Weefselleer: les 15: de tand
1. Algemene opbouw van de tand
1.1. Algemene opbouw van de tand
Tand onderverdeeld in tandkroon (zichtbare deel) en tandwortel (zit in alveolaire holte, vast
met parodontaal ligament)
Gebied tussen kroon en wortel = tandhals
Holle structuur: in kroon: holte = pulpakamer, opgevuld met pulpa = sterk gespecialiseerd
Bindweefselcomponent + bloedvaten en zenuwuitlopers
: in wortel: holte wordt nauw: pulpakanaal of wortelkanaal
Foramen apicale = opening aan wortelpunt: verbinding centrale holte met weefsel buiten
3 types gemineraliseerd weefsel:
• Dentine: omgeeft pulpa + vormt bulk van tand
• Glazuur: bedekt dentine van tandkroon (tot 2,5mm dik)
• Cement: bedekt dentine van tandwortel
2. Glazuurhistologie
2.1. Glazuurprisma’s
Ameloblasten maken glazuur aan, sterven bij tanddoorbraak à glazuur kan niet vernieuwd
worden
à compenseren door sterk gemineraliseerd te zijn + amper organische matrix
Glazuur is toch ook broos à behoudt kracht door onderliggende harde dentine laag
Samenstelling: 4% organisch, water en glazuureiwitten
96% hydroxyapatiet
Glazuureiwitten bestaan uit: 90% amelogenines, 10% enameline + ameloblastine
à zorgen voor mogelijk maken en richting geven aan groei van kristallen
Glazuur = dicht op elkaar aansluitende glazuurprisma’s, elks gevormd door ameloblasten:
lopen van dentine-glazuurjunctie tot aan cuticula van glazuuroppervlak
Uitlopers van Tomes: bepalen verloop en vorm tijdens amelogenese
Loodrecht op dentine, radiair t.o.v. tandcentrum, buigen bij oppervlak naar tandtop
Dwarse doorsnede: sleutelgatvorm, dicht aaneensluitend à geen plaats voor
interprismatische ruimte
2018-2019 1
, • Kristal = rod: met lengteas parallel aan lengte van prisma
• Ruimte tussen prisma’s = interrod: verlopen in schuine hoek t.o.v. kristallen à
sterker tegen breuken
• Tussen prisma en interprismatische kristallen = rod sheat: kleine schede van
organisch materiaal, omgeeft prisma
Hydroxyapatietkristallen zijn hexagonaal, stapelen op elkaar à hexagonale vorm aan kristal,
maar regelmatig hexagonaal karakter gaat verloren door compressie van kirstallen in prisma
2.2. Hunter-Schreger banden
Worden veroorzaakt door kruisende oriëntatie van prisma’s
Te zien als alternerende donkere en lichte banden (A)
(C): alternerende oriëntatie van rods en interrods
2018-2019 2
, 2.3. Groeilijnen en contourlijnen
Secretie van glazuur: 4 µm/dag
Groeilijnen of striae van Retzius = kleine verschuivingen in het secretiefront
Gevormd voor tanddoorbraak: in een boog omheen het dentine, worden groter en groter;
laatst gevormde lamellen voor doorbraak eindigen aan
weerszijden van tandoppervlak à geeft perikymata: geeft
gekarteld uitzicht aan glazuuroppervlak, verdwijnen op termijn
door gebruik tand
Verstoringen in synthese/secretie van ameloblastenactiviteit
à verstoringen van normale groeipatroon, te zien als
contourlijnen:
Parallel met groeilijnen
Mogelijke oorzaken: ziekte, gebrekkige voeding,
gebruik tetracyclines
2.4. Glazuurlamellen – tuiltjes – spoelen
Glazuurlamellen: structuurfouten in glazuur: grote
breukvlakken die naar dentine lopen, opgevuld met glazuurproteïne of organisch materiaal
Glazuurtuiltjes: vertakte, minder gemineraliseerde gebieden, van DEJ tot kort in glazuur
Glazuurspoelen: ontstaan bij begin dentinogenese: wanneer odontoblastenuitloper zich
uitstrekt tussen pre-ameloblasten à geen mogelijk om glazuur te vormen à ontstaan
spoeltje
2018-2019 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper qthk1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.