GERECHTELIJK RECHT
DEEL 1: ALGEMENE BEGINSELEN
HOOFDSTUK 1: WEZEN EN FUNCTIE VAN HET GERECHTELIJK RECHT
AFD1: BEGRIPSOMSCHRIJVING
Les 1
Gerechtelijk recht = het geheel van rechtsregels die betrekking hebben op de effectuering
van de materieelrechtelijke aanspraken van de rechtssubjecten (titularis van rechten en
plichten)
6EVRM: recht op een eerlijk proces
gelijk hebben vs gelijk krijgen
Voorbeeld: zo gaat het op het examen (uitgebreid casus uitwerken)
Bart de Pauw: dagvaarden de VRT in een schadevergoeding van 12mil euro. -> niet enkel hij
maar ook echtgenote, kinderen stelde een vordering in voor morele schadevergoeding
(onterecht De Pauw zijn naam door het slijk gehaald.
hoe begin je hier aan?
stap 1: brief met claim naar advocaten vrt (wil SV)
stap 2: advocaten VRT maken standpunten duidelijk (heeft niks verkeerd gedaan)
extra stap: je kan mogelijks onderhandelen (kan via bemiddelaar)
Buiten rechtbank om geschil op lossen:
Collaboratieve onderhandeling: onderhandelingen waarbij je geen neutrale derde hebt die
partijen akkoord laat vinden, maar waar elke partij bijgestaan worden door collaboratief
advocaat die tot collaboratief akkoord proberen komen
Stap 3: dagvaarding door deurwaarder die dagvaardigingsexploot overhandigd (aan
personen die rechtspersoon vertegenwoordigd, kan zelfs aan de receptioniste)
welke rechtbank? Buitencontractuele -> rechtbank van eerste aanleg (woonplaats van
verweerder= basisregel dus Rb. Brussel)
VRT is dus gedagvaard voor de Rb. Te Brussel: minstens 8 dagen tussen dagvaarding en
inleidende zitting (wordt eerste datum dat zaak gepleit kan worden) partijen gaan aan
rechter standpunt duidelijk maken door te schrijven (schriftelijk)
Eiser (De Pauw) zal bewijsmateriaal moeten mededelen aan de verweerders
Verweerder mag als eerste conclusie te gaan antwoorden
Dan de Pauw en dan terug verweerder
Partijen kunnen meer conclusie rondes afspreken
Wat zijn de sancties als de partij zijn termijn van conclusies niet haalt?
Rechter kan deskundige aanstellen met als opdracht om te gaan begroten wat mr. De Pauw
heeft geleden, morele schade kan worden gemeten door psycholoog of psychiater
VRT tegenvordering ingesteld, onterecht procedure ingesteld wat ons tijd en geld kost dus
doen tegenvordering tegen De Pauw want hij heeft niet gehandeld hoe een normaal en
zorgvuldig persoon heeft gehandeld
1
,In oktober kwam er een tussenvonnis: De pauw gn SV, VRT symbolische SV
Is De Pauw niet akkoord? -> Hof van Beroep
Tegen arrest van Hof van Beroep ->Hof van Cassatie kijkt of procedure juist is verlopen
Gerechtsdeurwaarder regelt aanmaning voor betaling -> De pauw zegt:” VRT den boom in” -
> beslag kan gelegd worden op roerende of onroerende goederen -> roerende goederen
gaan naar de veiling van gerechtsdeurwaarders, onroerende goederen worden verkocht
door notaris
met dit geld worden de schuldeisers van De Pauw betaald
Procesrecht? Voorkeur woord Ger.R.: proces of geding is zeer beperkt, gerechtelijk recht is
uitgebreider vb. ontvankelijkheidsvoorwaarde
Proces: ook rechtsvordering van de rechtssubjecten, de rechtsmacht en de bevoegdheid van
de rechtbanken en de hoven, het geschil en het geding
Gerechtelijk privaatrecht: ook strafprocesrecht
Nauw band met materieel recht
Gerechtelijk privaatrecht: Ger.r. op kruising tss publiek en privaatrecht.
Ger.R. is van toepassing bij privaatrechtelijk geschil
maar eigenlijk Ger.W. ook strafprocesrecht
Nauwe band met materieel recht
AFD2: BRONNEN
GRONDWET
Art 13 Gw: recht op toegang tot de rechter
Art 23,2° Gw: recht op juridische bijstand (sociale grondrechten) (als je zelf niet over de
nodige financiele middelen beschikt -> pro deo advocaat
Artt. 40, 144-159 Gw: rechterlijke macht (‘de rechterlijke macht wordt uitgeoefend in
beginsel door de hoven en rechtbanken’, ‘de arresten en vonnissen worden in naam des
konings ten uitvoer gelegd’)
vb motiveringsplicht (bij vonnis/arrest)
VERDRAGSRECHT EN RECHT VAN DE EUROPESE UNIE
- Art 6 EVRM en art. 14 BUPO
Verschillende verordeningen moeten de rechterlijke samenwerking bevorderen
- Verordening nr. 1215/2012 van het EP en Raad van 12 december 2012 betreffende
de rechterlijke bevoegdheid, de erkenning en den ten uitvoerlegging van beslissing
in burgerlijke en handelszaken (= Brussel I bis Verordening 2001: algemene
vordering)
grensoverschrijdende geschillen binnen de EU
vb u koopt iets op bol.com, u bent niet te vrede met u aankoop, u schrijft mail en
bol.com zegt dat hij niks verkeerd heeft gedaan, je wilt nieuw product en daagt
bol.com voor de rechtbank
Welke rechtbanken hebben bevoegdheid? Nt BE’se wetgever maar binnen EU, je kan
ook vordering stellen aan Belgische rechtbank -> consument heeft de keuze om
vordering te stellen bij eigen lidstaat of lidstaat van de tegenpartij
- Verordening nr. 2201/2003 van de Raad van 27 November 2003 betreffende de
bevoegdheid en de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in
huwelijkszaken en inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid
2
, - Verordening nr 1206/2001 van de Raad van 28 mei 2001 betreffende de
samenwerking tss de gerechten van de lidstaten op het gebied van bewijsverkrijging
in burgerlijke en handelszaken
uitgangspunt: welke rb. Bevoegd + ! erkenning van vb Belgische uitspraak door nl
moet erkend worden
- Verordening (EG) nr 1393/2007 van het Europees Parlement en de Raad van 13
november 2007 inzake de betekening en de kennisgeving in de lidstaten van
gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken in burgerlijke of handelszaken
=bewijsverordening
vb Nl’se rechter vragen aan BE’se rechter dat deskundige in Belgie naar tuinhuis kan
gaan kijken voor NL’se rechter
vb deurwaarder in Nl contacteren om bol.com te informeren
+taalbarrière: Sloveense eiser vordering stellen tegen Belg: dagvaarding in Sloveens,
deze wordt vertaald in Nl’s
- Verdrag van den Haag 15 november 1965 inzake de betekening en de kennisgeving
in het buitenland van gerechtelijke en buitengerechtelijke stukken in burgerlijke en in
handelszaken
samenwerking op wereldniveau (behalve vb China)
bepaalt hoe ik als belgische gerechtsdeurwaarder in landen buiten de EU moet
betekenen
- Verordening (EG) nr. 1896/2006 van het EP en de Raad van 12 december 2006 tot
invoering van het Europese betalingsbevelprocedure (vgl. invordering van
onbetwiste geldschulden (art. 1394/20 Ger. W.)
procedure voor niet betwiste vorderingen: op heel snelle manier een uitvoerbare
titel te verkrijgen zonder naar de rechter te gaan
(als je SV wilt moet je in principe uitvoerbare titel hebben nl. rechterlijke uitspraak.
Zorgt ervoor dat wat in die titel staat uitgevoerd MOET worden)
Voor betaling moet de eiser niet meer naar de rechter gaan, maar mag het geld
eisen, nu is het de tegenpartij die naar de rechter moet gaan om die factuur te
betwisten
voorwaarde: vordering mag niet betwist worden
- Verordening (EG) nr. 861/2007 van het EP en Raad van 11 juli 2007 tot vaststelling
van een Europese procedure voor geringe vorderingen
vergelijkbaar systeem: maar onder 5000 euro
GERECHTELIJK WETBOEK
Wet 10 oktober 1967, in werking 1 november 1970: ontwerp van Charles van Reepinghen,
koninklijke commissaris voor de gerechtelijke hervorming (opgevolgd door Ernest Krings)
bekrachtingen:
- modernisering van drie eeuwen oud procesrecht (ordonnance civile 1667: code de
procedure civile 1809; wet Rechterlijke organisatie 1869: wet bevoegdheid 1876)
vroeger sterk verouderd gerechtelijk wetboek, commissaris opgesteld om nieuw wetboek op
te stellen
begin oud wetboek gelijkaardig opgesteld als dat van nu (invloed)
3
,-streven naar eenheid van rechtsmacht cfr. Nu eenheidsloket of centrale inleidingskamer (1
plaats waar je je vordering moet instellen -> werd daaruit gestuurd naar juiste rechtscolleges
maar dit is er niet gekomen)
wij kennen gedetailleerd systeem van rechtscolleges
droom van Van Reepinghen (Nederlands model) vb kantonrechter (=vredegerechter) alle
andere geschillen (met administratief) bij de rechtbank, hoger beroep naar gerechtshof, niet
eens naar de Hoge Raad (Droom van Van Reepinghen)
- eenheid van rechtspleging: 1 uniforme regeling over hoe een rechtsvordering verliep en dat
dit hetzelfde zou zijn bij elk rechtscolleges
-vereenvoudiging en versnelling van rechtspleging
vb afschaffen van verplichte procesvertegenwoordiging (wij vinden dat evident dat je jezelf
kan vertegenwoordigen in de Rb. : minder formalisme: kennisgeving bij gerechtsbrief:
wijziging van eis: beslagsprocedure: verdwijnen pleitbezorgers (loopjongens): nog maar 1
type advocaat (zie barristors vs solisiters)
Amendering in het parlement
latere aanvullingen (wetboek blijft groeien) :
- Arbitragewet 4 juli 1972 (Deel VI)
-Nieuwe wet op de bemiddeling 25 februari 2005 (Deel VII)
-Collaboratieve onderhandelingen (wet 12 juni 2018, inwerkingtreden op 1 jan. 2019)
Verwaarlozing 1970-1995: wet van 3 augustus 1992 tot wijziging van het Gerechtelijk
Wetboek
Eerste 25 jaar weinig wijzigingen
daarna veel wijzigingen
kijken naar context (onafhankelijk orgaan dat rechters aanduid gekomen door zaak dutroux,
witte mars)
- Octopuswetgeving met HRJ: 7 december 1998
- Adviesraad magistratuur 8maart 1999
- Derde weg magistratuur 7 april 2005 (hoe kun je magistraat worden)
- Coll. Schuldenregeling 13 december 2005 (faillissement van privépersoon)
- Rechtsbijstand 1 juli 2006
- Commissie modernisering 20 juli 2006
- Feniks- 2005-2006 later CHEOPS justitie, JUPORTAL (databanken rechtsspraak), e-
Deposit: vorige minister van justitie besteedde dit deels uit (Diplad)
- Evaluatie korpschef 18 december 2006
- Insituut gerechtelijke opleiding 31 januari 2007 (basisvoorwaarde voor
onafhankelijke rechterlijke macht)
Belangrijke recente hervorming
- Wet 21 april 2007 verhaalbaarheid erelonen advocaat + KB 26 oktober 2007
- Wet 26 april 2007 tot wijziging van het gerechtelijk Wetboek met het oog op het
bestrijden van de gerechtelijke achterstand
- Wet 15 mei 2009 deskundigenonderzoek inmiddels ‘gerepareerd’ door art 20-32 van
de Wet van 30 december 2009 houdende diverse bepalingen betreffende justitie II,
BS 15 januari 2010, 1889
4
, - Wet van 30 juli 2013 betreffende de invoering van een famillie-en jeugdrechtbank
- Wet van 1 december 2013 tot hervorming van de gerechtelijke arrondissementen en
tot wijziging van het Gerechtelijk Wetboek met het oog op een grotere mobiliteit van
de leden van de rechterlijke orde
Hervorming van 2013: gerechtelijke arrondissementen vergroot (samenvallen met grenzen
van provincies)
rechtscolleges vb arbeidsbank organiseren volgens rechtsgebieden (ongeveer 2 provincies
