Samenvatting
Samenvatting
- Vak
- Biologie
- Instelling
- UC Leuven-Limburg
Samenvatting van 6 pagina's voor het vak biologie aan de UC Leuven-Limburg
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
ADEMHALINGVISSEN
DE KIEUWEN
De kieuwen die zich onder het kieuwdeksel bevinden, zorgen voor de uitwisseling van zuurstofgas en koolstofdioxide. De
kieuwbogen zijn onderling met elkaar verbonden en vormen samen het kieuwkorfskelet. Het water vloeit doorheen de
kieuwspleten die zich tussen de kieuwbogen bevinden. Op de kieuwbogen kunnen we stekels terugvinden. Deze zorgen ervoor
dat het voedsel in de mondholte blijft. Als we één kieuwboog van naderbij bekijken, zien we dat deze bestaat uit dubbele
lamellen met franjes, de kieuwplaatjes.
GASUITWISSELING
Er stroomt water in de mondholte van de vis en door de kieuwholte terug naar buiten. Het water dat zuurstofrijk is, stroomt
langs zuurstofarm bloed en door middel van diffusie kan er zuurstofgas worden uitgewisseld. Hierdoor stroomt er zuurstofarm
water terug naar buiten en is het bloed terug zuurstofrijk.
Het tegenstroomprincipe:
In het tegenstroomprincipe stroomt het bloed in de kieuwen van vissen in een richting tegenovergesteld aan de stroming van
het water. Terwijl het water over de kieuwen stroomt, stroomt het bloed door de bloedvaten in de tegenovergestelde richting.
Dit zorgt voor een constant verschil in zuurstofconcentratie tussen het water en het bloed. Het tegenstroomprincipe
maximaliseert de zuurstofopname van vissen en maakt het mogelijk dat ze kunnen overleven in omgevingen met lage
zuurstofconcentraties, zoals diepere wateren of snelstromende rivieren.
1
, DE ZWEMBLAAS
De zwemblaas is een orgaan dat voorkomt bij bepaalde vissen en helpt bij hun drijfvermogen en regeling van de diepte waarop
ze zwemmen. Er zijn twee hoofdtypen vissen met betrekking tot de werking van de zwemblaas: fysoclysten en fysostomen.
Fysoclysten:
Fysoclyste vissen hebben een gesloten zwemblaas, wat betekent dat het gas in de zwemblaas niet direct in contact staat met het
spijsverteringsstelsel. In plaats daarvan reguleren ze de hoeveelheid gas in de zwemblaas door een speciaal orgaan, de gasklier
genaamd. De gasklier is via een netwerk van bloedvaatjes waarin het aangevoerde bloed in nauw contact staat met het
afgevoerde bloed verbonden met de bloedsomloop. In de gasklier wordt het bloed aangezuurd door de productie van melkzuur.
Door de lage pH wordt zuurstof vrijgemaakt uit hemoglobine. De vrijgekomen zuurstof diffundeert dan naar de zwemblaas.
Om de zwemblaas weer te legen kan er gas naar het bloed diffunderen naar een op een ander gedeelte van de zwemblaas
gelegen soortgelijke structuur, het ovaal.
Een nadeel van de zwemblaas van de fysoclysten is dat als de vis van grote diepte plotseling naar boven wordt gehaald het
volume ongecontroleerd toeneemt en de inwendige organen via de slokdarm naar buiten worden gedrukt. Bij het hengelen op
snoekbaars is het belangrijk dat er niet te diep gevist (<15 m) wordt als men de vis niet voor consumptie wil vangen.
Wanneer de vis de diepte wil veranderen, kan hij de spieren rond de gasklier aanpassen om het volume gas te vergroten of te
verkleinen, waardoor het drijfvermogen wordt aangepast. Door gas uit de zwemblaas vrij te laten, wordt de vis zwaarder en kan
hij zinken, terwijl het vullen van de zwemblaas met gas de vis lichter maakt en hem doet drijven.
Voorbeelden: kabeljauw, knorhaan, schelvis, …
Fysostomen:
Fysostome vissen kunnen de hoeveelheid gas in de zwemblaas reguleren door gas uit te wisselen met de omgeving. Er zijn twee
belangrijke manieren waarop ze dit doen:
1. Lucht inslikken: Fysostome vissen hebben het vermogen om lucht in te slikken van het wateroppervlak. Ze kunnen hun bek
openen en water naar binnen zuigen, waardoor lucht wordt geabsorbeerd. De lucht die wordt ingeslikt, passeert door de
slokdarm en komt in de zwemblaas terecht via de pneumatic duct. Hierdoor kan de vis de zwemblaas vullen met gas.
2. Gas produceren: Fysostome vissen hebben ook speciaal weefsel, bekend als het gasklierweefsel, dat gas produceert. Dit
gasklierweefsel is gelegen nabij de wanden van de zwemblaas. Het weefsel neemt zuurstof op uit het bloed en scheidt
kooldioxide af. Dit proces, dat bekend staat als de gasklieractiviteit, resulteert in de productie van gas in de zwemblaas.
Fysostomen vissen hebben een rode vlek op de zwemblaas, wat een verzameling van bloedvaten en sensorische cellen is.
Hiermee kunnen ze drukveranderingen waarnemen en de hoeveelheid lucht in de zwemblaas aanpassen.
Door het reguleren van de hoeveelheid gas in de zwemblaas kunnen fysostome vissen hun drijfvermogen aanpassen. Wanneer
ze gas uit de zwemblaas vrijlaten, worden ze zwaarder en kunnen ze naar diepere waterlagen zinken. Daarentegen kunnen ze,
door gas in de zwemblaas op te nemen, hun drijfvermogen vergroten en naar ondiepere waterlagen stijgen.
Het vermogen van fysostome vissen om gas uit te wisselen met de zwemblaas stelt hen in staat om zich aan te passen aan
veranderingen in de waterdiepte en om hun positie in het water te handhaven.
Voorbeelden: forel, haring, zalm, …
→ Bij de dipnoi (longvissen) heeft de zwemblaas een specialere functie. De zwemblaas van dipnoi, die ook wel een pulmonale
zak wordt genoemd, is in feite geëvolueerd vanuit de longen van hun voorouders. Bij de dipnoi fungeert de zwemblaas dus
als een extra ademhalingsorgaan. Het werkt als een long en stelt de vissen in staat om lucht in te ademen aan het
wateroppervlak.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vlinder31. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50155 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen