iwan lermolieff: arts en kunstcriticus
These: bestuderen van onopvallende details ipv voor de hand liggende kenmerken
Walter prevenier: "men moet minder letten op de roze billen van de modellen van renoir
dan op hun oorlelletje"
Algemeen:
nagaan wat de filosofie heeft betekend en wat het de dag van vandaag betekent
Filosofie over mens en lichamelijkheid
Invloed van filosofische traditiesm
Filosofie zal problemen verder uitspitten, breder situeren
Maatschappelijke en culturele context van filosofie over het medische bekijken
H1: HOE IS FILOSOFIE?
INLEIDING
Filosofie:
letterlijk: wijsbegeerte
Etymologisch: niet zomaar te verklaren. Kritische reflex op een filosofische vraag. Het
zichtbaar proberen maken van wat daarvoor onzichtbaar bleef
Citaat Heidegger:
Filosofie is de beantwoording die aan de toe-spraak van de totaliteit van wat is en zo de
wereld mogelijk maakt van hetgeen (persoon, steen, boom) wat zich in die totaliteit
afspeelt voldoet
Conclusie:
We moeten eerst de vraag 'hoe is filosofie?' beantwoorden voor we de vraag 'wat is
filosofie?' Kunnen beantwoorden
1.1 TOOGFILOSOFIE EN ANDERE MISVERSTANDEN
1ste misverstand:
filosoferen, dat is speculatief nadenken over het leven
Vragen zoals "waarom leven wij?", "heeft het leven zin?"
Verbetering: Filosofen weten niet welke zin toegeschreven is aan de wereld of het leven
en waarvoor die staat
2de misverstand:
, de filosofie wordt gereduceerd tot een levenswijze, een manier van keven die ons dichter
bij de betekenis van het leven brengt
Verbetering: filosofie kan niet gereduceerd worden tot een discipline die zich enkel
bezighoudt met vragen naar de betekenis van het leven en daar pasklare antwoorden op
geeft
3de misverstand:
Filosofie is synoniem voor 'zweven'
Filosofie isoleert zich van de werkelijkheid en is wereldvreemd
Verbetering: alles wat we bestuderen is van deze wereld, dus niets is wereldvreemd
4de misverstand:
verhouding tss filosofie en wetenschap
Filosofie is dienstmaagd vd wetenschap (wordt gezien als tijdelijk antwoord tot de
wetenschap met een antwoord komt)
Verbetering: ze benaderen hetzelfde op een andere manier
Wetenschap: 'wat weten we hierover?'
Filosofie: 'hoe komen we tot die kennis?'
Objectief/niet-objectief:
filosofie houdt zich bezig met niet-objectieve vragen op medisch terrein
Vb. Het belang aan mijn lichamelijkheid, de ervaring van pijn
Een filosoof is geen medicus en omgekeerd
Onderscheid tss subjectief en subjectivistisch:
Subjectief Subjectivistisch
wetenschappelijk inzicht dat vanuit menselijk louter persoonlijke mening
perspectief tot stand is gekomen
strikte filosofie Caféfilosofie
1.2 COMPONENTEN VAN FILOSOFEREN
Filosoferen:
verwondering is een noodzakelijke maar geen voldoende voorwaarde
Het betekent niet dat je een onschuldige, oorspronkelijke blik gaat behouden, maar juist
een extra bril opzetten
Filosofie geeft niet langer een alomvattend wereldbeeld dat alle fenomenen in de
werkelijkheid verklaart vanuit een oeroorzaak of scheppende instantie
Knelpunt tegenwoordig: leven zonder alomvattende zin of doelstelling
Filosofie is de wijze waarop wort omgegaan met die verwondering
1.2.1 APORETISCH
,Iedereen filosofeert:
Op ontologisch vlak, het meest fundamentele niveau, het zijnsniveau
Verklaren hoe de dingen zijn
Weten hoe de wereld in elkaar zit en daar een verklaring voor hebben zorgt voor
geruststelling/basisvertrouwen
Vb. 'Alles heeft zin'
Kern ve filosofisch gebeuren of evenement:
1. Analyseren en blootleggen ve bepaald probleem
2. Logica ervan meevolgen
3. Vraagstuk in 'verlegenheid' brengen
fundamenteel nadenken over een probleem tot we niet meer verder raken, vervolgens
in andere richtingen zoeken
op zoek naar problemen en niet altijd naar oplossingen
Een probleem is soms zo fundamenteel of aporetisch van aard, dat men nooit tot
een oplossing komt
1.2.2 FUNDAMENTEEL NADENKEN
Kenmerken filosofie:
geen kwestie van relativeren
Hardnekkige, bijna hyperbolische logica
Door die hardnekkigheid kan men een probleem doorgronden, interpreteren, of de
bestaande analyse ervan aanscherpen
Aangenomen standpunten en gebruikte argumenten staan open voor ontkrachting
Vaak om problemen met meerdere invalshoeken, vb. Technologie, sociaal
Moeilijke leesbaarheid traktaten:
Niet altijd even helder geschreven
Tijd waarin ze geschreven zijn
Niveau van abstractie speelt een rol
Oorzaak: Filosofie wordt niet zomaar uitgesproken, zonder enige terughoudenheid
Transparantie moet het streefdoel zijn, maar niet ten koste van de nuance of
complexiteit
, 1.2.3 METHODISCHE TWIJFEL
Aristoteles:
de mens is een redelijk wezen dat niet anders kan dan zich de vraag stellen naar de
plaats waar het leeft
Filosofie is iets voor mensen die al een zekere standvastigheid als persoon hadden
ontwikkeld
Kern van filosofie:
de rede
De twijfel
Filosofische moderniteit is met de twijfel geboren
René Descartes:
je pense donc je suis
Omdat hij twijfelde, was hij er zeker van dat hij bestond
SOCRATES' LEIDMOTIEF EN DE LIST VAN DE REDE
Socrates:
hoe meer je een probleem bestudeert, hoe meer je de complexiteit ervan ontdekt, de
bestaande kennis in twijfel trekt en de noodzaak van verdere nuance en kritisch
onderzoek inziet
Misbruik van filosofisch leidmotief:
wie zich bescheiden opstelt, staat er het beste voor
'Valse bescheidenheid'
Waarheid is relatief
Als alle waarheden opinies zijn, dan kan niets een aanleiding zijn om een opinie te
wijzigen of ter discussie te stellen
Leidt tot meest absolute waarheidsdenken
Belang van ervaring t.n.v. Het concept of de intellectuele analyse
uitsluitingsmechanisme van de persoonlijke ervaring werkt sterk door op niveau vd
analytische verklaring
Vb. Niet-joden weten niet waarover ze spreken als het over de holocaust gaat, omdat ze
het niet hebben meegemaakt
Persoonlijke gevoel - waarheidsvertoog
waarheidsvertoog nog steeds aanwezig
Protest tegen intellectualiteit en streven naar waarheid mist zijn doel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper diededd. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,39. Je zit daarna nergens aan vast.