Van 27 naar 12 nieuwe gerechtelijke arrondissementen KENNEN (volgens de
provinciegrenzen) bijzondere situaties in Brussel en Eupen
Gerechtelijk gebied Antwerpen
gerechtelijk arrondissement Antwerpen met afdelingen te Antwerpen, Mechelen en
Turnhout (vroeger)
door hervorming van 2013: 1 rechtbank van eerste aanleg MAAR we willen vermijden
dat burgers zich zo ver verplaatsen, daar waar die vorige waren gaan we houden en
afdelingen van maken vb Rb. Antwerpen (afd. Turnhout)
Gerechtelijk Arrondissement Limburg met afdeling te Hasselt en Tongeren
Gerechtelijk gebied Bergen
gerechtelijk arrondissement Henegouwen (Hainaut) met afdeling te Bergen, Charleroi
en Doornik
Gerechtelijk gebied Brussel
gerechtelijk arrondissement Brussel (Bruxelles) met afdeling te Brussel (2-talig) en
Halle-Vilvoorde (1-talig)
gerechtelijk arrondissement Leuven met afdeling te Leuven
gerechtelijk arrondissement Waals-Brabant (Brabant-Wallon) met afdeling te Nijvel
5
, Gerechtelijk gebied Gent
Gerechtelijk arrondissement Oost-Vlaanderen met afdelingen te Dendermonde, Gent
en Oudenaarde
gerechtelijke arrondissement West-Vlaanderen met afdelingen te Brugge, Ieper,
Kortrijk en Veurne
Gerechtelijk gebied Luik
Gerechtelijk arrondissement Eupen met afdeling te Eupen (duitstalig)
Gerechtelijk arrondissement Namen (Namur) met afdeling te Dinant en Namen
Gerechtelijk arrondissement Luik (Liège) met afdelingen te Hoei, Luik en Verviers
Gerechtelijk arrondissement Luxemburg (Luxembourg) met afdelingen te Aarlen,
Marche-en-`famenne en Neufchâteau
Wet 26 maart 2014 tot wijziging gerechtelijk wetboek en de wet van 2 augustus 2002.
Betreffende de bestrijding van de betalingsachterstand bij handelstransacties met het oog
op de toekenning van bevoegdheid aan de natuurlijke rechter in diverse materies, BS 22 mei
2014
Wet van 25 april 2014 houdende diverse bepalingen betreffende justitie
wet 8 mei 2014 houdende wijziging en coördinatie van diverse wetten inzake justitie
Slide 40-41: Na 2007 nog enkele hervormingen (potpourri wetten)
Knelpunten waren/blijven: (bij hervorming van justitie)
- Behoudsgezinde mentaliteit van rechtspractici (invoering van ios-procedure
voordien: verstekvonnis: gedagvaarde sprak verstekvonnis uit, rechter spreekt bij
verstek uit: advocaten vonden dit handig maar ios-procedure verminderde werklast
bij de rechtbanken (advocaten behoudingsgezind, hebben moeten dreigen met
sancties dat ze stopte met oude gewoonte (dagvaarden). En nieuwe procedure
toepassen
onderzoek heeft aangetoond dat juristen, magistraten er heel lang over doen om
nieuwe procedures te gebruiken ; mù
- Inertie van de rechtspractici bij de receprie van nieuwe wetteksten inzake
gerechtelijk recht
- Geen moderne infrastructuur: maar e-justice krijgt vorm (grotere rechtscolleges
moeten verbeteringen zijn maar vb Hof van Cassatie heeft ene printer, staat op
griffie, raadsheer wil iets afprinten komt bij die printer -> DUS veel verbetering is
mogelijk)
*ios procedure: procedure voor niet betwiste vorderingen: op heel snelle manier een
uitvoerbare titel te verkrijgen zonder naar de rechter te gaan
(als je SV wilt moet je in principe uitvoerbare titel hebben nl. rechterlijke uitspraak. Zorgt
ervoor dat wat in die titel staat uitgevoerd MOET worden)
Voor betaling moet de eiser niet meer naar de rechter gaan, maar mag het geld eisen, nu is
het de tegenpartij die naar de rechter moet gaan om die factuur te betwisten
voorwaarde: vordering mag niet betwist worden
BIJZONDERE WETTEKSTEN
BW, WER, talrijke bijzondere wetten (wet 15 juni 1935 gebruik der talen in gerechtszaken
=belangrijk! Regelt praktisch aangelegenheden vb vlaaming contract met franstalige,
6
,dagvaarding opgesteld in frans, heb je recht in vertaling van dagvaarding?) en decreten vb
woninghuurdecreet, leer van de impliciete bevoegdheden, GwH nauwe band materieel recht
vb in BW: hoe moet je een vordering tot echtsscheiding instellen (nt in Ger.W.)
