Dit is een samenvatting van het keuzevak Relaties, Intimiteit en Seksualiteit (RIS). Het document omvat de nodige informatie uit de PowerPoint slides en extra uitleg vanuit de les.
2 Relatievorming en relatievormen ................................................................................................................... 5
3 Hechting bij partnerrelaties ............................................................................................................................ 8
4 Succesfactoren bij partnerrelaties ................................................................................................................ 13
5 Uitdagingen bij partnerrelaties..................................................................................................................... 15
Gewone verloop ....................................................................................................................................... 20
Verstoord verloop bij kinderen................................................................................................................. 25
Verstoord verloop bij volwassenen .......................................................................................................... 29
7 Problemen bij seksualiteit............................................................................................................................. 31
Genitopelvienepijn- of penetratiestoornis (GPPPS) ................................................................................. 36
0
,Hoofdstuk 1: Introductie
1 Introductie
1.1 Belangrijkste concepten
1.1.1 Relaties
• Kwaliteitsvolle relaties hangen samen met lang en gelukkig leven (privé, werk, …)
• Vroeger: duidelijk, veel regels → weinig vrijheid
• Nu: meer vrijheid → minder verbonden
• Verwachtingen in relatie: partner gaat mee vorm geven aan de identiteit
• Dus: wegvallen van structuren zorgt voor onduidelijkheid → communicatie nodig
1.1.2 Intimiteit
Intimiteit = gevoel of ervaring van diepe verbondenheid.
• Lichamelijk, emotioneel, spiritueel
• Subjectief: voor iedereen anders → in gesprek vragen naar betekenis
• Afhankelijk van context: situatie, tijd en ruimte
• Mannen en vrouwen vertrekken vaak vanuit ander perspectief:
• Vrouw: intimiteit is basis voor seksualiteit → nood aan contact voor verbondenheid
• Man: seks nodig voor intimiteit → nood aan seks voor verbondenheid
1.1.3 Seksualiteit
Gedachten en gevoelens zijn ook belangrijk deel van seksualiteit (wat je denkt/voelt tijdens seks)
Seksualiteitsbeleving
→ Emotionele betekenis
• Wat voel je erbij?
• Positieve of negatieve gevoelens?
Seksueel functioneren
→ Bloedbanen, zenuwbanen en hormonen
• Enkel het lichamelijke of medische
• Niet mogelijk? → seksuele disfuncties (geen erectie kunnen krijgen)
1
,Hoofdstuk 1: Introductie
1.2 Geschiedenis van de seksuologie
• Voor oorlog: enkel Europese artsen en psychiaters
• Na oorlog: Amerikaanse onderzoekers
1.2.1 Alfred Kinsey (1947)
• Eerste onderzoeker rond seksueel gedrag bij mensen
• Institute for sex research, VS
The Kinsey Reports
• Deed onderzoek door interviews bij mannen en vrouwen
• Op basis daarvan 2 boeken
• Het feitelijk gedrag kwam niet overeen met de heersende normen
• Homoseksueel/lesbisch contact
• Seks voor huwelijk
• Betaalde seks
1948 1953
De Kinseyschaal
• 7-puntsschaal bij seksuele oriëntatie
• Moeilijk te zeggen dat je 100% hetero/homo bent
• Niet abnormaal als je ooit homoseksueel gedrag stelt
• Schaal is niet vaststaand → seksualiteit is veranderbaar
1.2.2 William Masters en Virginia Johnson (1966)
• Wouden nagaan hoe het lichaam reageert tijdens seksualiteit (hartslag, bloeddoorstroming, …)
• Hebben mensen met elektroden seks laten hebben in een labo
De seksuele responscyclus
• Verschil:
• Man: niet veel variatie, bijna altijd hetzelfde
• Vrouw: verschillende mogelijkheden
• Vrouw kan makkelijker 2e orgasme krijgen → verschil in herstel van lichaam
• Fases:
1. Opwinding
2. Plateau: situatie houdt aan
3. Orgasme
2
, Hoofdstuk 1: Introductie
1.2.3 Ellen Laan (1962-2022)
• Psycholoog/seksuoloog
• Onderzoekt over vrouwelijk seksueel functioneren
• Had grote invloed op verkrachtingszaken
• Vroeger: vochtig zijn was toestemming
• Toonde aan dat doorbloeding van de vaginawand een lichamelijke reactie was op doodsangst
→ beschermen van schade
• Zijn dus niet echt opgewonden
• Gelijkheid en genot:
• Jongens zien en raken hun penis veel aan → geraken vertrouwd
• Bij meisjes inwendig
• Belangrijk dat meisjes hun vagina ook ontdekken → kan dan beter grenzen aangeven
• Ze moeten leren genieten voor hunzelf en niet enkel voor de partner
1.3 PLISSIT model
Bijna alle hulpverleners
• Bespreekbaar maken van seks
• Basishouding belangrijk → LSD-principe
• PLISSIT:
1. Toestemming geven aan cliënt om erover te praten
→ niet negeren of afwimpelen
2. Kunnen luisteren en een beetje info kunnen geven
3. Suggesties of advies kunnen geven obv wat je weet
4. Nog niet voldoende voor cliënt? → doorverwijzen naar specifieke hulp
Specifieke hulpverleners
1.4 Link tussen relaties en seksualiteit (Dewitte)
• Relatietevredenheid en seksuele tevredenheid hebben verband en beïnvloeden elkaar
• Tevredenheid is subjectief
1.4.1 Evolutionair perspectief
→ Seks als strategie om relatie te voeden of behouden
• Doorgeven van genen
• Kind is eerste 4 jaar hulpeloos:
• Langetermijnrelatie (4 jaar of langer) = gunstig voor kind
• Die periode is de relatie tussen de ouders functioneel
• Partners zijn dus gebonden aan elkaar om te zorgen voor het ‘nest’
• Evolutionair geprogrammeerd voor seriële monogamie: monogaam bij partners achter elkaar
• Ouderschapsinvestering
• Kritiek:
• Strikt beeld van relaties en seks → evolutie is net flexibel
• Geen variatie binnen een persoon?
• Geen aandacht voor wisselwerking tussen partners
1.4.2 Sociaal perspectief
→ Seks als sociale uitwisseling
• Specifieke dynamiek van kosten en baten → balans
• Tevredenheid: meer baten/beloningen dan kosten
• Investeringsmodel:
• Seks goed/niet goed? → relationele betrokkenheid is doorslaggevende factor
• ↗ betrokkenheid, ↗ tevredenheid, ↗ bescherming tegen ontrouw 3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SamenvattingenBachelor. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
