OSMOREGULATIE
Een organisme kan verschillende type stikstofafvalproducten produceren tijdens het metabolisme van aminozuren, afhankelijk
van de manier waarop ze overtollig stikstof verwijderen uit hun lichaam.
- ureotelisch
- ammoniotelisch
- uricotelisch
Ureotelisch
Bij ureotelische organismen wordt overtollig stikstof omgezet in ureum, een vrij oplosbaar en relatief niet-giftig molecuul.
Ureum wordt geproduceerd in de lever door een reeks biochemische reacties, met als eindresultaat de combinatie van
ammoniak (een zeer giftige stikstofverbinding) en koolstofdioxide. Het gevormde ureum wordt vervolgens via de bloedbaan
naar de nieren getransporteerd, waar het wordt uitgescheiden in de urine.
Ammoniotelisch
Bij ammoniotelische organismen wordt overtollig stikstof omgezet in ammoniak, een sterk giftige stikstofverbinding. Ammoniak
wordt geproduceerd als een bijproduct van de afbraak van aminozuren en andere stikstofhoudende verbindingen. Het wordt
voornamelijk gevormd in de levercellen als gevolg van het metabolisme en wordt snel vrijgegeven in de omgeving.
Uricotelisch
Bij uricotelische organismen wordt overtollig stikstof omgezet in urinezuur. Urinezuur is een relatief onoplosbaar en niet-toxisch
stikstofafvalproduct. Het wordt gevormd in de lever door een reeks biochemische reacties, waarbij ammoniak wordt omgezet in
urinezuur via een proces genaamd de ureumcyclus.
VISSEN
Osmoregulatie is het proces waarbij organismen de balans van water- en zoutniveaus in hun lichaam handhaven, met name in
relatie tot de omgeving waarin ze leven. Vissen, die in een waterige omgeving leven, moeten hun interne water- en zoutbalans
reguleren om te overleven. De osmoregulatie van vissen kan variëren afhankelijk van hun habitat, maar over het algemeen
volgen ze enkele gemeenschappelijke strategieën om deze balans te handhaven.
Bij zoetwatervissen is osmoregulatie gericht op het handhaven van een voldoende hoge interne concentratie van zouten en
voorkomen dat er te veel water via osmose het lichaam binnenkomt. Osmoregulatie bij zoetwatervissen:
Actieve opname van zouten: Zoetwatervissen hebben speciale cellen in hun kieuwen en soms ook in andere delen van het
lichaam, zoals de huid en de darmen, die actief zouten uit de omgeving opnemen. Deze cellen gebruiken energie om
natrium-, chloride- en andere zouten op te nemen en deze zouten worden vervolgens vastgehouden in het lichaam. Dit
helpt de interne zoutconcentratie op peil te houden.
Beperkte opname van water: Omdat zoetwatervissen in een omgeving leven met een lagere osmotische concentratie dan
hun eigen lichaamsvloeistoffen, hebben ze de neiging om water via osmose op te nemen. Om dit tegen te gaan, hebben ze
speciale mechanismen om de opname van water te beperken. Dit omvat onder andere:
→ De kieuwen hebben een lage doorlaatbaarheid voor water, waardoor het verlies van water via de kieuwen wordt
verminderd.
→ De nieren van zoetwatervissen zijn aangepast om grote hoeveelheden verdunde urine te produceren. Door
overvloedige urineproductie kan overtollig water uit het lichaam worden verwijderd, waardoor de interne vloeistoffen
minder verdund blijven.
Actieve ionenafscheiding: Naast het opnemen van zouten uit de omgeving moeten zoetwatervissen ook overtollige zouten
kwijtraken om een gezonde balans te behouden. Dit gebeurt door actieve ionenafscheiding door de kieuwen. Speciale
cellen in de kieuwen pompen actief overtollige ionen, zoals natrium en chloride, uit het lichaam van de vis.