vb WER: 2 boeken die specifiek gaan over de procedures, rechtshandhaving -> specifieke
regels
Moeten we komen tot defederalisering van justitie? Nu enkel gedefederalisering van
juridische bijstand
concreet? 2 wetboeken Ger.W.
vb woninghuurdecreet, vlaamse overheid is bevoegd voor het recht op wonen (vroeger in
BW, nu huurwetgeving in vlaams decreet, ook specifieke procedure in het Ger.W.
overnemen in het woninghuurdecreet (gecopy paste in woninghuurdecreet maar daar bij
enkele zaken veranderd -> toch enkele dingen tegen federaal) vb griffie moet nog extra
waarschuwing sturen naar betrokken huurder
Kan dit wel? Kan Vlaamse decreetgeving op federaal bevoegdheidsgebied komen, ja maar op
voorwaarde dat er een nauwe band is)
gevolg: geen eenheid van rechtspleging -> streefbeeld van Van Reepinghen staat onder druk
RECHTSPRAAK
Feitelijk gezag van de cassatierechtsspraak: zie art. 6 Ger. W (geen bindend
precedentenrecht) vb als vrederechter in sint- niklaas het niet eens is met
cassatierechtspraak, kan hij anders oordelen dan deze uitspraak
De rechters mogen in de zaken die aan hun oordeel onderworpen zijn, geen uitspraak
doen bij wege van algemene en als regel geldende beschikking
uitspraak geld enkel en alleen voor het geschil dat bij hun aanhangig is gemaakt (en
niet voor toekomstige geschillen)
Oorspronkelijke invulling: benadrukking van principe van scheiding der machte
(rechter nooit uitspraak mag doen door te verwijzen naar precedent maar hij moet
telkens zijn uitspraak motiveren)
Napoléon, rechter was La bouche de la loi, rechter mag geen te grote macht hebben,
rechter moet op doelgebonden manier de rechtsregel een interpretatie geven, zodat
het doel achter die rechtsregel wordt gerealiseerd
Thans: motiveringsplicht
vb veel snelheidsovertredingen werden betwist omdat er vragen waren of de ijking
van de snelheidsmeters wel correct waren, Pol. Kan niet verwijzen naar eerdere
uitspraak maar moet hele motivering overdoen
Rechter mag wel VERWIJZEN naar eerdere rechtspraak maar dit enkel mag niet u
motivering zijn (hele motivering van die eerdere rechtsspraak overnemen)
Erkennen van algemene rechtsbeginselen
Algemene rechtsbeginsel volgens hetwelk de partijen verplicht zijn mee te werken
aan de bewijsvoering
Autonomie van de procespartijen (beschikkingsbeginsel)
Verbod op eigenrichting
Onafhankelijk en onpartijdigheid van de rechter
7
,RECHTSLEER
Rechtsleer draagt bij de ontwikkeling van het gerechtelijk recht
Ger. W. stimulans voor nieuw wetenschappelijk onderzoek inzake gerechtelijk recht vb:
doctoraat over taak van de rechter, collectieve rechtsvordering (class action: Europese
richtlijn (aanbeveling )in juni 2023) die rechtstaten verplicht om dit te laten invoeren (eerst
uitgebreid bestudeert in de rechtsleer)
Rechtsvergelijking met Nederland en FR: kort geding, dwangsom, contradictoir
verzoekschrift, betekening van exploten
AFD3: KARAKTERTREKKEN VAN HET GERECHTELIJK RECHT
NATIONAAL RECHT
Historisch te verklaren: plaatselijk costuymen (=gewoonte en gebruiken)
internationalisering van de rechtsbetrekkingen
procedurele autonomie: Europees recht vormgeven rekening houden met eigen recht
Europees procesrecht vb EEX en andere Europese verordeningen
verdragsautonome interpretatie Hof van Justitie te Luxemburg vb ‘gewone rechtsmiddelen’:
ingevuld op manier hoe Europees recht het ziet
Benelux procesrecht vb dwangsom: uniforme procedure, om hier over te waken dat dit
wordt toegepast bij alle 3, Benelux gerechtshof te `Brussel
verdragsautonome interpretatie:’ vb enkel dwangsom bij hoofdveroordeling’ HIER is dat elke
veroordeling om iets te doen of niet te doen (maakt niet uit wat dat bij jou recht is)
GEMENGD KARAKTER
Ger.R. is Organisatie van een openbare dienst (Ger.w. zegt hoe dit georganiseerd moet
worden) Deels publiek- en deels privaatrecht: Ger.R. ligt op het snijpunt
publiek: rechterlijke organisatie
privaat: conflictenoplossing/ effectuering van materiële belangen private personen
DYNAMISCH KARAKTER
Ger.R. evolueert
Invloed van de evolutie van het materieel recht vb versoepeling echtscheiding dan zal dit
zich ook vertalen in soepelere procedurevoorwaarde (eenzijdig verzoekschrift ipv
dagvaarding)
invloed van maatschappelijke evolutie vb informatisering: je moet niet meer naar de griffie
gaan om u stukkenbundel neer te leggen, je kan dat elektronisch doen
Omgekeerd: het gerechtelijk recht kan ook het maatschappelijk gedrag beïnvloeden (vb
sturen met gerechtskosten: verhoging griffierechten, rechtsplegingsvergoeding: verliezen is
kosten van jezelf en winnende partij betalen) kosten advocaat en gerechtskosten zijn relatief
laag -> griffierechten verhogen om mensen aan te sporen om 2 keer na te denken om
juridische procedure te starten
FORMALISTISCH KARAKTER
Proceshandelingen zijn slechts geldig mits het naleven van de door de wet opgelegde
vormvereiste
als er een vormvereiste gemist wordt, wordt de proceshandeling als niet bestaand verklaard
—meestal op straffe van nietigheid (handtekening, datum, bepaalde vermeldingen, aantal
8
,exemplaren-> Wanneer de sanctie bij de niet-naleving van één van die vormen quasi-
automatisch de nietigheid tot gevolg heeft spreekt men van formalisme
POSITIEF: rechtszekerheid: indien de vorm wordt nageleefd, heeft men de zekerheid dat de
proceshandeling gevolgen teweegbrengt zonder nog andere voorwaarde te moeten nakijken
DUS rechtsgeldig (geen andere voorwaarde nakijken)
NEGATIEF: wanneer het niet-naleven van één van de vormen de proceshandeling geen
gevolgen teweegbrengt- zelfs als het doel, waarvoor de vorm is ingevoerd werd bereikt
soms kan gevolg ook buiten proportie zijn vb naam van verweerder moet worden vermeld
Jansen ipv jansens (dagvaarding is nietig want 1 vd vormvereiste is dat naam van de
verweerder moet worden genoemd) dit gevolg zou buiten proportie zijn dus is het niet
verantwoord om dit nadeel uit te voeren
belangenschade: je mag enkel op navigatiefout beroepen als u belangen zijn geschaad
Deformalisering door vereiste van belangschade en mogelijkheid tot regularisatie (vormfout
rechtzetten)
DWINGEND KARAKTER
Bepalingen van aanvullend-, dwingend recht en openbare orde (OO: Art.2 BW)
Finaliteit van de regel: raakt de regel de kern van de samenleving? Regel Openbare orde,
bescherming private belangen: dwingend recht, toepassing verklaren? Aanvullend recht
uitgangspunt: alles is van openbare orde tenzij de wetgever dwingend of aanvullend recht
verklaart
Belangrijkste regels van openbare orde
1 rechterlijke organisatie (art 58-555Quater Ger. W.)
2 materiële bevoegdheid (art. 9 Ger. W.) vb welk rechtscollege?
