Veranderingen waarop je kunt reageren, heten prikkels. Als een prikkel van buiten het organisme
komt, noem je dat een uitwendige prikkel. Als de prikkel vanuit het lichaam komt, noem je dat een
inwendige prikkel.
Gedrag ontstaat doordat mensen en dieren reageren op uitwendige
en inwendige prikkels. De jonge pimpelmeesjes in de afbeelding
hiernaast sperren. Ze doen hun bek open om gevoerd te worden. Ze
reageren op de uitwendige prikkel ‘het zien van de ouder’ en de
inwendige prikkel ‘honger’.
Ieder dier ontvangt heel veel prikkels. Soms nemen ze die prikkels wel
waar, maar doen ze er niets wee. Er volgt dan geen reactie.
Er zijn prikkels die altijd tot gedrag leiden. Ze roepen ook steeds
hetzelfde gedrag op. Zulke prikkels noem je sleutelprikkels. Zodra een
ouder bij de jonge pimpelmezen in de afbeelding hiernaast op het
nest komen, doen de jongen hun bekjes wijd open. De oranje binnenkant van de bekjes is een
sleutelprikkel voor de ouder. De oudervogel reageert daarop door het voedsel in een bekje te
stoppen.
Sleutelprikkels zijn soms afhankelijk van de leeftijd van een dier. In de afbeelding hieronder zie je dat
de sleutelprikkel voor het sperren verandert als de kuikens ouder worden.
1. Blinde kuikens reageren op een tik tegen het nest.
2. Als de ogen open zijn, sperren de jonge vogels naar alles wat boven het nest beweegt.
3. Als de kuikens wat ouder zijn, moet een voorwerp minstens 3mm dik zijn voor de reageren.
4. Voor oudere vogeltjes moet het voorwerp een bocht hebben voordat de beestjes hun bek
open doen.
Biologen willen weten waardoor bepaald gedrag ontstaat of waar het gedrag voor dient. Een bioloog
die dierengedrag bestudeert, noem je een etholoog.
Gedrag kun je verdelen in kleine stukjes. Zo’n stukje
gedrag noem je een handeling.
Het gedrag van dieren bestaat ook uit een reeks
handelingen. Je kunt elke handeling beschrijven. Een
lijst met beschrijvingen van handelingen noem je
een ethogram. Nadat je een ethogram gemaakt
hebt, kun je een protocol maken. Je houdt
gedurende een bepaald tijd bij hoe vaak, in welke
volgorde of hoelang het dier de handeling uitvoert.
Je bent dan aan het protocolleren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliadobber. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.