Dit document bevat het tweede deel van de lessen verdiepend zekerheids- en insolventierecht. De lessen starten met hypotheek (= lesweek 8) en eindigen met info over het examen (= lesweek 12).
1 LES 8: HYPOTHEEK
In principe enkel betrekking op onroerende goederen
Soorten: conventionele, wettelijke en testamentaire hypotheek
In principe enkel op onroerende goederen
1.1 WETTELIJK KADER
- Zakelijke zekerheid in de zin van boek 3 BW
- Algemene bepalingen: van toepassing op de hypotheek
- Art. 41 e.v. Hyp. W.: basisbepalingen hypotheek
- Scheepvaartwetboek: scheepshypotheek
- Vallen er ook onder ondanks voornamelijk onroerende goederen
- Bijzondere wettelijke bepalingen over wettelijke hypotheken
- Invorderingswetboek – hypotheek fiscus
- Boek VII WER (hypothecair krediet)
- Hypothecair krediet = krediet dat is toegekend aan een consument
(NP die handelt voor doeleinden die buiten zijn professionele
activiteit vallen) bedoelt voor het verwerven, financieren of
behouden van onroerende zakelijke rechten (meestal
eigendomsrecht), moet gewaarborgd zijn door hypotheek of
bijzonder voorrecht op onroerend goed of gewaarborgd door pand
op schuldvordering (ruimer dan enkel de kredieten die gewaarborgd
zijn in de hypotheek)
- = aantal regels ter bescherming van de consument
1.2 ONROEREND KARAKTER
Principe: hypotheek enkel mogelijk op OG
Uitzondering 1: scheepshypotheek
Uitzondering 2: niet op bepaalde OG
- Goederen buiten de handel (= onvervreemdbaar) dus geen hypotheek op
mogelijk
- Goederen die behoren tot openbaar domein
- Idee: SE recht om bij voorrang te worden betaald bij hypotheek, OG
moet dan worden verkocht, maar in dit geval kan het goed niet
worden verkocht
- Onder bepaalde voorwaarden soms toch erfdienstbaarheid/
gebruiksrecht etc. => uitzonderingen nu veralgemeend in art. 3.45
BW (goederen van het openbaar domein kunnen nu wel vatbaar zijn
voor vestiging persoonlijke en zakelijke gebruiksrechten in de mate
dat het geen afbreuk doet aan de bestemming)
- Hypotheek is geen zakelijk gebruiksrecht (niet de bedoeling
dat je het onroerend goed gaat gebruiken)
- Toekomstige goederen (tenzij gebouw in oprichting)
- bij pandrecht kon dit wel
1
, - Bij hypotheek niet mogelijk uitzondering art. 45bis Hyp. W.: als
men al een bestaand recht heeft op de grond dan kan men wel een
hypotheek vestigen op gebouw dat in oprichting is op dei grond
- Andermans goederen
- Ook niet mogelijk om hypotheek te vestigen op andermans goed
Enkel welbepaalde zakelijke rechten op onroerende goederen zijn vatbaar voor
hypotheekvestiging
WEL
- Eigendomsrecht (‘hypotheek op onroerend goed’)
- Vruchtgebruik
- Indien VG eindigt, eindigt hypotheek op het VG ook !
- Kan gebeuren dat VG na verloop van tijd de volle eigendom van het
OG verkrijgt. Wat gebeurt er dan met de hypotheek toegekend op
VG => hypotheek blijft verder bestaan, maar zal enkel betrekking
hebben op die bestanddelen van het eigendomsrecht die
overeenstemmen met het vruchtgebruik
- Het vruchtgebruik blijft voorstaan ratione hypothecae
- Erfpacht
- Je wilt bepaalde constructies gaan oprichten, maar niet genoeg geld,
lening nodig bij bank
- Erfpacht/ opstal in hypotheek geven aan bank
- Maximale duurtijd = duurtijd erfpachtrecht/ opstalrecht
- Opstal
Art. 45 Hyp. W.
- Blote eigendom (niet letterlijk in de wet, maar wordt wel aanvaard dat men
dit kan)
- Wat gebeurt er op moment dat blote eigenaar volle eigenaar wordt?
Hypotheek blijft bestaan, vanaf dan betreft het de volle eigendom
(andere regeling dan bij vruchtgebruik)
- Reden???
Mede-eigendom staat hier nog niet tussen !!! elk van de mede-eigenaars heeft
aandeel in onroerend goed => zij kunnen hun aandeel overdragen en met
zakelijke rechten bezwaren (dus hypotheek mogelijk)
Art. 3.70 BW
Onder voorbehoud van andere bepalingen in dit Boek, kan elke mede-eigenaar
zijn aandeel beheren, het overdragen en met zakelijke rechten bezwaren voor
zover de onlichamelijke aard van het aandeel zich daar niet tegen verzet.
Toevallige mede-eigendom: bij overlijden bv.
Stel dat onroerend goed wordt toegewezen aan B, B moet oplegsom betalen aan
A => verdeling heeft declaratief karakter (net alsof B altijd eigenaar onroerend
goed is geweest). Welk gevolg hypotheek SE A => hypotheek gaat teniet
Indien goed wordt toegewezen aan A => hypotheek strekt zich uit tot volledig
onroerend goed (was de stilzwijgende bedoeling van de partij) hypotheek blijft
bestaan maar slaat zich op het aandeel in het goed (1/2)
2
,NIET
- Erfdientsbaarheid want accessoir karakter (heersend erf)
Hypotheekvestiging- onroerend goed onder bepaalde voorwaarde (dan
hypotheek onder die voorwaarde)
Art. 74 Hyp. W.
“Zij die op een onroerend goed enkel een recht hebben dat opgeschort is door
een voorwaarde, of in bepaalde gevallen kan worden ontbonden, of vatbaar is
voor vernietiging, kunnen slechts een hypotheek toestaan die aan dezelfde
voorwaarden of aan dezelfde vernietiging onderworpen is.”
Op 1 maart 2024 verkrijgt A een opstalrecht op een goed dat tot het openbaar
domein behoort (cf. art. 3.45, lid 2 BW). Kan A aan bank B een hypotheek
verlenen op dit opstalrecht?
Opstalrecht is mogelijk in de mate dat dit de bestemming van het openbaar
domeingoed niet in de weg staat. Opstalrecht kan dan voorwerp uitmaken van
hypotheek.
Naar aanleiding van het overlijden van dhr. Janssens verkrijgt zijn tweede
echtgenote, mevr. Pieters, het vruchtgebruik op een woning (waarvan dhr.
Janssens eigenaar was). De zoon uit het eerste huwelijk van dhr. Janssens
(stiefzoon van mevr. Pieters) verkrijgt de blote eigendom van de woning. Kan de
zoon hierop een hypotheek vestigen?
Ja ! staat niet in art. 45 hyp. W. => maar wordt toch aanvaard
Wat gebeurt er met deze hypotheek wanneer mevr. Pieters overlijdt?
Zoon wordt de volle eigenaar, hypotheek blijft bestaan en zal zich uitstrekken tot
de volle eigendom, wordt gezien als verbetering van het OG.
Naar aanleiding van het overlijden van dhr. Janssens verkrijgt zijn tweede
echtgenote, mevr. Pieters, het vruchtgebruik op een woning (waarvan dhr.
Janssens eigenaar was). De zoon uit het eerste huwelijk van dhr. Janssens
(stiefzoon van mevr. Pieters) verkrijgt de blote eigendom van de woning. Kan
mevr. Pieters een hypotheek vestigen op haar recht van vruchtgebruik?
Ja, vruchtgebruik staat in lijstje van art. 45 Hyp. W.
Wat gebeurt er met deze hypotheek wanneer mevr. Pieters overlijdt?
Vruchtgebruik gaat teniet, dus hypotheek gaat dan ook teniet
Wat gebeurt er met de hypotheek wanneer de zoon van dhr. Janssens de blote
eigendom van de woning aan mevr. Pieters verkoopt?
Wordt volle eigenaar, hypotheek blijft bestaan maar vruchtgebruik ratione
hypothecae
3
, 1.3 TOTSTANDKOMING
1.3.1 Conventionele hypotheek (als gevolg van een overeenkomst)
hypotheekcontract en de inschrijving van de hypotheek (hierdoor tegenwerpelijk
aan derden + mogelijk dat op eenzelfde goed meerdere hypotheken rusten, stel
dat er dan samenloopsituatie ontstaat => men kijkt naar datum van inschrijving
van de hypotheek, stel 2 op dezelfde dag? Dezelfde rang dus pondspondsgewijs)
- Hypotheekcontract
- Inschrijving van de hypotheek
- Dit is de publiciteit en is van belang voor de tegenwerpelijkheid aan
derden
- Hypothecair mandaat/ hypotheekbelofte = alternatief voor de hypotheek
1.3.1.1Gevestigd bij overeenkomst
A. Algemene geldigheidsvereisten voor alle overeenkomsten! Een aantal werden
bekeken:
- Toestemming: wederkerig.
- Bekwaamheid: art 73 Hyp.W.: enkel de eigenaar van een OG kan een
hypotheek daarop vestigen. Hetzelfde voor de VG’er of de opstalhouder.
Geen hypotheek op het goed van iemand anders.
- Opfrissing publiciteit: A verkoopt zijn goed als eigenaar aan B.
Nadien wordt een hypotheek gevestigd door A op het goed ten
voordele van C. A heeft niet meer de bekwaamheid (art.73).
Eigendomsrecht gaat over, maar verleende dus toch nog een
hypotheek aan C. Moet verkoper B die hypotheek nu eerbiedigen? Je
moet kijken naar de datum van tegenwerpelijkheid: publiciteit
verleend aan de verkoop (overschrijving)? Publiciteit aan de
hypotheek (inschrijving)?
- Eerst de verkoop overgeschreven? Dan tegenstelbaar aan de
hypothecaire SE en zal hypotheek niet moeten respecteren.
- Eerder de hypotheek ingeschreven? Dan zal B de hypotheek
moeten eerbiedigen?
- MAAR: het hangt er van af!!
- GT: 3.30 §2 dan heeft hypotheek voorrang
- GT: niet wist of niet behoorde te weten dat het al
verkocht was. Bewijsmatig: GT wordt vermoed.
GT wordt beoordeeld op het moment van het
verkrijgen van zijn concurrent recht, dus op het
ogenblik van het sluiten van het
hypotheekcontract.
- KT: idem en dan moet de hypotheek door B niet
worden eerbiedigd.
- Op dezelfde dag overschrijving en inschrijving, dan wat?
- Opnieuw de GT te beoordelen van C.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MarieVdp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,56. Je zit daarna nergens aan vast.
