Dit is een samenvatting van de Masterclas Neurogene spraak- en taalstoornissen die gegeven wordt door Miet De Letter aan de UGent. Ik geslaagd met een 17/20 en heb enkel uit deze samenvatting geleerd. In de samenvatting worden de slides en notities gecombineerd met een boek door De Letter met meer ...
NEUROGENE SPRAAK & TAALSTOORNISSEN
VAN NEURON TOT NETWERK: STRUCTUUR EN FUNCTIE IN DE HERSENEN
STRUCTUUR EN FUNCTIE: VERBINDINGEN EN NETWERKEN
De basis = het neuron → 80-100miljard in onze hersenen
- Elk neuron is verbonden met 1000 anderen
- Lokale connecties en langere verbindingen via axonen
➔ De hersenen werken in netwerken van verbonden structuren, als we een functie gebruiken dan
activeren we deze functie en het onderliggend netwerk.
Connectoom = map van structurele verbindingen in de hersenen.
Connectiviteit
Structureel
- Anatomische verbindingen cortico-corticaal, cortico-subcortiaal en projectievezels
- Witte stof
- Stabiel op korte tijdschalen → op langere tijdschalen ‘plastische’ veranderingen
Functioneel
- Dynamische koppeling in activiteit
o Wanneer gaan zones met elkaar communiceren in functie van de tijd?
- De activiteit (elektrisch-metabool) in twee regio’s is mathematisch dependent
o Wanneer bepaalde drempel wordt overschreden wordt er met een andere zone
gecommuniceerd.
- Zeer variabel in de tijd
Effectieve connectiviteit
- Welke zone wordt eerst geactiveerd en zorgt voor activatie van de andere zone?
Neurale netwerken in de hersenen
Knopen = Groepjes van neuronen die onderling met mekaar verbonden zijn door synapsen.
- = nodes
- Hun verbindingen = edges → verbonden met andere structuren
Knopen met heel veel verbindingen = hubs → onderling verbonden door spokes
1
,Netwerktheorie
➔ Buitenste bollen zijn de knopen
Structuur en functie → netwerken
➔ Een bepaalde functie staat niet enkel onder begeleiding van 1 zone
➔ Je kan niet enkel veranderingen hebben in probleemoplossend denken als je letsel hebt in frontale kwab
→ Hier is de kans enkel groter → kan ook door letsel op andere plaats in netwerk
DYNAMIEK VAN NETWERKEN: VERANDERINGEN IN DE TIJD
Lezen → zien woorden →visuele systeem → doorsturen naar structuren die letters herkennen
Tv kijken → ook visuele systeem maar wordt naar andere zone gestuurd.
= flexibiliteit → kunnen steeds veranderen van functie, koppeling variëren.
Verschillende aspecten spelen een rol in deze flexibiliteit.
CONTEXT
Emotie speelt een rol binnen het voorbereiden en de reactie die we gaan krijgen.
2
,TAAKAFHANKELIJKHEID
Je kan iets zien → visuele systeem
➔ Wat gaan we hier mee doen? → taakafhankelijk
Taakafhankelijkheid en netwerkfunctie
De knopen van een netwerk kunnen andere functionele verbindingen aangaan in de tijd, afhankelijk van
de taak.
Groepen van neuronen kunnen dus participeren in verschillende taken, afhankelijk van de noodzaak
Er is geen 1 op 1 correlatie tussen structuur en functie.
➔ Bv: area van Broca wordt in verschillende functies gebruikt zoals taal, muziek…
PLASTICITEIT
De manier waarop een synaps gevormd is kan veranderen in de tijd.
➔ Heeft verschillende voordelen
o Een manier om het zenuwstelsel te reorganiseren bij schade
o Een manier om dingen te versterken of te verzwakken
▪ Herhaling → versterking
▪ Doorheen ontwikkeling veel verliezen
3
, Synaptische plasticiteit
= het vermogen van synapsen om te versterken of te verzwakken, in respons op de toename of afname
van hun activiteit.
= de basis van aanleren van vaardigheden, gedragspatronen, geheugen, maar ook aspecten van
revalidatie.
Berust op structurele en functionele veranderingen in de activiteit van de synaps → op verschillende
niveaus
- Presynaptisch → Toename of afname van de hoeveelheid neurotransmitter release
- Postsynaptisch → Toename of afname van de hoeveelheid receptoren
- Sprouting = toename van het aantal synaptische contacten
- Pruning = afname van het aantal synaptische contacten
Wordt geïnitieerd door neurotransmitter release en vereist tussenkomst van calcium-influx in de
neuronen.
Mechanismen van synaptische plasticiteit
Long-term potentiation = LTP
- Gekende synaps stimuleren → toename synaptische overdracht = toename NT en receptoren
(toename synaptische contacten) → toename respons → efficiënter
Long-term depression = afname
Sprouting
- Nieuwe contacten maken → toename
Pruning = snoeien
- Niet meer gebruiken → verloren laten gaan
- Intensief bij kinderen en tijdens ontwikkeling
Voorbeeld: reward-based learning van vaardigheden en gedragspatronen als gevolg van dopamine
release
➔ Kind leert fietsen → gaat dingen proberen → merkt op dat bepaalde dingen meer lukken →
verbindingen die zorgen voor succes worden vastgelegd → volgende keer zal kind gebruik
maken van deze verbindingen → tot motorische patroon ontwikkeld en vastgelegd wordt door
plasticiteit
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wilcyrosseels. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,96. Je zit daarna nergens aan vast.
