Weefselleer: les 16: het periodontium
1. Cement
1.1. Samenstelling
Functie: verzegelen van dentinetubuli van tandwortel + aanhechtingsplaats
voor periodontaal ligament
Structuur en aanmaak van cement ~ bot en osteogenese: cement bestaat
uit collageen (90% type I) en niet-collageneuze matrix proteïnen en
hydroxyapatiet (45-50% van cement)
Geen bloedvaten of zenuwvezels in cement
30 à 60 µm bij tandhals, 150 à 300 µm bij apex
1.2. Cementogenese
Bij begin wortelfase: tussen tandpapil en tandfollikel: wortelschede
van Hertwig ontstaat door proliferatie van inwendig en uitwendig
glazuurepitheel
• Stimuleert mesenchymale cellen in tandpapil tot
differentiatie naar odontoblasten die worteldentine
aanmaken
Eerste predentine gevormd à cementogenese start
2 theorieën omtrent oorsprong cementoblasten en cementogenese:
1. Wortelschede van Hertwig desintegreert,
mesenchymale cellen van omgevende tandfollikel
zullen differentiëren tot cementoblasten (door
contact met en inductie vanuit dentine)
2. Cementoblasten ontstaan uit interne epitheellaag
van de wortelschede.
Cementoblasten zijn kubisch en organiseren zich
als 1 dikke rij cellen tegenover dentine.
In eerste fase: productie van collageenvezels en
andere extracellulaire matrixcomponenten à
vervolgende gemineraliseerd
2018-2019 1
, 1.3. Classificatie van het cement
4 types cement, o.b.v. aan-of afwezigheid van cellen in cement,
collageenvezels (+herkomst)
Door cementoblasten aangemaakte collageenvezels = intrinsieke
collageen vezels
Door fibroblasten van periodontale ligament aangemaakt en in
cement opgenomen worden = extrinsieke collageenvezels
1.4. Classificatie van het cement (2)
A. Acellulair cement met extrinsieke vezels = primair cement
Cementoblasten liggen op zoom van 1 cellaag op predentine, uitlopers ervan lopen
tot in predentine: maken collageenvezels aan die worden opgenomen in predentine
à vermenging van collageenfibrillen van predentine en precement; pas na
een goede vermenging start mineralisatie van dentine, waarna precement ook
mineraliseert
Niet-collageneuze matrixeiwitten: gesecreteerd tussen collageenvezels
Cementdikte 15 à 20 µm: collageen fibrillen aanmaak overgenomen door fibroblasten
uit periodontaal ligament = vezels van Sharpey
Cementoblasten maken enkel nog niet-collageneuze extracellulaire
matrixeiwitten
Primair cement te vinden in hals van wortel tot apicale derde in (pre)molaren; tot aan
foramen apicale bij snij- en hoektanden
Functie: verankering van tand in tandalveole
Structuurloos, geen inliggende cellen (lichtmicroscoop)
Groeilijnen, parallel verlopend met tandoppervlak (bij kleuringen of gepol. licht)
B. Cellulair cement met intrinsieke vezels
Enkel te vinden bij (pre)molaren
± ½ van wortel gevormd: fase van versnelde cementaanmaak start bij verdere
vorming van tandwortel: cementoblasten blijven verantwoordelijk voor verdere
opbouw van cement (i.p.v. overname van fibroblasten)
Cementoblasten maken opeenvolgende lagen van niet-verkalkte matrix = cementoïd
(wordt in een tweede fase gemineraliseerd)
Cement wordt dikker à cementoblasten opgenomen in cement à cementocyten
2018-2019 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper qthk1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.