Samenvatting
Samenvatting PDF's rechtsfilosofie
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Dit is een samenvatting van de pdf's van rechtsfilosofie. Het gaat hier over les 7, 8, 9, 10 en 11.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
Voorbeeld 3 van de 22 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Pdf les 7: Wat zijn rechtenDeel 1: Soort en structuur van rechten
1.1 Inleiding
Het document bespreekt de verschillende vormen en functies van rechten, aan de hand van
de analyse van de Amerikaanse rechtsfilosoof Wesley Hohfeld (1879-1918). Doel was
om conceptuele klaarheid te verschaffen in de structuur van de juridische relaties die tussen
mensen bestaan.
1.2 Afbakening van de soorten rechten
Hohfeld maakte een onderscheid tussen vier verschillende soorten "rechten":
1. Aanspraken (claim rights):
● Dit zijn rechten waarbij iemand anders iets moet doen.
● Deze kunnen positief zijn (bijv. het recht om betaald te worden voor geleverde
diensten)
● of negatief (bijv. het recht dat anderen mijn eigendom niet betreden).
● Aanspraken vormen de rechten in de strikte zin van het woord.
○ Aanspraken en rechten worden dan ook als synoniemen gebruikt
● Ze zijn juridisch afdwingbaar en inbreuken leiden tot aansprakelijkheid.
● Sommige aanspraken gelden tegenover één welbepaald persoon
○ bijv recht op naleving van een contract
○ inbreuk geeft aanleiding tot actio in personam
● andere aanspraken gelden tegenover iedereen
○ bijv. eigendomsrechten en persoonlijkheidsrechten
○ inbreuk geeft aanleiding tot actio in rem
○ aanspraken tov iedereen worden als fundamentele rechten/aanspraken
gegarandeerd in internationale verdragen en de grondwet en hun inbreuken
worden bestraft in de strafwet
2. Vrijheden/privileges:
● Dit zijn rechten die betekenen dat we iets mogen doen, zonder plicht tegenover
anderen om dit niet te doen.
● vrijheid of privilege om de handeling te stellen betekent niet dat dit de vrijheid van
andere personen inperkt
● Vrijheden betekenen dus dat je geen plicht hebt om iets te doen of iets niet te doen,
en ze impliceren tegelijk dat niemand anders de plicht heeft jou te helpen bij het
realiseren wat je wil doen
● Vrijheden bestaan los van rechtsregels
○ In Hobbesiaanse natuurtoestand van radical freedom zijn vrijheden het enige
dat bestaan, rechten in de strikte zin van het woord, dus aanspraken, bestaan
1
, daar niet omdat die afhankelijk zijn van codificatie en afdwinging door een
rechtssysteem
● Vrijheden zijn in onze samenleving intussen wel juridisch beschermd
○ bijv. recht op vrije meningsuiting
○ om die rechten te garanderen is er een mate van niet-inmenging van de
andere bruger vereist
● Vrijheden zijn niet absoluut
○ de overheid kan ze inperken wanneer dit noodzakelijk is om een legitiem doel
te beschermen
● Sommige vrijheden vereisen vergunningen.
○ Bijv. rijbewijs, vergunningen
3. Macht/bevoegdheid:
● Primaire regel: aanspraak of vrijheid; regel die van personen vereisen dat ze een
bepaalde handeling mogen stellen, moeten stellen of niet mogen stellen
● Secundaire regels: regels die specificeren hoe iemand een primaire regel kan
introduceren of wijzigen.
○ Bijv. “ik heb het recht om…” betekent eigenlijk dat we de macht of de
bevoegdheid hebben om een aanspraak of vrijheid in het leven te roepen of
te wijzigen
● Voorbeelden zijn het maken van beloften, schenken, toestemmen, verkopen
● Machten staan toe om eenzijdig plichten en vrijheden van anderen te veranderen.
○ Bijv. Ik heb de macht (het recht) om te huwen. Dit zal aanspraken en plichten
in het leven roepen bij mezelf, mijn partner en de buitenwereld. Tegelijk zal
hierbij ook de vrijheid van anderen verdwijnen om mijn partner te huwen. Ik
heb nadien ook de macht om te scheiden, waardoor de aanspraken en
plichten tenietgaan en de vrijheid van anderen wordt hersteld om te huwen
met mijn ex-partner
● Macht is ook cruciaal om juridische en politieke relaties te verstaan die te maken
hebben met autoriteit
4. Immuniteit:
● Ook een "secundaire regel", waarbij iemand beschermd is tegen de macht van
anderen om zijn/haar aanspraken of vrijheden te wijzigen.
● Bijv. de grondwettelijke vrijheden geven immuniteit tegen de staat.
○ zo heeft de wetgever niet de macht om wetgeving uit te vaardigen die deze
vrijheden afschaft
De analyse van Hohfeld biedt conceptuele klaarheid over de structuur van juridische relaties
tussen mensen. Aanspraken en vrijheden zijn "primaire regels" die specificeren wat
verplicht, toegelaten of verboden is. Machten en immuniteiten zijn "secundaire regels" die
aangeven hoe de primaire regels kunnen worden gewijzigd.
2
, Deel 2: Functie van rechten
2.1 Inleiding
Het document bespreekt 3 belangrijke theorieën over de functie van rechten:
● de rechthebbende een voordeel te verschaffen
● de keuze/wil van de rechthebbende te beschermen
● de belangen van de rechthebbende te beschermen
2.2 Rechten hebben als functie om de keuze/wil van de rechthebbende
te beschermen
De keuzetheorie (of wiltheorie):
● Geïnspireerd door Kant en uitgewerkt door Hart
● Uitgangspunt van Kant: morele toelaatbaarheid van een handeling hangt niet af van
de gevolgen, maar enkel van de intentie van de betrokkenen
● Stelt dat de functie van een recht niet is dat ik voordeel zal ontvangen wanneer mijn
echt wordt nageleefd maar wel dat het me toelaat om mijn keuze uit te oefenen, en
dan op een wijze die juridische bescherming geniet
● Rechten zijn dus beschermde keuzes die de autonomie van rechthebbenden
ondersteunen
● Focust op machten en vrijheden, omdat deze 2 het uitoefenen van keuzes faciliteren
● Ziet de rechthebbende als een soeverein die andermans plichten kan
vastleggen/wijzigen
● Keuzetheoretici concentreren op privaatrecht omdat hierbij het slachtoffer zelf
beslist wat er met de dader moet gebeuren
● In het privaatrecht heeft de rechthebbende drie beschermde keuzes:
○ De plicht die anderen hen verschuldigd zijn behouden of kwijtschelden
○ De plicht afdwingen of niet
○ Compensatie voor plichtinbreuk behouden of kwijtschelden
● Tekortkomingen keuzetheorie:
○ Kan niet overweg met de mogelijkheid dat er onvervreemdbare rechten
bestaan
■ = rechten waarvan de rechthebbende geen afstand kunnen doen
■ paradox dat fundamentele rechten geen rechten zouden zijn zoals
het recht op leven bijvoorbeeld, terwijl minder belangrijke rechten
zoals het recht op eigendom, waarvan dus wel afstand van kan
worden gedaan wel als rechten zouden worden beschouwd
○ Kan geen rechten toekennen aan personen die niet in staat zijn om zelf
keuzes uit te oefenen
■ kinderen, wilsonbekwamen
■ keuzetheorie kent geen verschil tussen het hebben van rechten en de
keuze hebben om het recht al dan niet af te dwingen
○ Vervormt het relatieve belang van rechten
■ bv. recht niet aangevallen te worden, wordt in de keuzetheorie herleid
tot hebben van machten, terwijl het common sense is om te
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper enyav. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72841 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen