Dit is een volledige en uitgebreide samenvatting van het vak erfrecht op de hogenschool AP te Antwerpen gedoceerd door K. Adriaenssens in het tweede jaar Rechtspraktijk.
HOOFDSTUK 1. OPENVALLEN VAN DE NALATENSCHAP ................................................................................ 3
HOOFDSTUK 2. BEKWAAMHEID OM TE ERVEN ............................................................................................ 4
HOOFDSTUK 3. TOEBEDELING VAN DE NALATENSCHAP................................................................................ 4
3.1. ORDE................................................................................................................................................................ 4
3.1.1. Basisprincipes ......................................................................................................................................... 4
3.1.2. De ordes .................................................................................................................................................. 4
3.2. LIJN .................................................................................................................................................................. 5
3.2.1. Onderscheid ............................................................................................................................................ 5
3.3. GRAAD.............................................................................................................................................................. 5
3.3.1. Oefening ................................................................................................................................................. 6
3.4. PLAATSVERVULLING ............................................................................................................................................. 6
Wanneer is er plaatsvervulling? (art. 4.15 BW)................................................................................................ 6
Wie kan er in de plaats treden? ........................................................................................................................ 7
Voorwaarden .................................................................................................................................................... 7
In hoofde van de plaatsvervuller .................................................................................................................................... 7
In hoofde van diegene wiens plaats wordt ingenomen/de vertegenwoordigde. .......................................................... 7
3.5. KLOVING ........................................................................................................................................................... 9
Wanneer wordt er gebruik gemaakt van kloving? ........................................................................................... 9
Wie kan er gebruik maken van kloving? ........................................................................................................... 9
Principes ............................................................................................................................................................ 9
Soorten klovingen ........................................................................................................................................... 10
Verzachte kloving .......................................................................................................................................................... 10
HOOFDSTUK 4. TOEBEDELING IN DE 4 ERFORDEN (ART. 4.10 §2 BW) .......................................................... 11
4.1. ERFGENAMEN VAN DE EERSTE ORDE ..................................................................................................................... 11
Toebedeling (art. 4.16 BW) ............................................................................................................................. 12
4.2. ERFGENAMEN VAN DE TWEEDE ORDE .................................................................................................................... 12
Toebedeling (art. 4.26 BW) ............................................................................................................................. 13
4.3. ERFGENAMEN VAN DE DERDE ORDE ...................................................................................................................... 14
4.4. ERFGENAMEN VAN DE VIERDE ORDE ..................................................................................................................... 15
HOOFDSTUK 5. ERFRECHT EN ADOPTIE ...................................................................................................... 16
5.1. VOLLE ADOPTIE................................................................................................................................................. 16
Regels bij schenkingen aan de overledene ..................................................................................................... 17
Wie zijn de erfgenamen van een ten volle geadopteerde ? ........................................................................... 18
5.2. GEWONE ADOPTIE............................................................................................................................................. 18
De nalatenschap van een gewoon geadopteerde (art. 4.12 BW) .................................................................. 19
Optie 1: er zijn afstammelingen .................................................................................................................................... 19
Optie 2: er zijn geen wettelijke afstammelingen .......................................................................................................... 19
HOOFDSTUK 6. HET ERFRECHT VAN DE LANGSTLEVENDE ECHTGENOOT (LLE) .............................................. 21
6.1. VOORWAARDEN OP DE LLE ERFGENAAM ............................................................................................................... 21
6.2. DE ERFAANSPRAAK VAN DE LLE ........................................................................................................................... 22
Sarah Allegro
, 6.2.1. LLE + afstammelingen (en afstammelingen ervan) .............................................................................. 22
Oefening (zonder tekening) .......................................................................................................................................... 24
6.2.2. LLE + ascendenten of broers of zussen (en afstammelingen ervan) ..................................................... 26
6.2.3. LLE + andere of geen erfgerechtigden .................................................................................................. 27
Oefening ........................................................................................................................................................................ 28
