Inhoud
1 Ontstaan en definiëring van de algemene systeemtheorie ........................................................................ 3
1.1 Ontstaan van de Algemene systeemtheorie (AST) .................................................................................. 3
1.2 Onderscheid eerdere denkmodellen en systeemtheorie ........................................................................ 4
1.3 De algemene systeemtheorie binnen het maatschappelijk werk ............................................................. 4
2 Definitie en kenmerken van een systeem ..................................................................................................... 5
Wat is een systeem?................................................................................................................................... 5
2.1 Kenmerken van een systeem: ................................................................................................................ 5
1) Open systeem ................................................................................................................................ 5
2) Niet optelbaarheid ......................................................................................................................... 5
3) Interafhankelijkheid........................................................................................................................ 6
2.2 Eigenschappen van een systeem........................................................................................................... 6
1) Gezamenlijk doel ........................................................................................................................... 6
2) Emotionele betrokkenheid .............................................................................................................. 6
3. Bouwstenen – kernbegrippen van de algemene systeemtheorie ................................................................... 6
3.1 Informatie en feedback ......................................................................................................................... 7
Positieve feedback ................................................................................................................................. 7
Negatieve feedback ................................................................................................................................ 8
3.2 Homeostase en kalibrering ................................................................................................................... 8
3.3 Omgangsvormen of interactiepatronen van systemen ............................................................................ 9
3.4 De systeemregels ............................................................................................................................... 10
3.4.1 Opvattingen ............................................................................................................................. 10
3.4.2 Moetens................................................................................................................................... 11
3.4.3 Mythen .................................................................................................................................... 11
3.5 Identiteit ............................................................................................................................................ 12
3.6 Grenzen uit de systeemtheorie ..................................................................................................... 12
3.6.1 Kluwensysteem ........................................................................................................................ 12
3.6.2 Los-Zand systeem .................................................................................................................... 12
3.7 Circulariteit: een andere oorzakelijkheid ....................................................................................... 12
3.7.1 De lineaire causaliteit ............................................................................................................... 12
3.7.2 Circulaire causaliteit ................................................................................................................ 13
3.8 Equifinaliteit – Equipotentialiteit ................................................................................................... 13
4 Strategische stroming: de communicatietheorie .................................................................................... 14
4.1 Interactie als kernbegrip binnen de strategische stroming .................................................................... 14
4.2 Axioma 1: je kan niet – niet communiceren .......................................................................................... 14
4.2.1 invloed en bedoeling .................................................................................................................... 14
1
, 4.2.2 Betrokkenheid en inzet ................................................................................................................. 14
4.3 Axioma 2: gelaagdheid van de communicatie ...................................................................................... 14
4.3.1 de omgeving of context van een systeem ....................................................................................... 14
4.3.2 Contextinformatie ........................................................................................................................ 15
4.3.3 Contexthiërarchie ........................................................................................................................ 15
4.4 Axioma 3: ieder zijn waarheid .............................................................................................................. 15
4.4.1 interpunctie / betekenisverlening in de systeemtheorie.................................................................. 15
4.4.2 Herkadering ................................................................................................................................. 15
4.5 Kritiek op strategische stroming .......................................................................................................... 15
4.5.1 kritiek op de strategische stroming van Watzlawick: de onderkant van het gezin. ............................ 16
4.5.2 De constructivistische stroming: de bovenkant van het gezin. ........................................................ 16
5 Constructivistische stroming ................................................................................................................ 16
6 De structurele stroming............................................................................................................................. 17
6.1 Een operationele definitie van ‘het gezin’ ............................................................................................. 17
6.2 De levenscyclus van het gezin. ............................................................................................................ 17
6.3 De grenzen in een gezin ....................................................................................................................... 18
6.3.1 Grenzen tussen subsystemen zijn te star....................................................................................... 18
6.3.2 Grenzen tussen subsystemen zijn te open ..................................................................................... 18
6.3.3 Dysfunctionele gezinsstructuren .................................................................................................. 19
7 Contextuele stroming van Nagy Boszormenyi ........................................................................................ 19
7.1 basisbegrippen................................................................................................................................... 19
7.1.1 De existentiële context in 4 dimensies .......................................................................................... 19
7.1.2 Balans tussen geven en nemen ..................................................................................................... 20
7.1.3 Existentiële band tussen ouders en kinderen: loyaliteiten .............................................................. 21
7.1.4 Parentificatie en zijn vele vormen .................................................................................................. 22
7.1.5 Legaten en delegaten ................................................................................................................... 22
7.2 Methodisch handelen binnen contextuele hulpverlening ...................................................................... 23
7.2.1 Meerzijdige partijdigheid ............................................................................................................... 23
7.2.2 Basishouding en respect .............................................................................................................. 23
7.2.3 Empathie ..................................................................................................................................... 23
7.2.4 Echtheid of authenticiteit ............................................................................................................. 24
7.2.5 Het geven van erkenning ............................................................................................................... 24
Nagy spreek je uit als Notch
2
, 1 Ontstaan en definiëring van de algemene systeemtheorie
1.1 Ontstaan van de Algemene systeemtheorie (AST)
AST geboren in de jaren ‘50, opgegroeid in de jaren ‘60 en werd volwassen in de jaren ‘70 van de vorige
eeuw.
Vooraf: jaren ‘40 vorige eeuw: Ludwig van Bertalanffy, biologie
Wetenschapsbenadering Biologie: kijken naar de dingen of elementen vanuit een groter geheel of
holistische manier. Daarna verbreding tot een benadering die ook hanteerbaar is in andere
wetenschappen.
=> ontstaan van de Algemene Systeemtheorie (AST).
Ontstaan AST
Ludwig van Bertalanffy: de algemene systeemtheorie (in de biologie).
Bevindingen door het bestuderen van complexe systemen:
▪ Een systeem is permanent in interactie met omgeving (open)
▪ Er zijn relaties tussen de systemen en de omgeving
▪ Deze relaties zijn complex (kunnen niet worden begrepen door enkel de
aparte onderdelen te analyseren) + veranderen constant.
▪ Complexe systemen worden niet enkel gedreven door een wens naar
status quo of doorzoeken naar stabiliteit. Zij zijn creatief, spontaan en
actief en hebben vele manieren om hun organisatie te handhaven.
▪ Systemen bieden weerstand tegen verandering OF gaan op zoek naar
verandering.
Uitbreiding van de AST naar de menswetenschappen
▪ Holistisch denken: uitbreiding naar o.a. cybernetica of stuurkunde.
cybernetica = besturing van biologische en mechanische systemen met behulp van feedback.
Vb. thermostaat: temperatuur in een kamer wordt geregeld door de informatie (input) die komt
uit de thermostaat. Gaat de temperatuur inder bepaald limier, geeft thermostaat feedback (output)
aan de verwarmingsketel om in werking te trden en kamer op te warmen
(input beïnvloedt output en output beïnvloedt input: circulairsysteem)
▪ Holistisch denken: uitbreiding naar medische wetenschappen. Duidelijk dat veel
verschijnselen niet te verklaren zijn met eenvoudige oorzaak-gevolgrelaties en dat andere
invloeden ook een impact hebben
vb. griep
▪ Holistisch denken: uitbreiding naar menswetenschappen: Bateson 1956
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper deborahmille. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.