Persoonlijke financiële planning
Personenbelasting
Panorama van de belastingberekening
! zie aangifte personenbelasting
• Algemene info : VAK 1
o Zoals bankrekening, telefoonnummers en emailadressen
• Belastingvrije sommen : VAK 2
➢ Iedereen heeft belasting vrije som en naarmate je inwoont bij je ouders moet je
opleggen
➢ Persoonlijke gegevens en gezinslasten
• Soorten inkomsten : onroerende (VAK 3), beroeps- (VAK 4 & 5), roerende (VAK 7) en diverse
inkomsten (VAK 6)
➢ wij houden ons bezig met aanslagjaar 2018 & inkomstenjaar 2017 dus belast op
inkomen van vorig jaar (werk je vandaag, dan wordt je er volgend jaar op belast)
➢ inkomen = beroepsinkomen (als je werkt) of vervangingsinkomen van
beroepsinkomen (bv pensioenuitkering)
➢ VAK 5 heeft te maken met pensioen
➢ Inkomen van onroerend goed (bv huis dat je verhuurt)
➢ Inkomen van roerend goed (bv dividenden, intresten van spaarrekeningen…)
➢ Diverse inkomen = alles wat niet onder roerend, onroerend of beroeps valt
➢ Belastbaar inkomen = beroepsinkomen + roerende inkomsten + onroerende
inkomsten + diverse inkomsten
o dit mag je in mindering brengen (aftrekbare bestedingen)
• Aftrekbare bestedingen: VAK 8
➢ Aftrekbare bestedingen (bv onderhoudsuitkering) = aftrekken vh inkomen -> geen
belasting op betalen want inkomen gaat naar beneden (belastingaftrek!) (winst
maken aan hoogste tarief van belastingen 50%)
• Belastingverminderingen: VAK 9 en 10
➢ Belastingvermindering krijg je enkel als je belasting betaalt (bv pensioensparen 30%)
-> effectief belasting betalen om het terug te krijgen
➢ Belastingkrediet = je krijgt uw intrest op uw winst altijd terug ook al betaal je geen
belastingen
➢ Buitenlandse rekening: belasting wordt hier niet ook nog eens belast, dus dat kan je
in mindering brengen
• Winwinlening, voorafbetalingen, woonstaatheffing en buitenlandse rekeningen,
verzekeringen en juridische constructies: VAK 11, 12, 13 en 14
➢ Winwinlening is enkel in Vlaanderen
➢ Woonstaatheffing = als je belastingen in buitenland betaald moet je hier niet nog
eens betalen
➢ Men weet alles van u omdat je alles moet aangeven
Deel 1: NIEUW: aangifte per gewest (VAK 9, 10 en 11)
• Vlaamse, Waalse en Brusselse aangifte
• Gebruiksvriendelijker maar nog altijd veel codes dus nog altijd complex
• Welk gewest? Domicilie op 1/01/2018 (=aj), maar fiscale woonplaats is bepalend
➢ Kijken naar woonplaats op 1/01/2018 om te weten welke aangifte van welke regio je
moet ingeven
,Deel 2: identiek voor alle gewesten
• Voor iedereen nog altijd gelijk
• Voor zelfstandigen (in bijberoep werken) moet je een deel 2 invullen
Aangifte bestaat uit 2 delen
• Deel 1: ALTIJD invullen
➢ Voorbereiding van de aangifte
➢ ‘eigenlijke’ aangifte: scanning
• Deel 2: invullen indien nodig
➢ Voorbereiding van de aangifte
➢ ‘eigenlijke’ aangifte: scanning
Wie moet een aangifte invullen?
Alle natuurlijke personen die in België hun woonplaats of zetel van hun fortuin gevestigd hebben, zijn
aan personenbelasting onderworpen en moeten ieder jaar aan administratie der belastingen aangifte
overleggen binnen termijnen omschreven in het wetboek
• Rijksinwoners (= woonplaats in België - ingeschreven in Belgisch Rijksregister)
• (nog) niet-erkende asielzoekers ingeschreven in het wachtregister (vh Rijksregister) worden
t.e.m. aj 2017 gekwalificeerd als Rijksinwoners (onderworpen aan personenbelasting)
➢ NIEUW vanaf aj 2018: onderworpen aan belasting niet-inwoners (BNI) ipv
personenbelasting (Wet van 25/12/16)
➢ Enkel aangifte en voordelen (o.a. belastingkrediet voor kinderen ten laste) indien
Belgisch inkomsten (bv: tot voor aanslag 2018: asielzoeker had nog geen inkomen,
maar moest toch personenbelasting invullen omdat ze kinderen hadden en kregen
dus geld (belastingkrediet) maar moesten geen belastingen betalen => overheid
moest dit betalen => aanpassen: enkel nog belastingvoordelen krijgen als je Belgisch
inkomen hebt) => verlies belastingsvoordeel van de kinderen
Voorstel van vereenvoudigde aangifte (VVA): uitbreiding
Wanneer VVA - vrijstelling van aangifte voor aj 2018?
• Indien voor aj 2017 enkel de hierna volgende gegevens/inkomsten/uitgaven, en in 2017 ook
geen andere gegevens/inkomsten/uitgaven aan te geven
Welke gegevens/inkomsten/uitgaven?
• Wettelijke rust- of overlevingspensioenen en andere als pensioen belastbare inkomsten (bv
uitkeringen bij blijvende arbeidsongeschiktheid, omzettingsrente)
• Werkloosheidsuitkeringen en/of wettelijke ziekte- en invaliditeitsuitkeringen
• Uitgaven voor giften, pensioensparen, PWA -en/of dienstencheques
• Bedrijfsvoorheffing en/of voorafbetalingen
• Persoonlijke gegevens en gezinslasten (vak 2)
• Niet ingehouden persoonlijke sociale bijdragen
• Inkomsten begrepen in lijfrente of tijdelijke rente (vak 7)
• Bezoldigingen die, na aftrek van de forfaitaire beroepskosten, lager zijn dan belastingvrije
som (€7570 - aj 2018)
➢ NIEUW vanaf aj 2018: voorwaarde inzake maximumbedrag van de bezoldigingen
wordt geschrapt (KB van 6/3/18)
➢ Significante uitbreiding vh stelsel van VVA in kader van administratieve
vereenvoudiging: van 2,2 miljoen VVA’s (aj 2017) naar meer dan 3 miljoen VVA’s
• Onderhoudsuitkeringen voor kinderen < 16jaar, indien 80% van de uitkering lager is dan
belastingvrije som
,Geen VVA indien:
• Inkomen > belastingvrije som of inkomsten deel 2 van de aangifte
• Buitenlandse inkomsten
• Belasting plichtige (BP) is in 2017 overleden of internationaal ambtenaar
• BP is onderworpen aan specifieke meldingsplicht van vak 14: buitenlandse rekening en/of
levensverzekering, (vanaf aj 2017) juridische constructie, (vanaf aj 2018 - KB van 7/7/17)
kredietgever lening aan startende KMO, (vanaf aj 2019 - Wet van 25/12/17) beheerder van
buitenlandse rekening van feitelijke vereniging
• BP zegt specifiek dat hij de VVA niet langer wil ontvangen; doen via myminfin.be
Procedure: zelf reageren indien foutief of onvolledig
• Schriftelijk binnen maand (of uiterlijk 29 juni 2018), via antwoordformulier van voorstel
• Online via aangifte TOW uiterlijk 15 juli 2018
➢ Waakzaamheid! Vrijstellingen (woon-werkverkeer, loonbonus…), gezinssituatie
(handicap), uitgaven met recht op belastingvermindering, onderhoudsuitkeringen…
goed nakijken (bv gifte doen aan goed doel dan is dit niet altijd gekend bij de fiscus
dus krijg je te weinig want gift kan je in mindering brengen) => zelf reageren!
Hoe moet de aangifte worden ingediend?
- Elektronisch (zelf/mandataris): via ‘tax-on-web
- Klassiek: papieren aangifte
Wanneer wordt aangifte ingediend?
- Papieren aangifte (Tax-on-web ambtenaar): 29 juni 2018
- Tax-on-web (burger): 15 juli 2018
- Tax-on-web via mandataris: 25 oktober 2018
o mandataris = iemand die het voor u invult (enkel dit kan nog tegenwoordig) dus je
moet de mandataris uw bevoegdheid geven
Waar moet de aangifte worden ingediend?
Gehuwden en wettelijke samenwonenden vullen een gezamenlijke aangifte in, tenzij:
• Voor het jaar vh huwelijk of verklaring vd wettelijke samenwoning
➢ Wettelijke samenwonen = verklaring van wettelijke samenwoning afleggen
➢ Je moet beide niet getrouwd zijn, rechts- en handelingsbekwaam zijn -> ervan aan
tarief van gehuwden en niet meer aan hoger tarief van broer & zus
➢ Heel eenvoudig voor uit samenwoning te stappen en andere kan zich hier niet tegen
verzetten
o Wel leuker als je het zelf vertelt, anders komt gerechtsdeurwaarder het
vertellen
• Voor het jaar van echtscheiding, scheiding van tafel en bed of beëindiging vd wettelijke
samenwoning
➢ Scheiding van tafel en bed = meer dan 6 maanden apart wonen (maar wel nog niet
officieel gescheiden) = feitelijke scheiding
• Vanaf jaar naar het jaar vd feitelijke scheiding
• Voor het jaar van overlijden van vd echtgenoten of wettelijk samenwonenden (tenzij voor
vestiging ve gemeenschappelijke aanslag wordt gekozen)
,Belastingberekening in België
• Basisprincipe: inkomen wordt belast in progressieve schijven (aan 25%...)
• Belastingvrije som maar daar kan je extra’s op krijgen (bv kinderbijslag -> hoe meer kinderen,
hoe meer je krijgt)
• Berekenen belastingvrije sommen daar dan belastingen op berekenen en dit dan aftrekken
van belastingen die men moet betalen
• Belastingvermindering: als je pensioen of vervangingsinkomen krijgt wordt dat niet zo zwaar
belast als beroepsinkomen en is er dus belastingvermindering
• Aparte belaste inkomsten: Opzeg op werk en je krijgt vergoeding
• Totale korf belastingen opsplitsen in roerende inkomsten box
• We gaan aan gewesten meer fiscale bevoegdheden geven (door staatshervorming)
• Roerend inkomen blijft federaal & op al rest ga je autonomiefactor berekenen -> dit gaat
naar gewesten en daarmee kunnen ze hun eigen fiscaliteit berekenen
• 2 soorten belastingen:
o Gewestelijke belastingen
o Federale belastingen
• Kortingen en vermeerderingen geven op gewestelijk niveau
• Mensen die woning of lening hebben, krijgen een korting door hun woonbonus
• Op inkomen wordt BV ingehouden (= voorschot op belasting) -> dit berekenen op totale
belasting
• Korf van belasting -> roerende inkomsten apart zetten en dan al de rest
o Reden: men behoudt dit federaal -> roerende voorheffing (30%) wil de federale
staat voor zich houden omdat dat veel geld is en daarom zetten ze dus roerende
inkomsten apart
• Fiscale concurrentie tussen Vlaanderen, Wallonië & Brussel
,Het belastbare inkomen
• Belastingaftrekking = je trekt het af van uw inkomen en betaal je geen belastingen op
• Woonbonus trek je af van uw inkomen en je had max 50% (vroeger)
• Woonfiscaliteit zat vroeger hierboven bij aftrek netto inkomen: onderhoudsgelden, nu is dat
belastingvermindering
• Neveneffect: om voordelen te krijgen, kijkt men naar gezamenlijk belastbaar inkomen
o bv kom je in aanmerking voor studiebeurs of niet? Recht op studiebeurs kun je
verliezen omdat je inkomen stijgt doordat woonfiscaliteit eruit is
Berekening vd hoofdsom
• Belast via progressieve schijven
o Je hebt uw inkomen = inkomen - sociale zekerheidsbijdragen - beroepsinkomsten ->
dit wordt belast aan progressieve schijf afhankelijk vd hoogte van uw inkomen
o Laag inkomen: enkel belast aan 25% (maatregel van taks schift)
o Later verdwijnt 30% en blijft het 25%
o Marginale aanslagvoet = hoogste aanslagvoet waaraan je wordt belast (45 of 50%)
• Gemeentebelasting = belasting op belasting (afhankelijk van gemeente waar je woont)
o Gent rond 6,9%
,Berekening van de (gereduceerde) belasting staat
• Linker kant = roerende inkomsten
• Belasting-staat = rest -> berekenen autonomiefactor op van 25,99%
• Op gereduceerde belasting-staat mogen gewesten gewestelijke opcentiemen berekenen
• Federale zegt aan gewesten: als ik voor u dat betaal dan ga ik dat ook aanrekenen aan
Vlaanderen, Wallonië en Brussel
• Voor aj 2015 tot en met aj 2017 is autonomiefactor = 25,99%
• Zolang geen eigen gewestelijke opcentiemenschaal is vastgelegd, bedragen de opcentiemen
35,117
Berekening van de aanslag
,Sinds aj 2015: gewesten heffen opcentiemen op personenbelasting
• NIEUW vanaf aj 2018: autonomiefactor bedraagt 24,957% (ipv 25,99%) (KB van 19/12/17)
➢ Gereduceerde belasting: 75,043% (ipv 74,01%) = 100% - 24,957%
➢ Gewestelijke opcentiemen: 33,257% (ipv 35,117%)
➢ 25,99% werd vastgelegd voor 3jaar vanaf 2015 -> definitief vastleggen in 2018 en
wordt dus 24,957% -> dus gewesten hebben teveel gekregen en met overschot werd
begroting opgelost
• NIEUW vanaf aj 2018: Brusselse gewestelijke opcentiemen bedragen 32,591% (Ordonnantie
van 12/12/16)
➢ Als gewest mag je vrij beslissen over gewestelijke opcentiemen: Brussel heeft dit dus
nog eens verlaagd naar 32,591% (dit wil niet zeggen dat het goedkoper is want
hebben andere dingen opgetrokken) => hier zie je fiscale concurrentie
Federale personenbelasting
• Alles wat te maken heeft met federale voordelen = codes 1 en 2
Gewestelijke personenbelasting
• Gewestelijke voordelen = codes 3 en 4
Aangifte vak per vak (1 tot 14)
Vak 1: Bankrekening, telefoonnummer(s) en e-mailadres(sen) (pure inlichtingen)
,Vak 2: Persoonlijke gegevens en gezinslasten
• Op basis daarvan worden belasting vrije sommen berekend
• Toestand op 1 januari vh aanslagjaar bekijken
• Getrouwd/wettelijke samenwonend? = vanaf jaar na het huwelijk wordt aangifte samen
geregeld voor beide partners
• In voorkomend geval: deze aangifte betreft (= speciale zaken):……..
➢ Internationale ambtenaar
➢ Overleden belastingplichtige
➢ Gehandicapte belastingplichtige
Hoedanigheid van fiscaal alleenstaande gebundeld: ongehuwd en niet wettelijk samenwonend - uit
echt gescheiden - van tafel en bed gescheiden
• Gehuwd en wettelijk samenwonend: zelfde rubriek => gevolg: 8 codes
• (1) grensbedragen zelf prorateren
• Of je nu niet getrouwd bent, gescheiden… is allemaal alleenstaand -> wordt 1 code
• Nieuwe rubrieken/codes: +2 codes
➢ Rubriek 6 = proratering van bepaalde voordelen = besparing (bv geen volledig jaar in
België en je zou inkomen hebben dan krijg je niet volledig voordeel)
➢ Rubriek 5 = alleenstaande ouder met laag inkomen -> moeilijker dus krijg je extra
voordelen
NIEUW: alleenstaande ouder met laag inkomen
• Voor alleenstaande ouders met beperkt inkomen wordt vanaf aj 2018 bijkomende
belastingvrije som toegekend (sociale maatregel)
• Alleenstaande ouder = BP met kinderen ten laste die op 1/1/aj niet samenwoont met andere
persoon dan zijn kinderen, ascendenten, zijverwanten tem 2de graad of pleegouders
➢ Feitelijk samenwonende partner sluit toepassing vd maatregel uit! Want fiscaal ben
je alleenstaand
• Gezamenlijk belastbaar inkomen vd BP < of = €19000 maar men moet wel een netto
beroepsinkomen hebben van > of = €3200 (zonder rekening te houden met
werkloosheidsuitkeringen, pensioenen en afzonderlijk belastbare inkomens)
o => werken stimuleren!
➢ Je moet wel inkomen hebben!!: specifiek voordeel geven aan alleenstaande ouder
die ook nog gaat werken want zij hebben het moeilijk omdat ze heel veel kosten
hebben door hun kinderen
• Code 1199: stel dat je geen volledig jaar in België bent en je hebt een inkomen, ga je dat
voordeel niet krijgen. Voordelen worden geprolateerd.
, • Bijkomende toeslag op belastingvrije som
➢ €1000 indien GBI < of = €15000
➢ Proportionele afbouwregeling indien €15000 < GIB < of = €19000
• Omzetbaar in terugbetaalbaar belastingkrediet -> belastingkrediet krijg je altijd terug zelfs al
betaal je geen belastingen
• Bedrag (index aj 2018) worden geïndexeerd
• Voorbeeld 1: belastingplichtige met 2 kinderen ten laste en gezamenlijk belastbaar inkomen
van €14500
➢ Basis belastingvrije som: €7570
➢ Toeslag wegens kinderlast: €3980 (voor 2 kinderen)
➢ Toeslag wegens alleenstaande met kinderlast: €1550
➢ Extra toeslag wegens laag GBI en kinderen ten laste (code 1101-63: neen): €1000
➢ Totaal belastingvrije som: €14100 (= 7570 + 3980 + 1550 + 1000)
➢ Extra voordeel (excl gemeente belasting = gb): €400 = €1000 x 40%
o Tot 14 100 betaal je geen belastingen => je betaalt 40%
➢ Alleenstaande krijgt dus 2keer iets extra
• Voorbeeld 2: belastingplichtige met 2 kinderen ten laste en gezamenlijk belastbaar inkomen
van 17000€
➢ Basis belastingvrije som: €7570
➢ Toeslag wegens kinderlast: €3980
➢ Toeslag wegens alleenstaande met kinderlast: €1550
➢ Extra toeslag wegens laag GBI en kinderen ten laste (code 1101-63: neen): €500 =
€1000 - [€1000 x (€17000 - €15000) / (€19000 - €15000)]
➢ Totaal belastingvrije som: €13600
➢ Extra voordeel (excl gb): €200 = €500 x 40%
➢ 13600€ -> belastingvoordeel van 40% voor mijn 500€
• Gehandicapt kind telt voor dubbel -> handicap moet je wel bewijzen met officieel attest
(attest moet bij aangifte zitten)
• Hoe meer kinderen, hoe minder belastingen
Wie kan wel als ten laste worden beschouwd?
• Descendenten = afstammelingen (kinderen & kleinkinderen) vd BP/echtgenoot & wettelijke
samenwonende partner + adoptiekinderen + (niet eigen) kinderen die ten laste zijn
• Ascendenten = ouders, grootouders… vd BP/echtgenoot -> in toekomst: meer dan 67jaar
• Zijverwanten tem 2de graad: broers of zussen vd BP/echtgenoot
• Pleegouders vd BP/echtgenoot
, Voorwaarden om ten laste te zijn (art 136-145 WIB):
• Op 1 januari aanslagjaar deel uitmaken vh gezin vd BP (tenzij kind verleden, doodgeboren,
ontvoerd of vermist is tijdens inkomstenjaar)
• Niet bezoldigd door BP Cijfers nt vanbuiten, maar
• Netto-bestaansmiddelen: < €3200 (€3270 - aj 2019) ongeveer kennen
➢ Netto = bruto - 20% (min €440 voor bezoldigingen en winsten)
➢ Kinderen van alleenstaanden: netto €4620 (€4720 - aj 2019) -> indien gehandicapt:
netto €5860 (€5990 - aj 2019)
o Kinderen van alleenstaanden mogen meer verdienen dan die van feitelijk
samenwonende of getrouwden
• Bv: vader is bakker en neemt zoon aan in bakkerij en betaalt hem een loon -> kost dat je kan
aftrekken
Voorwaarden om ten laste te zijn - geen bestaansmiddelen:
• €3200 (bruto) onderhoudsuitkeringen (€3270 - aj 2019)
➢ Bruto cijfers omzetten naar netto: zie voorbeeld hieronder
➢ Bv: €3200 + (€4620 x 100/80) = €8975 (alleenstaande)
➢ Uitbreiding vanaf aj 2018 naar overlevingspensioen voor wezen en wezenrenten
(wet van 6/3/18)
• €2660 (bruto) inkomen uit studentenjob (€2720 - aj 2019)
➢ Bv €2660 + (€3200 x 100/80) = €6660 (gehuwd)
➢ Uitbreiding vanaf aj 2018 naar inkomen uit leerovereenkomst/alternerende
opleiding en behaald als student-zelfstandige (wet van 18/12/16)
• €25750 (bruto) pensioen van ascendenten of zijverwanten tot 2de graad van 65jaar of ouder
(€26300 - aj 2019)
➢ Bv €25750 + (€3200 x 100/80) = €29750 (gehuwd)
Maximum bezoldiging jobstudenten
• Kinderen worden ten laste aangemerkt zolang ze geen netto-inkomen hebben dat meer
bedraagt dan €3270 (aj 2019)
➢ Dit grensbedrag is enkel van toepassing voor wettelijk samenwonenden en
gehuwden
➢ Tem dit bedrag verliezen ouders dus niet het statuut van kinderen ten laste
• Kinderen van alleenstaanden (en dus van feitelijk samenwonenden) zijn ten laste zolang ze
geen netto-inkomen hebben dat meer bedraagt dan €4720 (aj 2019)
➢ Is het kind ve alleenstaande gehandicapt dan bedraagt de grens €5860 (aj 2019)
• Eerste €3270 (aj 2019) onderhoudsgelden worden niet beschouwd als netto-inkomen
• Om netto bedrag te bepalen wordt bruto bedrag forfaitair verminderd met 20%
• Eerste €2720 (aj 2019) bezoldigingen verworven door jobstudenten worden niet in
aanmerking genomen
• Wat mag jobstudent verdienen om nog ten laste te blijven van gehuwde of wettelijke
samenwonende ouders?
➢ 3270 x 100/80 + 2720 = 6807,50 (onderhoudsuitkeringen boven 3270)
• Wat mag jobstudent verdienen indien hij kind is ve alleenstaande (of feitelijk
samenwonende) om ten laste te blijven?
➢ 4720 x 100/80 + 2720 = 8620 (onderhoudsuitkeringen boven 3270)
Co-ouderschapregeling