6.3. KENMERKEN VAN HET ERFRECHTELIJK VRUCHTGEBRUIK ............................................................................................ 28
6.3.1. Omzetting van dit erfrechtelijk vruchtgebruik...................................................................................... 29
HOOFDSTUK 7. HET ERFRECHT VAN DE WETTELIJKE SAMENWONENDE PARTNER (LLP)................................ 29
7.1. VOORWAARDEN VEREIST OM TE KUNNEN ERVEN ..................................................................................................... 29
7.2. WAT ERFT DE LLP? ........................................................................................................................................... 30
HOOFDSTUK 8. RECHTEN VAN DE STAAT ................................................................................................... 30
HOOFDSTUK 9. DE RESERVE ...................................................................................................................... 30
9.1. WIE ZIJN DE RESERVATAIREN? ............................................................................................................................. 30
9.1.1. De afstammelingen (art.4.145.BW) ...................................................................................................... 30
9.1.2. De LLE (art. 4.147.BW) .......................................................................................................................... 31
9.2. OPEISBAARHEID VAN DE RESERVE ......................................................................................................................... 32
HOOFDSTUK 10. DE REKENBOEDEL/ FICTIVE MASSA (ART. 4.153 E.V. BW) .................................................. 34
10.1. DOEL VAN EEN RB .......................................................................................................................................... 34
10.2. SAMENSTELLING VAN EEN RB ............................................................................................................................ 34
Oefening ........................................................................................................................................................................ 34
ALLE schenkingen, maar aan welke waarde? ................................................................................................. 35
10.3. AANREKENING VAN DE GIFTEN (ART. 4.154.BW) ................................................................................................. 36
Oefening 1 ..................................................................................................................................................................... 36
Oefening 2 ..................................................................................................................................................................... 37
10.4. INKORTING .................................................................................................................................................... 37
10.4.1. Wie kan een inkorting vorderen? ....................................................................................................... 38
Oefening ........................................................................................................................................................................ 38
HOOFDSTUK 11. GIFTEN AAN ERFGENAMEN: INBRENG EN DE TOEREKENING ............................................. 39
11.1. TOELICHTING INZAKE DE INBRENG AAN DE HAND VAN EEN VOORBEELD ...................................................................... 39
11.2. WIE MOET INBRENGEN (ART. 843 BW) .............................................................................................................. 40
11.3. DOEL VAN DE INBRENG..................................................................................................................................... 41
11.4. WIJZE VAN INBRENG EN TOEREKENING ................................................................................................................ 41
Oefening ........................................................................................................................................................................ 42
11.5. NA AANREKENING VAN DE GIFTEN KOMT DE VERDELING VAN DE NALATENSCHAP ......................................................... 42
Oefening ........................................................................................................................................................................ 42
11.6. WETTELIJKE REGELING OVER DE INBRENG VAN DE SCHENKINGEN .............................................................................. 43
11.7. TE WETEN...................................................................................................................................................... 44
HOOFDSTUK 12. DE ERFOVEREENKOMST (KORTE SCHETS) ......................................................................... 44
Sarah Allegro
,BEGRIPPEN
ERVEN = VERKRIJGEN VAN VERMOGEN DOOR OVERLIJDEN VAN IEMAND.
ERFOPVOLGING = de personen die erven men zegt daarvan dat ze de persoon ‘opvolgen’; vandaar het woord
‘erfopvolging’.
ERFLATER= overledene.
ERFRECHT = geheel van de regels dat aanwijst wie erft, de wijze waarop de vermogensovergang gebeurt en
degevolgen ervan.
→ CIVIEL RECHT (= Federale materie – dus voor heel België);
→ Te onderscheiden van: ERFBELASTING (= regionale/gewestelijke materie – ! Verschillende regeling in de 3
gewesten).
ERFENIS= geheel van activa en passiva maar NIET vorderingen van staat van personen (vb. echtsheiding, …).
→ Ook tijdelijke rechten worden niet opgenomen.
Vandaag is erfenis eerder een verrijking van de levensstandaard. Het is niet zo vitaal als vroeger in de tijd. Dit
omdat de levensstandaarden veranderen en evolueren.
HOOFDSTUK 1. OPENVALLEN VAN DE NALATENSCHAP
→ De bank blokeert alle tegoeden en kluizen totdat ze weten wie de ergenamen zijn.
Sarah Allegro 3
, HOOFDSTUK 2. BEKWAAMHEID OM TE ERVEN
→ Zowel rechtspersonen als natuurlijke personen kunnen erven.
→ Ouders die worden ontzet van het ouderlijk gezag zijn ook automatisch onwaardig.
HOOFDSTUK 3. TOEBEDELING VAN DE NALATENSCHAP
Drie belangrijke begrippen om de hiërarchie tussen de erfgenamen te bepalen:
ORDE
LIJN
GRAAD
3.1. ORDE
3.1.1. BASISPRINCIPES
Heel het erfrecht is gebaseerd op de bloedverwanten.
VIER ORDES = 4 GROEPEN ingedeeld volgens de aard van de juridische bloedverwantschap met overledene.
PRIORITEIT VAN DE ORDEN : de vroegere orde sluit de latere orde uit.
BELANGRIJK: de langstlevende echtgeno(o)t(e) of wettelijke samenwonende is niet ondergebracht in 1 van die
orden. Zij is geen bloedverwant. Ze erft in samenloop. (zie later)
3.1.2. DE ORDES
1ste orde : De afstammelingen
= kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, achterachterkleinkinderen, etc.
2de orde : De ‘bevoorrechte’ zijverwanten én de ouders als er bevoorrechte zijverwanten zijn.
= (half)broers en/of (half)zussen of hun afstammelingen.
Sarah Allegro 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sarahallegro. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.
