GM?
Substantie met therapeutische of profylactische eigenschappen t.o.v.
ziekten
- Verbeteren van de gezondheid
- Verhogen van de levensverwachting
WERKING:
Stimulatie of inhibitie van een specifiek mechanisme op een
bepaalde plaats in het biologisch proces.
Verstoord evenwicht herstellen
Therapeutische respons
DOEL VAN HET VAK:
Molecule in proefbuis => commercieel preparaat.
Wat zijn de stadia?
De verschillende stadia:
I. Ontdekking van het GM
Kan uitgroeien tot een GM
Een component met therapeutische of profylactische
activiteit t.o.v. een bepaalde aandoening identificeren
A. Toeval
- Nevenwerkingen van bepaalde moleculen.
(Vb.: Viagra, acetylsalicylzuur)
B. Planten
- Kunnen synthetisch gemaakt worden
- Isolatie en identificatie actieve component
(Vb.: morfine, cocaïne)
C. Verbeteren bestaande moleculen
- Eigen patent versterken
- Patent van concurrent omzeilen
D. Trial & error
= gebeurt simpel, niet in een muis wel in cel- of weefselcultuur,
modelorganisme.
- Target identification = biologische target identificeren
Kennis ‘biological pathway’ = NOODZAKELIJK
- Screening moleculen = interactie tussen molecule en
target?
Verkrijgen van bibliotheek van moleculen.
, - Lead identification = moleculen met voldoende
potentieel identificeren.
- Lead optimization = structuur aanpassen om kandidaat-
GM te optimaliseren.
Hoogst potentiële moleculen selecteren bij het
ontwikkelingsproces.
E. Rationele geneesmiddelontwikkeling
- 3D-stuctuur van het target =>
o Specifieke synthese
o Binding is duidelijk
II. Synthese/ isolatie van het GM
Voldoende hoeveelheden
Economisch rendabel
2 SOORTEN:
Chemische synthese
Natuurlijke oorsprong
= werkzame componenten kunnen al geïsoleerd worden
III. Toxiciteit
Evaluatie voor toediening aan de mens sinds
15de eeuw
- Ideaal GM = hoge affiniteit (lage dosis)
+ hoge selectiviteit (enkel effect op het
target)
Lage dosis + minimaal risico op nevenwerkingen
- Toxiciteit na éénmalige toediening en
langdurig chronisch gebruik
Acute toxiciteit, subacute toxiciteit, chronische
toxiciteit
SOORTEN TOXICITEIT:
Carcinogeniciteit = worden er tumoren gevormd?
(Muizen en ratten)
Mutageniciteit = genetische schade?
(In-vitro en in-vivo)
Teratogeniciteit = schade aan ongeboren kind?
(In-vitro en in-vivo (embryonale
ontwikkeling))
IV. Formulatie
Omzetten naar een bruikbare vorm
- Toevoegen hulpstoffen
- Welke doseringsvorm:
o Vlotte inname
, o Oplosbaarheid (aan te passen met hulpstoffen)
o Patiënt compliance
Geschikt
Geur en smaak
o Stabiliteit
Bewaaromstandigheden
V. Farmacodynamiek/farmacokinetiek
Wat gebeurt er met het GM in het lichaam?
Toediening proefdieren
o Biologische beschikbaarheid
o Effecten evalueren
ADME:
Absorptie:
- Hoe
- In welke mate
- Vb.: prodrug, penetreert vlotter in de huid.
Distributie:
- Hoe wordt het verdeeld in het lichaam
Metabolisatie:
- Hoe wordt het afgebroken
Excretie:
- Hoe wordt het verwijderd
VI. Klinische studies
Therapeutische activiteit na toediening aan
proefpersonen
Pas wanneer in-vitro- en dierenproeven tonen
activiteit en is voldoende veilig
FASEN MET TOENEMENDE COMPLEXITEIT (risico’s beperken)
- FASE 1 = mensen
o 20 – 100 gezonde vrijwilligers (niet therapeutisch)
o Doel?
Veilig om verder te testen?
Ernstige nevenwerkingen?
Limiet klinische dosisrange
ADME
- FASE 2 = patiënten
o 100 – 300 patiënten
o Doel?
Therapeutisch efficiënt?
Korte termijn veilig?
ADME doelgroep
Dosis
- FASE 3 = patiënten
o 1000 – 3000 patiënten
o Doel?
Efficiëntie en veiligheid in grote populatie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper farma12345678. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,86. Je zit daarna nergens aan vast.