Manier van toedienen is van beLang want bepaalt hoe lang het aanwezig blijft en hoe snel conc stijgt
IV; zeer snel hoge conc, daalt snel
Bijna alle AB, alleen de UTI-speciefike ab kunnen enkel PO
IM; ook snel hoge conc, ook redelijk snelle daling, maar wat targer als IV
Enkele AB
P-IM; blijft veel lang aanwezig en redelijk hoge conc, ook redelijk snel
PO; piek conc is niet zo hoog, neemt wel traag af
Redelijk veel AB
Vancomycine,Tetracyclines,Aminoglycosides,Carbapenems & cephalosporine => NIET
Wat is de MIC ?
Minimale inhibitire conc; minimal hoeveelheid nodig om een bepaald procent van de bact te doden, onder de mic blijft bact aanwezig.
Sommige AB hebben een korte hoge piek nodig ( veel boven mic), andere hebben langere tijd, time dependent een bepaalde conc van ab
nodig, moet wel boven Mic blijven. Er zijn ook ab waarbij beide van belang zijn.
Bij frequent dosing, tijd afh niet piek afh => langere tijd boven een bepaalde cocn van ab blijven. Het is belangrijk om tijdspanne tussen
innamen goed te volgen, anders heb je momenten met grote pieken en momenten niks (geen ab) => AB niet helpen en bijdrage tot
resistentie, want je geeft overlevende bact (hoge piekk)de kans om zich te herstellen voor de volgende dosis komt., je moet de tijd boven
mIc zo lang mogelijk houden. Ok in de nacht moet je hier eig aanhouden, de ene AB zal langer aanweizg blijven dan de andere.
Resistente bact onstaan vaak in ziekenhuizen => mensen nemen vaak AB, hebben zwak immuun ,verstoorde flora. Sommige AB overleven
dit en worden door het overmatig en langdurig Ab uitgeselecteerd=> resistente AB
Mechanismen van resistentie ?
- Modifciatie van de target site waarop de AB hecht => ERM, meest voorkomende mechaniseme van resitentie
, - Actieve efflux van de ab => MEF; gen dat muteert
- Mediactie inactivatie => MPH, mediactie kan wel aanhechten maar werking zal worden geinhibeerd
Steeds meer resistentie bij da bact vooral bij de gram neg
WHO; plan gemaakt
1. Communicatie, educatie & training => meer awareness
2. Surveillance & research => kennis op te bouwen, knowledge
3. Infection control =>NPI; niet farmaceutische regels, non-pharmaceutical interventions
4. Antibiotic stewardship=> optimaliseren van gebruik zowel in humane als in dieren – geneeskunde
5. Increase investments in nieuwe medicijnen & vaccins => minder nood aan AB
WHO heeft ook de AWaRe (Access, Watch & Reserve) gemaakt => deelt de ab in in 3 klasse, zodat de resistentie breed spectrum Ab
zo laag mogelijk blijft & er altijd de nodige ab beschikbaar zijn.
1. Kan je alledaags gebruiken, moeten altijd beschikbaar zijn => ACCESS
Bv. Penicilines, amikacine,1ste genratie van cephalosporines
2. Mag je gebruiken, maar goede monitoring is vereist, er moet wel een indicatie zijn waarom deze en niet klasse 1 => WATCH
Bv. Carbapenems, macrolides, latere genertaies van cephalosporines
3. Reserves, echt als je niks anders kan, laatse nood => RESERVE
Bv. monobactams
Beta lactam; Beta-lactam ring zal de penciline-binding proteines = PBP van de bact. Blokkeren waardoor de peptidoglycaan lagen van de celwand
niet verbonden worden, wenig toxisch geen effect op meselijke cellen. Resistentie door beta-lactamase; beta-lactamase inhibitor. Spectrum vergroten,
,resistentie gaat weg. => BACTETICIDALE AB, werken dus snel, zijn allemaal time-dependent, hebben frequent dosisen nodig, om lange tijd boven MIC te
blijven.
Als je bata lactams kan gebruiken dan gebruik je deze ook, in het algemeen veel minder toxisch dan de non beta lactams , vaak ook
goedkoper.
Wat als een bact resistent is ?
- Dosis verhogen totdat MIC bereikt wordt, kan alleen bij lichte resistentie, anders wordt dosis voor mIc te toxisch, hoe resistenter de
bact hoe hoger de MIC wordt.
- Een beta-lactamse inhibitor toevoegen => resistentie verlagen. Clavulanic acid, tazobactam, sulbactam & avibactam
- Een non-beta lactam Ab kiezen
Algemene bijwekringan van Beta-lactams, soms wordt er te snel aan een allergie gedacht, moet je goed controleren, want allergie kan
zeer ernstig zijn, ook verschillende vormen van allergie, de ene zal je direct zien de andere pas na een paar dgaen. De zeer ernstige
(shock) zie je normaal binnen het uur optreden, maar als het geen allegrie is beter gwn geven, want veel vervang AB is toxsicher,
duurder. Soms kan het al helpen om de dosis wat te verlagen, geleidelijker te geven => minder bijwerkingen.
- Misselijkheid, uitslag, diarree, lever functiestoornis & anaphylaxis => shock door allergische reactie
Als je toch echt allergisch bent voro peniciline, zijn er enkele AB di je zeker niet mag geven, sommige zijn wat in een grijze zone; kans op
kruisreactivitiet en andere zijn veilig.
- Zeker niet => alle penicilines,
- Grijze zone => cephalosporines + carbapenems, meeste andere beta lactams
- Veilig => non beta lactams
, penicillines
Penicilline Amoxicilline amoxicillin-clavulanic acid => CO- Cloxacillin/FLUCLOXACILLINE Piperacillin-
amaxiclv (vroger methiciline, test nog tazobactam
op resistentie voor
methiciline)
Mechanism Celwand inhibitie en dammage Werkpaard: amoxicilline Celwand inhibitie en
e Protector: clavulanic zuur dammage
Inhibitie van beta-
lactamase
Effective bij lage dosis
Toxicity
Celwand inhibitie en dammage
Spectrum Gram positieve, spirochaetes Gram positieve, gram Gram-positieve
streptokokken (pneumokokken), neagtieve,anaerobe => breed staphylococcus Aureus
syphilis & leptospirose spectrum AB
Kinetica (PO), IV, IM PO, IV PO, IV
Time dependant frequente Time dependent -> frequente Time dependant frequent
dosing dosing dosing
Veiligheid IgE mediated allergy; binnen het Ig E mediated allergy IgE mediated allergy
&allergie uur, mogelijke anafalctysche shock
