1. Hoofdstuk 1: Leven in de spanning tussen vooruitgang en crisis
1.1. Vooruitgang is een realiteit
We kunnen niet om de vaststelling heen dat onze wereld in de afgelopen paar eeuwen, en
zeker sinds halfweg de vorige eeuw, ingrijpend veranderd is.
Ter illustratie: Hoe is het gesteld met de extreme armoede in de wereld? 1,90 int-$/dag
Dit bedrag gaat over extreme armoede. Als iemand minder dan 1,90 int dollar heeft per
dag, dan leeft hij in extreme armoede. Die int dollar is een algemene munt dat wordt
beschreven voor die armoede.
Ook de kwaliteit wat het betekent om zeer arm of rijk te zijn ondergaat een evolutie.
Nathan Rothschild (1777-1836)
Duitse bankiersfamilie: de rijskste persoon op aarde heel
vroeg gestorven door een bacteriële infectie die we vandaag
de dag met antibiotica kunnen genezen
We zijn dus vandaag de dag veel “rijker” geworden in alle
opzichten en op alle vlakken
1
,De meeste mensen vandaag hebben het veel en veel beter dan de volledige mensen van
enkele generaties terug. Dat betekent uiteraard niet dat we nu in de best mogelijke wereld
leven of dat de aarde ondertussen in een paradijs veranderd is. Er is niettemin sprake van
vooruitgang.
Hoe recent vooruitgang eigenlijk is:
Het eerste antibioticum: uitgevonden in 1928 & in de massaproductie vanaf de jaren
1940
In 1914 had 10% van de Belgen elektrciteit in huis
Het WTK-bestel
Heel deze vooruitgang was het gevolg van een mechanisme dat het WTB bestel noemde
door Etienne Vermeersch
Kapitalisme: economisch systreem dat het meest geschikt is om die technologie het meeste
te verspreiden
Defacto die combinatie van die 3 dingen die de wereld de afgelopen eeuwen beter
gemaakt heeft
Het WTK-bestel heeft de wereld waarin we leven vormgegeven en doet dat nog steeds: het
zijn facto natuurwetenschap, technologie en kapitalisme die de wereld in de afgelopen
eeuwen beter gemaakt hebben toch zijn al die systemen tekort geschoten in het
realiseren van hogere levensstandaarden
Een fundamentele vraag: Hebben we eigenlijk nog iets te verwachten van religies, antieke
filosofische systemen en allerhande wijsheidstradities?
Laten we echter geen voorbarige conclusies trekken…
2
, natuurwetenschappen en technologie hebben het leven dan wel aangenamer en
gemakkelijker gemaakt, maar hebben nog nooit geziene welvaart en overvloed tot stand
gebracht
1.2. Een veelvoud van met elkaar verweven crisissen?
Een opeenvolging van crisissen?
Bankencrisis van 2008
o Spaarcenten liggen significant lager dan voor die crisis
o Pensioenen zijn op termijn moeilijk betaalbaar => economisch gezien is de
generatie sinds die bankencrisis minder zeker naar de toekomst kijkt
Crisis van mentale welbevinden
o De Wachter 2012
o 2012: veel personen in de maatschappij zich al in een zodanige
omstandigheden van stress bevinden zich bevinden in borderline.
o Symptomen van borderline kenmerkt mensen die niet aan dat syndroom
zouden lijden
o Het herhaaldelijk ervaren van stress => borderline
=> Meer gebruik van anti depressiva
Impact van AI?
o Harari 2018
o Harari schreef in 2018 dat in de toekomst AI meer en meer functies van
mensen kan overnemen, bepaalde werkkrachten zijn dus overbodig.
o Het is onzeker hoe ver die impact kan rijken.
o Dit is ook een teken van voorruitgang!!
o Het risico bestaat dus dat mensen het gevoel krijgen dat ze overbodig gaan
worden => dit vertaalt zich ook in de politiek!
o Britten stemden VOOR de Brexit, meerderheid stemde voor Trump als
president, partijen extreem rechts en links werden groter dan ooit…
Politieke crisis
o 2016-2017-2019-2024?
o Ressentiment + anti-systeemdenken
o => politieke crisissen: het lijkt er op dat het anti-systeemdenken aan
populariteit wint. Er lijkt een gevoel aan ressentiment: een gevoel dat een
groot deel van de bevolking ervaart, het gevoel dat ze niet als serieus worden
beschouwd, dat ze dus overbodig zijn eigenlijk.
o => gevolg: groeiende aangang die beloften te breken rond die
resseblissement. Breng dit in het vermoeden dat in de toekomst mensen zich
nog meer overbodig gaan voelen (AI)
Coronapandemie
o Coronapandemie toonde op een heel dubbele manier hoe we als mens
tegenover de wereld stonden.
o Enerzijds: luchtkwaliteit verbeterde, dieren verschenen veel meer…
3
, o Anderzijds: mensheid ging nadien de gewone gebeurtenissen wel terug
verder zetten.
o Ook meer single use objecten: eenmalig toegediende vaccins, wegwerp
mondmaskers…
Rol van de religie op deze crisissen?
Sommige migratiecrisissen gaat gepaard met een vrees voor de Islaam
Het roept dan ook vragen op welke plaats een religie nog heeft in het Westen
De mens is de plaatsvervanger van God op aarde controversiele studie geweest waarop
veel reactie kwam
Zijn dit alles slechts “problemen” die zich laten oplossen met meer wetenschap, meer
technologie, meer innovatie, meer redelijkheid en meer nuchter verstand?
OF
Zijn het daarentegen symptomen van een dieperliggende crisis? Een crisis die we kunnen
aanduiden als een crisis van de beschaving, een “spirituele crisis”?
Wat betekent het de ecologische crisis te duiden als een spirituele crisis?
Kunnen die crisissen met het WTB bestel opgelost worden of zijn deze het gevolg van het
WTK bestel?
1.3. De ecologische crisis als een spirituele crisis
Eerste auteur: Stephen Batchelor
“… the ecological crisis is at root a spiritual crisis of self-centred
greed, aided and abetted by ingenious technologies run amok”
Tweede auteur: Fritz Hull
spiritualiteit kan ook voortkomen uit andere bronnen dan
enkel religieuze traditie
“… the ecological crisis is preeminently a spiritual crisis of the
greatest magnitude. Its resolution depends on a basic
transformation of human hearts and minds […] a profound
reshaping of how we think and live so that we may deepen our
kinship with all life, create a new vision of human presence
within the Earth community, and craft new patterns of ecological
wholeness and human justice ”
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlottev2003. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,86. Je zit daarna nergens aan vast.