Hoofdstuk 1: Inleiding
1. Waarover gaat internationale economie?
Internationale economie bestudeert economische interacties tussen landen en de problemen die
zich hierbij kunnen voordoen.
International trade: handel in goederen en diensten
International finance: handel in geldstromen en investeringen
21ste eeuw: landen zijn meer met elkaar verbonden dan ooit tevoren via handel in goederen en
diensten, kapitaalstromen en via investeringen.
International trade:
Internationale handel in VS is
verdrievoudigd sinds 1960.
Zowel import als export gedaald in
2009 (bankencrisis).
International finance:
Hoe betaalt de VS die import?
Toestroom buitenlands kapitaal en
groeiende linken tussen nationale
kapitaalmarkten.
1.1. International trade
Andere landen (zoals bijvoorbeeld België, Duitsland, enz) hangen meer af van internationale handel
dan landen zoals bijvoorbeeld de Verenigde staten. Zo maakt internationale handel in België
ongeveer 85% uit van het nationaal inkomen (anno 2015).
Waarom is de internationale handel zo sterk gestegen?
Daling van de handelsbarrières: tarieven en quota’s.
Vermindering van de transportkosten: daling luchtvaarttarieven, tankertransport,
inschakelen van informatica.
Oprichten van vrijehandelzones: EU, NAFTA, CETA.
1
, 1.1.1. Voordelen en nadelen van internationale handel
A. Voordelen
Wanneer koper en verkoper een vrijwillige transactie ondernemen, ontvangen ze beiden iets
wat ze willen en zijn ze er beter aan toe. Bv. In Noorwegen kunnen ze moeilijk zelf citroenen
produceren dus importeren ze deze, de producenten van de citroenen kunnen met dit geld
iets anders kopen (evt import).
Zelfs indien landen het meest (of minst) efficiënt zijn in de productie van alle goederen
winnen ze bij vrijhandel:
o Zelfs wanneer de producenten in het minder efficiënte land enkel kunnen
concurreren door het betalen van lagere lonen.
o Het efficiënte land legt zich toe op de productie van datgene waar het relatief het
beste in is en importeert de rest.
o De gedachte dat handel schadelijk is wanneer er grote ongelijkheden zijn tussen de
landen wat betreft de productiviteit van de lonen is fout (Trump is fout).
Handel zal voordelig zijn voor een land wanneer het goederen exporteert of importeert die
gebruik maken van overvloedig aanwezige of schaarse productiefactoren.
Als landen specialiseren kunnen ze efficiënter zijn door productie op grotere schaal.
Landen kunnen ook winnen door huidige productiefactoren en goederen te verhandelen
tegen toekomstige productiefactoren en goederen.
B. Nadelen
Voor individuele landen is handel voordelig, maar niet altijd voor groepen van economische
agenten.
Internationale handel kan een negatief effect hebben voor de bezitters van
productiefactoren die intensief gebruikt worden in importconcurrerende sectoren (=
industrieën die concurreren met geïmporteerde goederen). Bijvoorbeeld AliExpress die veel
goederen goedkoper aanbiedt.
Internationale handel kan bijgevolg leiden tot uiteenlopende inkomenseffecten binnen
landen.
Eerder dan tussen landen zouden conflicten betreffende de handel moeten voorkomen
tussen de groepen binnen een bepaald land.
2
, 1.1.2. Het handelspatroon (the pattern of trade)
= wie verhandelt wat met wie?
Factoren die handel kunnen verklaren:
Inter-industriële handelsfactoren: handel tussen twee verschillende producten (kleding voedsel)
Verschillen in klimaat en productiefactoren, bv. Brazilië exporteert koffie en Australië
exporteert ijzererts.
Verschillen in arbeidsproductiviteit
Verschillen in beschikbaarheid en aanwending van productiefactoren.
Intra-industriële handelsfactoren: handel tussen twee soortgelijke producten (Ferrari Audi)
Schaalvoordelen
1.1.3. Hoeveel handel is goed? Is er overheidsbeleid nodig?
Hoeveel handel is nodig zodat ze geen schade kan veroorzaken?
Sinds WO II: de geïndustrialiseerde landen probeerden de hindernissen voor internationale handel
weg te werken door ellerlei overeenkomsten tussen bijvoorbeeld een aantal landen of wereldwijd.
NAFTA: North American Free Trade Agreement
GATT: General Agreement on Tariffs and Trade
Dit zijn voorbeelden van zaken die internationale handel bevorderen.
Anderzijds zijn overheden bezorgd om de invloed van internationale handel op de welvaart van de
binnenlandse industrieën. (Denk aan Trump, voorstander van protectionisme en mercantillisme)
= Anti-globalistenbeweging
Verschillende manieren waarop beleidsmakers de handel kunnen beïnvloeden:
Tarief (douanerecht): een taks op import en export
Quota: een hoeveelheidsbeperking op import of export
Exportsubsidie: een betaling aan de producenten die exporteren
1.2. International finance
= de internationale kapitaalmarkt.
Waarom is de international finance gestegen?
Handel financieren
Tekorten op betalingsbalans te financieren
3
, Voor buitenlandse investeringen = directe controle
Voor allerhande beleggingen (aandelen, obligaties, enz) = geen directe controle
Hoofdstuk 2: Een overzicht van de wereldhandel
1. Wie handelt met wie?
1.1. Het graviteitsmodel: grootte en afstand
Wat bepaalt de intensiteit van de handelsbetrekkingen tussen twee landen of regio’s?
1.1.1. Wat zegt de empirie
5 grootste handelspartners: China,
Canada, Mexico, Japan en Duitsland.
3 van de top 10 handelspartners:
Duitsland, VK en Frankrijk. Nemen de
grootste fractie in van de handel tussen
EU en VS.
Mexico en Canada relatief kleine
economieën maar behoren tot
belangrijkste handelspartners.
Waarom handelt de VS veel met grote Europese economieën, maar ook met kleine economieën zoals
deze van Canada en Mexico?
De grootte van een economie is van belang: hoe meer naar rechts op de horizontale as, hoe meer
naar boven op de verticale as. Maar waarom?
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper adriaensenviktor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,16. Je zit daarna nergens aan vast.