100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting Nederlandse Letterkunde II - Middeleeuwen €7,46   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting Nederlandse Letterkunde II - Middeleeuwen

 6 keer bekeken  0 keer verkocht

Samenvatting van alle slides, colleges & aansluitende notities van Hanne Eeredekens (samenvatting ). Deze bevat alle te kennen informatie zoals genoemd door professor Geert Claassens.

Voorbeeld 3 van de 27  pagina's

  • 5 juni 2024
  • 27
  • 2023/2024
  • Samenvatting
Alle documenten voor dit vak (1)
avatar-seller
geertjehutsebaut
Geertje Hutsebaut



NEDERLANDSE LETTERKUNDE II
MIDDELEEUWEN
SAMENVATTING



Inleiding
Middelnederlandse literatuur 1150 – ca 1500
= begonnen met ‘hebban olla vogala’
Problemen met Middelnederlandse
Middelnederlands geen gestandardiseerde taal
literatuur = verzameling van dialecten van het
Nederlands
o.a. Vlaams, Brabants, Limburgs,
Hollands, Oost-Middelnederlands
Oostgrens geen vloeiende
grens gezien
Duits en Nederlands
verwant zijn
 zuiderse taalgrens
(Romaanse Frans tov
Germaanse Nederlands)


Niet veel overgebleven geschreven
boeken
(boekdrukkunst toen enkel in Aalst met
Aalsters accent ≠ overal te verstaan)
< heel langzaam proces
< veel fouten dialectologisch
overgenomen
< autografen niet bewaard
< heel duur
< lage alfabetiseringsgraad
Proces van schrijven 1. perkamentmaker adhv dierenhuid
2. gelooid (fijnschuren en op maat snijden)
3. aflijnen en liniëren
4. kopiëren in scriptorium
5. illumineren
 Hoe meer kopieën van een werk, hoe
belangrijker
= gesponsord door mecenaten
Tekstvorm = orale doorgave adhv voorlezingen
Profane literatuur Geestelijke literatuur
Rijm Proza
≠ waarheid = ‘de waarheid’
= middelen om tekst te onthouden: ≠ rijm of speciale vorm
rijm, herhalingen, epitheta, formules (rommelt met waarheid)
= ongeletterd publiek
Originaliteit ≠ wenselijk, aangezien waarheid al bekend is (Bijbel)
+ fictie is liegen en dan ga je naar de hel
 Chrétien de Troyes: ‘uitvinder’ van de fictie: verhalen zonder
historische waarheid, maar wel morele waarheid – rechtvaardigt
leugens
Conventionalitei Wél ideeën op basis van wat al bekend is
t  Herkenbaarheid met verrassingen
Bv. patronen in de Arthurromans (zelfde structuur, andere
personages/boodschap/avontuur)

1

,Geertje Hutsebaut


Vertalingen = ‘uiteenzetten van betekenis dmv een andere taal’
Waarbij de inhoud belangrijker is dan de exacte verwoording
 Versredundantie: aanpassen/weglaten van zinnen om rijm te
doen kloppen
 Vormvereisten grote invloed
BEHALVE bij gewijde teksten waar de vorm bijdraagt tot de
betekenis: zo min mogelijk aanpassing
Auteur = aanvankelijk clerus < monopolie op onderwijs (in Latijn)
= veel minder dan  Invloed op auteurs en literatuur blijft
nu  Schrijven in volkstaal als “tweede,
vreemde taal”
MAAR vanaf 13de eeuw opkomst stadsschool
1) Niet meer uitsluitend clericale
loopbaan: ook handel
2) Alfabetisering met wereldlijke
oriëntatie: zakelijk schriftgebruik
3) Wel nog invloed clerus als
leerkrachten

= veel anonimiteit < ideaal van nederigheid/humilitas (werk >
auteur)

< beroep als poeta faber (ambacht, geen
kunst)

 Biografie auteur beperkte
interpretatie literatuur
 Historische data: belang voor
chronologie
literatuurgeschiedschrijving

= in opdracht van Mecenas = een beschermheer van
mecenaat kunstenaars, verzoekt het schrijven van
bepaalde teksten en biedt de financiële
middelen daarvoor

= kloosters, hof & adel en stedelijke elite

< literaire interesse

< statussymbool

 Invloed op objectiviteit van werken
 Literatuurconsumptie als belegering
(moraliserend) of entertainment?
Moraal als cover-up voor juicy story?

Publiek Hoe begrepen middeleeuwers literatuur?
< bijbelexegese




2

, Geertje Hutsebaut



Sensus - Letterlijke interpretatie
litteralis - Uitleg over wat precies in de tekst staat

Sensus - Allegorische interpretatie
allegoricus - Gebeurtenissen (meestal uit OT) begrepen als
voorafspiegeling (van NT)

Sensus moralis - Morele interpretatie
/ tropologicus - Uitleg van bijbelplaats zoals die
consequenties heeft voor de mens

Sensus - Eschatologische interpretatie
anagogicus - Concentratie op uiterste bestemming van de
mens


 Middeleeuwse literatuur symbolisch georiënteerd: tussen de
regeltjes lezen

Conclusies  Middeleeuwse samenleving = doordrenkt van het religieuze
- Belegering > amusement
- Functionaliteit staat voorop aka pragmatische werken
- Thema’s God, de liefde en de strijd > innerlijke wereld van de
auteur
Heinric van Veldeke, hagiograaf en hofprofeet
Heinric van Veldeke < Hasselt, Limburg = Maasland: oudste literaire werken
Bv. Limburgse Aiol of Trierer Floyris
< ?? – vóór 1210 1210: verwijzing naar Heinric in Godfried
van Strassburgs Tristan in o.v.t.
< lagere adel = trivium
Oeuvr = altijd in het Limburgs met bewerkingen in het Thürings ≠ duidelijke
e (Z-Duits) taalgrenzen
 Beroemd in Duitse taalgebied
Minnelyriek = hoofs spel
= 25 liederen in clusters (interne samenhang)
= cylische samenhang: liederen interreageren
= onzekere datering
= gebroken rijmparen: invloed Limburgs
= invloed Franse lyriek: troubadours, trouvères
en Latijnse vagantenlyriek
 Invloedrijk werk: doorgeefluik Franse
hoofse lyriek naar Germaans taalgebied
Eneïde/eneasroman = 1e literaire diefstal: manuscript werd gestolen
op bruiloft, later teruggegeven met verzoek om
tekst af te maken
= ridderroman met klassieke elementen
= deel 1 geschreven voor 1174, voltooid tussen
1183 en 1190
= benadrukt hoofse ideologie en introduceert in
Germaans gebied
= = Anglonormandische roman (1160):
geba redelijk snelle vertaling en circulering van
seer de tekst
d op ≠ letterlijke vertaling, bewerking met
Rom versredundantie
an - Personages weggelaten

3

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

√  	Verzekerd van kwaliteit door reviews

√ Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geertjehutsebaut. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,46. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 79271 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€7,46
  • (0)
  Kopen