Dit document is een volledige samenvatting van het boek en de ppt, waarin op een overzichtelijke manier alle te kennen leerstof wordt weergeven. Op het einde van het document worden ook een aantal moeilijke begrippen verklaard.
,DEEL 1: Basisprincipes van het Belgisch Fiscaal Recht
1. Inleiding
1.1. De essentiële bestanddelen van het begrip ‘belasting’
1.1.1. Het begrip ‘belasting’
Geen wettelijke definitie
-> Begrip afgeleid uit RS GwH en HvC: vijf bestanddelen
1. een door de overheid
2. eenzijdig opgelegde en verplichte bijdrage die
3. volgens regels van recht
4. opgelegd wordt aan personen/feiten die een band hebben met het territorium
5. en bestemd is om diensten van algemeen nut te financieren
Ontleding begrip:
1. Een bijdrage opgelegd door en betaald aan de overheid
- Federale staat, gewest, gemeenschap, provincies, gemeenten
● zijn bevoegd belastingen te heffen o.g.v. art. 170 GW
● binnen eigen territorium + binnen grenzen vastgelegd in wetgeving
○ Grondwet en bijzondere Fin Wetten en Gem en Prov-wetten bepalen grenzen
- FOD Financiën/Vlaamse belastingdienst/Gem of Prov. belastingdienst schept eigen uitvoerbare
titel/ titel tot invordering van de belasting
● = het kohier + aanslagbiljet = bevel tot betalen (inkomstenbelasting); betekening van een
dwangbevel door deurwaarder (BTW)
● bv. FOD: art. 298 WIB jo. art. 393 WIB
2. Verplichte (meestal geldelijke) bijdrage
- Geen keuzemogelijkheid indien men zich in geviseerde situatie bevindt = betalen
● wanneer men belastingplichtige is moet men betalen, niet de keuze om niet te betalen
- Sancties en dwangmaatregelen mogelijk bij niet-betaling
● inkomstenbelasting: geen afzonderlijke titel van recht nodig om tot gedwongen
invordering te gaan
- Zie ook verder; belastingontwijking en -ontduiking
3. Geheven volgens wettelijke bepalingen goedgekeurd door bevoegde “Parlement”
- Democratische controle door burgers -> democratisch verkozen vertegenwoordigers beslissen
over belastingen: (legaliteitsbeginsel) (art. 170 GW)
1
, ● buffer willekeur overheid
● belasting slechts verschuldigd wnr er een wettelijke basis is
○ Diverse nationale rechtsbronnen: wet/decreet/prov. of gemeentereglement,
uitvoeringsbesluiten, administratieve rondzendbrieven
- Jaarlijkse toestemming tot heffen van belastingen (Financiewet) en doen van uitgaven
(Rijksmiddelenbegroting) (art. 171 GW)
- Fiscale “wetgeving”
- Meer en meer impact van internationale en supranationale normen: dubbelbelastingverdragen,
EU-Verdragen, Europese Richtlijnen (vooral in BTW maar ook steeds meer in directe
belastingen)
4. Opgelegd op grond van band tussen rechtssubject en grondgebied: territorialiteit
- ov. bevoegd om belasting te heffen, enkel bevoegd t.a.v. personen of feiten die een voldoende
nauwe band vertonen met territorium
- Voorbeelden: inwonerschap (inkomstenbelasting), inkomsten met Belgische bron (belasting
niet-inwoners), plaats belastbare handelingen in België (btw), laatste woonplaats Vlaanderen
(Vlaamse erfbelasting) enz.
5. Niet specifiek bestemd voor bepaalde uitgave: politiek discretionair
- iedere burger: verplichting bij te dragen algemene lasten van de gemeenschap
● => verplichting om belasting te betalen ongeacht gebruik openbare goederen/diensten,
○ => dus afwezigheid aanwijsbare of individuele tegenprestatie
■ => belasting kan gebruik worden voor om het even welke
overheidsuitgave, binnen begrotingswetten
- Zie verder: functies van belastingen
1.1.2. Andere verplichte bijdragen en heffingen (die geen belasting zijn)
Sociale zekerheidsbijdragen (para-fiscale heffingen)
- (Ook) verplichte bijdragen afgedragen aan overheidsinstellingen
- Verplicht maar specifiek:
● Gesteund op het solidariteits-en het verzekeringsbeginsel (bijdrageplicht schept recht op
ontvangst voordelen) è viseren specifieke aanwending (bepaalde uitgaven)
● Moet relevante band bestaan tussen de bijdrage plicht en de sociale rechten
- Sociale zekerheidsbijdrage is ECHTER formeel-juridisch geen belasting
● Niet betaald aan FOD Financiën maar aan parastatale instellingen belast met inning ervan
○ Zijn geen deel van UM
○ Kunnen niet zelf rechtstitel tot stand brengen om verschuldigde bedragen in te
vorderen
■ Inning door RSZ-instellingen: verschil tussen invordering SZ en
belasting vervaagt!
● Sedert 2017 schept RSZ ook uitvoerbare titel (kohier) maar
alleen nadat uitnodiging tot betaling niet werd gehonoreerd
● RSZ kan voor zichzel uitvoerbare titel creëren + dmv
dwangmaatregel verschuldigde bedragen innen, los van
mogelijkheid om rechtstreeks voor arbeidsrb te dagvaarden
2
, - Algemene beginselen van belastingrecht (zie infra) zijn niet van toepassing
○ Vorderingen zijn niet meteen uitvoerbaar
■ Verplicht te dagvaarden in rechte + rechtsgeldigheid door rb te
beoordelen
● Geen jaarlijkse wettelijke controle door parlement
Retributies (art. 173 GW)
- Heffingen in ruil voor tegenprestatie door overheid in rechtstreeks en onmiddellijk belang
begunstigde (geïndividualiseerde dienst)
● Vergoeding moet in redelijke verhouding tot de kostprijs zijn -> anders belasting
- Te verlijden door geen beroep te doen op overheidsdienst
● (bijv. haven- en kaaigelden)
- Gevolg: specifiek en niet verplicht
Verhaalbelasting
- Verplichte heffing door overheid n.a.v. specifieke prestatie, ook wanneer belastingplichtige er
geen specifiek voordeel uit haalt of er geen beroep op doet
● Onweerlegbaar vermoeden voordeel voor belastingplichtige voor de betaler (ó retributie)
dus niet vermijdbaar
- overheid moet aanwijsbare/speciefieke tegenprestatie leveren (<-> gewone belasting)
- Bijv. aanleg riolering
Bestemmingsheffingen
- Verzamelbegrip voor overheidsheffingen ter dekking van specifieke overheidsuitgaven
- Bijv. SZ-bijdragen, verhaalbelastingen, “verwateringen” (accijns op tabak band met financiering
ziekteverzekering doorgeknipt),…
1.2. Enkele belangrijke begrippen
Directe - indirecte belastingen
- Directe belasting: raakt een voortdurende toestand omwille van vermogen/activiteit en wordt
periodiek geïnd via aanslag lastens diegene die zich in belastbare toestand bevindt
● Bijv. personenbelasting, vennootschapsbelasting (en alle andere inkomstenbelastingen)
- Indirecte belasting: treft een voorbijgaand feit of rechtshandeling en wordt afzonderlijk per
transactie geïnd
● Bv. erfbelasting, BTW, BIV, registratierecht op verkoop OG
Afwentelbare - niet-afwentelbare belastingen
- Niet-afwentelbaar: economisch gedragen door degene die de wet aanduidt als schuldenaar
● vb. erfbelasting, personenbelasting
- Afwentelbaar: de wettelijke schuldenaar wentelt de kost economisch af (geheel/gedeeltelijk) op
een derde
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myravanemelen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,36. Je zit daarna nergens aan vast.
