Inleiding Nietzsche
In 1850 ontstaat menswetenschappen, de mens wordt nu een object van de wetenschappen,
zoals sociologie, psychologie. Er ontstaat een nieuw mensbeeld, het gespleten subject. De
mens werd gedacht vanuit zelfbewustzijn, redelijkheid en op zichzelf staand subject. Er
ontstaat nu een gespleten subject, het wordt aangestuurd door iets anders dan zichzelf. We
vallen niet meer samen met onszelf.
- Marx zegt dat we als bv proletariaat geboren zijn. Hij is de eerste die de mens niet meer
denkt als een op zichzelf staand subject. Als we ons blijven vasthouden aan het idee dat we
redelijke wezens zijn, gaat ons een heleboel zaken verloren.
- Freud: Ondanks dat de evolutietheorie (Darwinisme) populair wordt, reageert Freud
daartegen. Het vertrekt uit het zelfbehoud, de mens doet wat hem in stand houd. Freud
beschouwt de mens als een lustprincipe: het vermijden van onlust. Lust willen is alle prikkels
afweren: dood. Het lustprincipe reageert op zelfbehoud. Je kan dood gaan door niet te drinken
maar ook door te veel te drinken. We drinken dus om andere motieven dan zelfbehoud,
namelijk lust. De mens wordt gedacht als een prikkel reactie systeem waarbij alle prikkels die
binnenkomen slecht zijn, waarvan we ons moeten, willen afhouden. Dat betekent eigenlijk dat
het doel van de mens de dood is. Dat is niet per se pessimistisch.
- Nietzsche. Hij zegt dat het andere waaruit het bepaald wordt, de wil tot macht is.
In de hedendaags tijd bouwde de filosofie geen groot systeem op, zoals bij de antieke tijd.
Waarbij dat ene systeem andere systemen bepaalt. We zien dat in de middeleeuwse tijd,
Thomas begint met het weten uit te spleten en dat filosofie en theologie uit elkaar worden
gehaald. In de moderne tijd splijt het weten verder uit en is er geen zijnsleer maar een
kennisleer. We hebben geen ware kennis meer, want dat is van God. Dat betekent dat we het
weten verder uitsplitsen, we hebben nog filosofie, theologie en moderne wetenschap. Er
ontstaan dus geen gehelen meer maar aparte delen. De hedendaags tijd wordt daardoor
gekenmerkt. Dat komt door Nietzsche. Er komt een grote kritiek op het waarheidsdenken. Dat
ontstond in de antieke tijd waaruit we denken vanuit een vast punt dat eeuwig en onveranderlijk
is en van waaruit we de wereld begrijpen. Dat idee en dat fundament van ware en vaste
vormen plant zich voort en Nietzsche bekritiseert dat.
Nietzsche 1850
Wat nietzsche doet is haaks op wat iedereen doet. Hij wil zich afzetten van de filosofie hoe die
al altijd was geweest.
Hij sabbelt alle filosofie af. Want de grote waarheidssystemen ontkennen het leven. Het is een
stroom van kritiek op alle voorgaande waarheidsgestalten, dat zich telkens opnieuw herhaald.
Ze geven kritiek op hun voorganger en 'verzinnen' een beter systeem. De ene waarheid wordt
vervangen door een ander. Bij Plato betekent kritiek de vraag stellen: wat zijn de dingen nu
echt? Bij Kant betekent kritiek: de mogelijkheidsvoorwaarden zoeken van het kenvermogen. Bij
Nietzsche betekent het de waarheid ontmaskeren als een leugen. Zoeken naar de waarheid
om het dan te ontmaskeren. Hij heeft kritiek op het platoons christelijk metafysieka. Daar
denken ze de werkelijkheid vanuit een hinterwelter, een wereld voorbij de zichtbare wereld. Om
de wereld te begrijpen schepte Plato een andere wereld, hinterwelter. De filosofie is een
opeenstapeling, waarbij de ene waarheid de ander vervangt. Maar waarheid blijft bestaan,
alleen de inhoud verandert.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lenaavp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.