1
, Het stikstofeindproduct zoetwatervissen: NH3 ammoniotelisch
Bij zoutwatervissen is osmoregulatie gericht op het handhaven van een voldoende lage interne concentratie van zouten en het
voorkomen van uitdroging door het verlies van water aan de omgeving. Osmoregulatie bij zoutwatervissen:
Beperkte opname van zouten: Zoutwatervissen leven in een omgeving met een hogere zoutconcentratie dan hun eigen
lichaamsvloeistoffen. Om te voorkomen dat ze te veel zouten opnemen, hebben zoutwatervissen mechanismen ontwikkeld
om de opname van zouten te beperken. Dit omvat onder andere:
→ De kieuwen van zoutwatervissen hebben speciale cellen die actief zouten uit het lichaam pompen om te voorkomen
dat ze te veel zouten opnemen uit het omringende zeewater.
→ De darmen van zoutwatervissen hebben een lage doorlaatbaarheid voor zouten, waardoor de opname van zouten uit
voedsel wordt beperkt.
Actieve opname van water: Omdat zoutwatervissen in een omgeving met een hogere osmotische concentratie leven dan
hun eigen lichaamsvloeistoffen, hebben ze de neiging om water via osmose te verliezen aan de omgeving. Om dit tegen te
gaan, hebben ze speciale mechanismen om de opname van water te bevorderen. Dit omvat onder andere:
→ De kieuwen van zoutwatervissen hebben een hoge doorlaatbaarheid voor water, waardoor ze water kunnen opnemen
uit het omringende zeewater.
→ Zoutwatervissen drinken zeewater om hun waterverlies te compenseren. Hoewel zeewater veel zout bevat, kunnen
zoutwatervissen sommige zouten absorberen en het overtollige zout uitscheiden via hun kieuwen en urine.
Beperkte urineproductie: Zoutwatervissen produceren minder urine om waterverlies te verminderen. Dit helpt hen om hun
lichaamsvocht beter vast te houden en uitdroging te voorkomen.
Het stikstofeindproduct van zoutwatervissen: ureum ureotelisch
AMFIBIEËN
Amfibieën zijn koudbloedige gewervelde dieren die zowel op het land als in het water leven. Ze hebben verschillende
aanpassingen ontwikkeld om hun water- en zoutbalans te reguleren, afhankelijk van hun omgeving.
Amfibieën kunnen in twee verschillende omgevingen leven: aquatische (water) en terrestrische (land). Elke omgeving heeft zijn
eigen uitdagingen op het gebied van osmoregulatie.
In een aquatische omgeving moeten amfibieën voorkomen dat ze te veel water opnemen en dat hun lichaam te veel verdund
wordt. Ze hebben speciale organen, zoals kieuwen en huid, die hen helpen water op te nemen en tegelijkertijd overtollig water
uit hun lichaam te verwijderen. De huid van amfibieën is erg dun en goed doorlatend, waardoor water door osmose kan worden
opgenomen. Ze hebben ook speciale cellen in de huid, de zogenaamde granulaire klieren, die helpen bij het reguleren van de
water- en zoutbalans.
Terrestrische amfibieën hebben daarentegen een andere uitdaging omdat ze water verliezen door verdamping via de huid. Om
uitdroging te voorkomen, hebben ze verschillende aanpassingen ontwikkeld. Ze hebben bijvoorbeeld een verdikte huid met een
wasachtig laagje om het verlies van water te verminderen. Ook hebben ze een efficiënter urinestelsel ontwikkeld om overtollige
afvalstoffen en zouten uit te scheiden. Ze hebben vaak langere urineleiders, waardoor meer water wordt teruggewonnen
voordat urine wordt uitgescheiden.
Bij sommige amfibieën, zoals kikkers, kan osmoregulatie ook worden beïnvloed door hun voeding. Ze kunnen water en
elektrolyten absorberen uit hun prooien, zoals insecten. Dit helpt hen om hun water- en zoutbalans te handhaven.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vlinder31. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.