niet op centraal niveau. Ze willen
beslissingen maken over hun eigen scholen, etc.
Reactie van het Waals middenveld
Er zijn twee reacties:
- Tegen de groeiende greep van Vlaanderen op de politiek
- Republikeinse rode strekking voor regionalisering
→ Vonden dat goed, ze zijn sterk tegen de monarchie en tegen Brussel als sterk
economisch centrum. Ze zijn voorstander van regionalisering.
Reactie van Brussel vooral op tweetaligheid gericht
In Brussel zijn er ook nog op de dag van vandaag dingen die aangekaart worden door
Nederlandstalige mensen met bijvoorbeeld de vraag of ze in het gemeentehuis ook in het
Nederlands bediend kunnen worden.
Opkomst etnoregionalistische partijen
Eerst N-VA die voorstander is en daarna Vlaams Belang die volgt.
Splitsing van traditionele partijen
De zaken groeien uit elkaar: verschillende eisen, verschillende dynamieken, etc. Dat was de
aanzet voor een federalisering. De opeenvolging van de staatshervormingen vormen België
tot een federatie. Het ontstaan van een nieuw politiek systeem met nieuwe politieke logica en
dynamiek.
Fase 3: Post – federaliseringsfase (1995)
Herziening van het conflict:
- Onopgeloste problemen winnen aan belang
→ Faciliteitengemeenten: zijn aan het verfransen, maar nu ook verengelsen.
- Socio – economische problemen winnen aan belang
→ Socio – economische kwesties: interpersoonlijke solidariteit
→ Rol budgettaire krapte: We hebben altijd een compromissencultuur gehad, maar
door bijvoorbeeld de pandemie is het moeilijk om budgettair iedereen te geven wat ze
willen met hun compromissen. Er is daarom sprake van een krapte.
3
, Herpositionering actoren
Afkalving van de Volksunie tot versplintering Vlaams partijlandschap geleid
Uit de Volksunie zijn Vlaamse partijen gekomen. Zo zijn er Vlaamse accenten gelegd.
Aangezien er veel verkiezingen zijn op verschillende niveaus. Dat heeft als gevolg dat er een
kloof ontstaat tussen Vlaams en Franstalig, maar ook tussen politieke elite en burgers.
Asymmetrische regeringen leiden tot communautaire competitie.
Stand van zaken 2007
Traditionele consensusstrategie werkt minder:
Zero sum games minder gemakkelijk om te zetten naar win win situaties gezien budgettaire
krapte
Het werkte niet meer. Er is geen win win meer omdat we niet meer kunnen verdelen. Er is
geen communicatie meer, omdat alles versnipperd is. Dat is vooral in Vlaanderen, dat komt
door dat er zoveel partijen zijn. Al die partijen moeten overleven omdat ze hun quota moeten
halen.
Versnipperd Vlaams partijlandschap leidt tot communautair opbod:
Resoluties Vlaams parlement 1999: twee grote gemeenschappen/deelstaten die twee andere
meebesturen
→ Verregaande fiscale en financiële autonomie, overheveling residuaire bevoegdheden naar
regio’s: recht op eigen grondwet, verregaande overheveling resterende bevoegdheden, etc.
Quo vadis belgica?
Behoudende krachten:
- Brussel
- Opdeling schuld
- Terughoudendheid EU en haar lidstaten
- Vlaamse economie export georiënteerd
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ismayjanssens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,56. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67232 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen