Het is een samenvatting van college 2 waar de powerpoint in verwerkt wordt samen met de lesnotities. De artikelen worden ook steeds duidelijk aangeduid in kleur.
Les 2: verbintenissenrecht
Onderhandelingsvrijheid
Vrijheid om te onderhandelen
- art. 5.15 lid1 Bw: ‘de partijen zijn vrij precontractuele onderhandelingen aan te vatten, te voeren en af te breken’
wnr partijen een contract sluiten gaan ze hier vaak een tijd over onderhandelen
vb. een contract inzake overname – dit kan een eenmanszaak zijn of een multinational —> zij gaan onderhandelen over de
prijs, wat zit er in de transactie,…
partijen kunnen ook onderhandelen met een dienstverlener (vb een onderneming wil een IT systeem – de IT onderneming
kan dan langsgaan en dan zullen deze twee onderhandelen over de prijs, het systeem zelf,…)
er zijn ook contracten waar er (bijna) niet wordt onderhandeld (vb je koopt een broodje)
➔ uitgangspunt: partijen zijn vrij om te onderhandelen, om ze te voeren en om ze af te breken
- onderdeel van contractvrijheid
- soms wel bijzondere regels
vb. overheidsopdrachtenregels
een overheid is vaak niet vrij in het onderhandelen van contracten —> ze zijn gebonden door overheidsopdrachtenregels
- in principe geen contractdwang —> vrijheid om contract te weigeren
men is vrij om een contract te beginnen wnr men wil en af te breken wnr men wil —> men kent in ons recht geen
contractdwang
- in principe ook geen motiveringsplicht voor afbreken onderhandelingen
de partij moet de andere partij niet per se uitleggen wrm die stopt met onderhandelen (je kan dit vrij van enige motivering)
maar er is een uitzondering hierop
Beperkingen aan de vrijheid: pre contractuele aansprakelijkheid
Beperkingen
- onderhandelingsvrijheid blijft wel het uitgangspunt: ‘uitzonderingen moeten met grote terughoudendheid worden
toegepast’ (boek 5: verbintenissen)
- precontractuele aanspraakelijkheid —> culpa in contrahendo
de beperking is dat partijen in de precontractuele fase een precontractuele aansprakelijkheid (culpa in contrahendo) kunnen
oplopen
in de pre contractuele aansprakelijkheid is er nog geen contract dus kan er enkel sprake zijn van buitencontractuele
aansprakelijkheid
- Buitencontractuele aansprakelijkheid: art. 5.17 lid1 BW ‘de partijen kunnen tijdens de precontractuele
onderhandelingen jegens elkaar buitencontractuele aansprakelijkheid oplopen’
- 3 situaties in precontractuele fase
Wat kan die fout dus gaan inhouden:
1: foutief afgebroken onderhandelingen
2: schending van precontractuele informatieplichten
3: misbruik van kwetsbare positie van andere partij of gewelddadig/agressief gedrag
➔ In deze 3 situaties komt de precontractuele aansprakelijkheid in het gedrang
1: foutief afgebroken onderhandelingen
Wnr je enkel onderhandelingen hebt aageknoopt met het enkele doel om vertrouwelijke informatie te bekomen
Vb je gaat onderhandelen met je concurrent en hem in de waan laten dat je hem gaat overnemen om vertrouwelijke info te
weten te komen maar er is eigenlijk nooit het doel geweest om die concurrent te gaan overnemen
- Oud recht: werden er 3 grondslagen voorzien om die aansprakelijkheid bij het afbreken van onderhandelingen
A: buitencontractuele aansprakelijkeheid —> je moet onderhandelen als een normaal zorgvuldig persoon dus als je dat niet
doet en er is daardoor schaden dan is er aansprakelijkheid
B: verbod op rechtsmisbruik —> misbruik van de vrijheid om te contracteren
C: objectieve goede trouw —> in de precontractuele fase moet je ter goeder trouw gaan handelen
- Nieuwe recht:
Art. 5.15 lid 2 BW: ‘ze handelen hierbij in overeenstemming met de eisen van de goede trouw —> het toetsings criterium is
de te goeder trouw
Art. 5.17 lid 1 BW: ‘de partijen kunnen tijdens precontractuele onderhandelingen jegens elkaar buitencontractuele
aanspakelijkheid oplopen’ —> het is sws buitencontractuele aansprakelijkheid aangezien er nog geen contract is
- Foutcriterium: voorzichtig en redelijk persoon als foutcriterium
Men gaat kijken of een voorzichtig en redelijk persoon ook zo zou hebben gehandeld
Er is dus een fout wnr een voorzichtig en redelijk persoon in dezelfde omstandigheden van de precontractuele fase op een
andere manier zou hebben gehandeld —> als er hierdoor ook schade is gekomen dan is er aansprakelijkheid ( vereist 3
elementen: fout, schade en causaal verband)
- Relevante omstandigheden inclusief rechtmatig vertrouwen
Om te kunnen zien of er precontractuele aansprakelijkheid is in een situatie moet je naar de relevante omstandigheden
kijken van de specifieke situatie
, Ook het vertrouwen dat er gewekt geweest is zal hier van belang zijn —> hoe meer vertrouwen er is gewekt bij de andere
partij dat er effectief een contract ging zijn hoe sneller er sprake zal zijn van aansprakelijkheid
- Goede reden voor stopzetting van onderhandlingen?
In principe heeft de afbreking van onderhandelingen geen motivatie nodig MAAR een goede reden van stopzetting van
onderhandelingen kan wel een rol spelen bij de foutbeoordeling
Als een onderhandeling zonder reden wordt stopgezet ga je al sneller opschuiven naar een foutieve stopzetting <——> als je
een goede reden hebt om die onderhandelingen stop te zetten zal een fout minder makkelijk aan te nemen zijn
- Schadeherstel
Art. 5.17 lid 2 BW: “Bij foutief afbreken van onderhandelingen houdt deze aansprakelijkheid in dat de benadeelde persoon
teruggeplaatst wordt in de situatie waarin hij zich zou hebben bevonden indien er niet zou zijn onderhandeld. Wanneer het
rechtmatig vertrouwen is gewekt dat het contract zonder enige twijfel gesloten zou worden, kan deze aansprakelijkheid het
herstel van het verlies van de verwachte netto-voordelen uit het niet gesloten contract inhouden”
het slachtoffer heeft recht op schadehertsel —> welk schadevergoeding
- Uitgangspunt: ‘negatief contractbelang’
Er wordt schadevergoeding gegeven voor het negatief contractbelang = je moet de onderhandeling wegdenken (je moet de
benadeelde in de situatie gaan brengen waarin er geen onderhandeling zou zijn geweest)
De partij heeft een fout begaan —> welke schade kan die gaan eisen —> je gaat de onderhandelingen weg denken —> de
kosten ook wegdenken dat die heeft gemaakt tijdens die onderhandelingen
Vb bij de overname van de onderneming heeft de partij een adviseur ingeschakeld, studies laten maken en heeft in
voorbreiding van die overname 250 000 euro kosten gemaakt —> als de rechter oordeelt dan de onderhandelingen
onrechtmatig beïndigd zijn —> dan kan die vergoeding krijgen voor deze kosten
- Uitzondering: ‘positief contractbelang’ (art. 5.17 lid 2BW)
In uitzonderlijke gevallen kan er toch een vergoeding zijn van het positieve contractsbelang —> je gaat de benadeelde in een
positie plaatsen alsof er een contract zou zijn gesloten en dus ook de voordelen van een contract gaan toekennen
Er zijn onderhandelingen foutief afgebroken —> en wnr het rechtmatig vertrouwen zo groot was dat er een contract ging
gesloten worden —> dan kan de partij de voordelen van het contract gaan eisen
! dit is niet zo makkelijk aangezien er nog geen contract gesloten was !
- Schadebeperlingsplicht
art. 5. 238 Bw: ‘de schuldeiser dient redelijke maatregelen te treffen om de schadelijke gevolgen van de niet nakoming te
voorkomen’ —> wnr een partij schade lijdt heeft die een schadebeperkingsplicht = die kan niet gewoon toekijken hoe zijn
schade verder vergoot
je hebt steeds de plicht om de schade zoveel mogelijk te beperken
- Bijzondere regels bij het afbreken van onderhandelingen
1: antidiscriminatieregels —> je kan een contract niet niet sluiten omwille van zijn gender, ras,…
2: mededingingsregels
3: regels inzake oneerlijke marktpraktijken
➔ 1e situatie van aansprakelijkheid in de precontractuele fase doet zich voor wnr een partij onrechtmatig foutief de
onderhandelingen afbreekt
2: Schending precontractuele informatieplichten
Vb een partij wil een penthouse kopen maar de verkoper heeft bedrieglijk verzwegen dat er voor zijn terras er een flat
gebouw gebouwd ging worden —> bepaalde info werd niet meegegeven en kan aanleiding geven tot aansprakelijkheid als
er schade is
- Geen algemene verplichtingen om elkaar alle informatie te geven
- Buitencontractuele aansprakelijkheid
- Van algemene zorgvuldigheidsplicht (vroeger) —> naar de goede trouw (nu)
art. 5.16 BW: ‘De partijen verstrekken elkaar tijdens de precontractuele onderhandelingen de
informatie die de wet, de goede trouw en de gebruiken, in het licht van de
hoedanigheid van de partijen, hun redelijke verwachtingen en het voorwerp van het
contract, hen opleggen te geven’
- Beoordelingsfactoren: onvoldoende of onnauwkeurige informatie
Bij onvoldoende en onnauwkeurige informatie zijn er vaak 2 perspectieven:
Perpsectief van de informatieverschaffer (partij die info moet geven) —> een partij kan enkel info geven als die de info heeft
Vb wnr de verkoper het zelf niet wist of niet kon weten dat er een flatgebouw ging worden gebouwd dan kon hij die niet
geven (logisch)
Perfpectief van de ontvanger —> om te weten welke info moest worden gegeven moet je kijken welke informatiebehoeftes
die ontvanger heeft
Subcriteria dat van belang is:
➔ Algemeen bekenede info moet niet worden meegedeeld
Vb als het elke week in de krant heeft gestaan zou het geweten kunnen zijn, gepubliceerd in t BS
➔ het is relevant in welke mate de andere partij vertrouwt is met bepaalde materies
vb als je te maken hebt met een specialist zal je minder info moeten geven dan aan iemand dat er niets over kent
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper EmmaRose18. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,66. Je zit daarna nergens aan vast.
