UROLOGIE
ONCOLOGIE
HEMATURIE
ALGEMENE REGELS
➔ Iedereen met hematurie grondig onderzoeken
o 1 druppel kan urine al sterk doen kleuren en kan mogelijks wijzen op ernstige
onderliggende oorzaak
o Overgrote meerderheid oorzaak snel gevonden
o 2/3 oorzaak BUITEN de nier => 40% in blaas
o NIET alle rode urine is hematurie
MOGELIJKE OORAKEN
➔ Roodverkleuring
o Bloed => HEMATURIE
▪ Vers = rood
▪ Oud = bruin
o Bilirubine, urobiline, porfyrinen, hemoglobine & myoglobine => afbraakproducten
van rbc, spiercellen
▪ Bilirubine bv door galsteenobstructie => meergeen excretie via stoelgang dus
licht stoelgang en donkere urine
▪ Urobiline ; vehroogd ; hemolyse of aandoening van de lever
▪ Hb; intravasculaire hemolyse
▪ Myoglobine; spierafbraak
o Medicatie
▪ Fenacetine in alkalische urine
▪ Fenazopyridine; sort van dafalgan voor urinewegen; gegeven bij pijnlijke
mictie
▪ Purgativa ; cascara en senna
▪ Antimalaria; chloroquine & primaquine
▪ AB; metronidazole, rifampicine en nitrofurantoine
o Voeding
▪ Bieten, rabarber, zwarte bessen en vitamine B
➔ Hematurie
o Benigne <-> maligne
▪ Zeker niet altijd maligne
Benigne Maligne
- Congenitaal ; - Gezwellen
o hydronefrose, niercysten, o Niertumoren, urotheeltumoren
polycysteuze nieren (blaaspoliepen); blaas/ureter en
- Trauma;
, o stomp/ penetreren thv nier of prostaat ( zelden aanlediing tot
blaas hematurie)
- Infectie ; - Microscopisch
o bacterieel of parasitair; o 2,7% blaasCa
schistosomiasis o 0,4 % nier ca
- Stenen; o 0% ureterCa
o nier, ureter, blaas of urethra, - Macroscopisch => meer maligne
kan pijnlijk of pijnloos zijn o 11% blaasca
- Nefrologisch ; o 1,4% NierCa
o glomerulonefritis, o 0,8% UreterCA
nieremobolie, trombose van
een niervene , meestal
microscopisch hematurie
- Bleodingsdiabetes;
o hemofilie, trombocytopenie,
sikkelcelanemie
- Medicatie;
o antico, cyclofosfamide, D-
penicillamine
- Andere;
o Sport ( micro/macro, na zware
training correlatie met
intensiteit verdwijnen binnen
24-72u,contact en
duursporten), varices op
blaashals, BPH,
notenkrakerssyndroom; V.
renalis sinistria is geplet tussen
aorta en A. mesenterica inf =>
stuwing ; varices, pijn en
hematurie
o Pathologie <-> geen pathologie
▪ Meestal wel een pathologie, niet altijd
ANAMNESE
➔ Pijnlijk ?
o Pijn => vaker infectie of steen
o Pijnloos => vaker maligne
➔ Wanneer;
o Initieel; urethra
o Volledig; nier, blaas of ureter
o terminaal ; blaashals, trigonium
➔ Klonters ?
o Veel => OPNAME MET SPOEDKATHETER
o Kan tot retentie leiden; samenklitten van klonters
o Grote blokade; blasspoeling alleen soms niet voldoende
➔ Mictieprobleem?
o Door klonters
o Pijnlijke mictie
, ➔ Abusus; medicatie, roken, etc
➔ Familiaal ?
➔ Andere alarmtekens
KLINISCH ONDERZOEK
➔ Tekenen van anemie, purpura, oedemen en vergrote klieren
➔ Koorts
➔ Hypertenise, onregelmatige pols en hartgeruis
➔ Dofheid pleura, vergroting lever en milt
➔ Massa/kloppijn in flanken
➔ Suprapubisch
o Pijnlijke plaatsen, palpeerbare massa’s of globus
➔ Inspectie meatus
➔ Palpatie per vaginam/anum
➔ Scrotum ; variocoele ; RECHTS !
o Links; gevoelig ; V. testicularis gata nara V. renalis en dan naar V. cava
o Rechts; niet gevoelig directe verbinding tussen V. cava en V. testicularis ; als het toch
gebeurd moet je denken aan een pathologie die obstructie van V. cava kan
veroorzaken bv nier tumor, lymfoom
➔ Karinkula ; rode afwijking in de urtethra
o Benigne polipeuze afwijking <-> Genitale wratten; HPV
o Post menosaal; vermindeirng oestrogeen => spierwand verzwakt => protrusie
slijmvlies
o Klachten en irritatie, bloeding door wrijving
o Gene behandeling nodig , tenzij forse protusie
ONDERZOEKEN
➔ Labo
o Urine
▪ Microscopie
▪ Kweek; bact infectie uitsluiten
▪ Cytologie ; afwijkende cellen => maligniteit
▪ Fasecontrast; indien vermeoden nefrologsiche oorzaak, meestel
microscopsiche hematurie => zoeken naar bv cilinders
o bloed
➔ Beeldvorming
o Ct met contrast en excretiefase
▪ Van belang voor path in excretie systeem te kunnen zien
▪ NIET ALTIJD NODIG => microscopsiche hemturie; echo nier & blaas
gelijkwaardig aan CT , geen straling belasting
o Echo nier/blaas
▪ Kan Ct vervangen bij microscopische hematurie => recente studie; DETECT
trial
• Kans op blaascarcinoom klein, indien macroscopsich, doe je altidj
een cytoscopie om blaasCa uit te sluiten/bevestigen
▪ Echo van blaas ENKEL betrouwbaar bij goed gevulde blaas
➔ Endoscopie => cytoscopie
o Beste onderzoek voro blaasCa => GOUDEN STANDAARD
, ➔ 45 jaar
o Jonger dan => meestal benigne
▪ CT
▪ Cytoscopie; indien CT geen duiding bied
o Ouder dan => vaker maligne
▪ Cytoscopie; blaascarcinoom
▪ CT; steeds gedaan, controel afwijkingen in hoger gelgen urinewegen
GEEN DUIDELIJKE OORZAAK
➔ Vooral Microscopsiche silentieuze hematurie
➔ Jong volwassnen
o Blijvende microscopsiche hematurie, kans op ernstige afwijking 2%, klein
o Toch enkele jaren verder opvolgen
➔ Oudere patiënten
o 25% oorzaak wordt aantoonbaar
o HELFT oncologisch
o Follow up dus STERK aangeraden
BEHANDELING => naargelang oorzaak (stenen, infectie, niertumoren, prostaat kanker, etc )
NIERTUMOREN
ALGEMEEN
➔ 80-85% ; RCC; renal cel carcinoma
➔ Maligne urotheeltumoren
o Van slijmvlies pyelum doorgroei naar nier parenchym
➔ Nefroblastoma; WILMSTUMOR
o Meestal kinderen < 7j
▪ Meest voorkomedne maligne tumor bij kinderen
o Vaka bilateraal
o Behandeling
▪ Chemo – heelkunde – chemo => strak schema
o Prognose => >75% goede overleving
➔ Benigne
o Angiomyolipoma
o Oncocytoma
o Niercysten
▪ Zeer prevalent
▪ Asymptomatisch; meestal
▪ POLYCYSTISCHE NIERZIEKTE
• Autosomaal dominant
• Bilateraal, multifocaal
• Nierfalen
• Freq ook aantasting van lever