3 enkele bepalingen inzake territoriale bevoegdheid (art. 631-633 Ger. W.)Vrederechter
Kortrijk of Antwerpen
4 kwaliteitseisen (art. 148 en 149 GW en 6 EVRM)
DIENENDE FUNCTIE
Als je gelijk hebt moet je ook gelijk krijgen
Humane oplossing van individuele conflictsituaties
Vb Romeinsrechtelijke regel i.v.m.? slaaf die in bed plast, als bed plassen gevolg is van
luiheid is het probleem van koper, is bedplassen gevolg van defect dan SV vorderen bij
verkoper (bij de praetor vordering instellen)
Probleem:
1ste fase: bij elk materieel recht staat vermeld hoe dat recht kan worden gerealiseerd
de dienende functie: bekomen van materieel recht, ligt voor de hand
2de fase: alle bepalingen van procesrechtelijke aard worden samengebracht tot één groot
procesrechtelijk geheel
de dienende functie ligt niet meer voor de hand: een wetboek kent zijn eigen dynamiek
3de fase: het gerechtelijk recht verwerft een eigen betekenis, waarde en ontwikkeling (one
size fits all)
begrippen worden verzelfstandigd (autonomie van de rechtstak)
het wetboek wordt toegepast in alle gevallen, waarbij men geconfronteerd met gevallen die
9
, men eigenlijk niet wil
de dienende functie is teloor gegaan door de verzelfstandiging van het begrippenarsenaal
Oplossing: komen tot een onderscheid tussen het procesvoorschrift (een vormelijke
verplichting) en het eigenlijke doel van het procesrecht nl. het bekomen van materieel recht
De functie van elke procesregel moet ten dienste staan van een doel, de realisering van het
materieel recht. De toepassing van een procesregel mag er m.a.w. niet op gericht zijn dat
men zijn doel verliest
Art XX.3 WER: vb waar de wetgever zelf afwijkt van het Ger.W.:
50,55 en 56 Ger. W. zijn niet van toepassing hier, de dienende functie van het Ger.R. zou in
het gevaar komen als we deze bepalingen specifiek zou worden toegepast in die procedure
probleem: doel van Ger.R. zou in gevaar komen als we die specifieke bepalingen in dat art
gebruiken, dus niet toepassen en buiten werking stellen om te zorgen dat de dienende
functie van het GER.W. blijft
Vb echtsscheiding: wetgever onzorgvuldig geweest: procedure echtscheiding door
echtgenoten gezamenlijk als door 1 echtgenoot gevorderd moet door verzoekschrift
gebeuren (wat bedoelt u daar nu mee? 3 soorten verzoekschrift) Wat is nu de beste
manier/interpretatie om dienende functie te houden, als beide echtgenote eens zijn:
gezamenlijk verzoekschrift, 1 van de 2 wil einde dan tegensprekelijk verzoekschrift (door
echtgenoot die het wil eindigen
AUTONOOM RECHT
Het is geen louter accessorium van het materieel recht vb toelaatbaarheid/ontvankelijkheid
van de eis of wegens nietigheid van de procesakte vb of zaak wel aanhangig is gemaakt bij de
rechter = regel van procesrecht
De regels uit het materieel recht worden niet toegepast: rechtsgeldigheid proceshandeling
T.a.v. het gerechtelijk recht gelden de algemene regels van de interpretatietechniek:
voorkeur teleologische interpretatie
AFD 4: BASISBEGRIPPEN VAN HET GERECHTELIJK RECHT
GRONDRECHTEN VERVAT IN ART. 6 EVRM
n subjectieve rechten essentieel voor de realisatie van materiële aanspraken
n vervat in de GW, het Ger.W. en samengevat in art. 6 EVRM
n bescherming t.a.v. de overheid, maar ook derdenwerking (tegenpartij)
6 EVRM (3 paragrafen)
. Bij het vaststellen van zijn burgerlijke rechten en verplichtingen of bij het bepalen van de
gegrondheid van een tegen hem ingestelde strafvervolging heeft eenieder recht op een
eerlijke en openbare behandeling van zijn zaak, binnen een redelijke termijn, door een
onafhankelijke en onpartijdige rechterlijke instantie welke bij de wet is ingesteld. Het vonnis
moet in het openbaar worden gewezen maar de toegang tot de rechtszaal kan aan de pers
en het publiek worden ontzegd gedurende het gehele proces of een deel daarvan, in het
belang van de goede zeden, van de openbare orde of 's lands veiligheid in een
democratische samenleving, wanneer de belangen van minderjarigen of de bescherming van
10
