Dit document is een samenvatting van Les 3 De Hellenistische Periode en het vroege Rome van Maatschappijgeschiedenis I Klassieke Oudheid, gegeven door professor Erdkamp, aan de VUB.
De colleges zijn gebaseerd op het boek "Een kennismaking met de Oude Wereld” van de Blois en van der Spek. Dit...
Les 3 De Hellenistische Periode en het vroege Rome
Perzische oorlog, aanloop naar Marathon
In het midden van de 6de eeuw v.C. waren de Griekse steden en Klein-Azië onder Perzische
dominantie. De Perzen zetten Tirannen aan.
In 499 v.C. was er een opstand van de Griekse steden aan de kust van Klein-Azië en vragen hulp aan
binnenlandse Polis. Athene heeft troepen gestuurd maar Sparta niet omdat ze zelf schrik hadden
voor een opstand van de Heloten.
De opstand mislukt en koning Darius stuurt een strafexpeditie tegen Athene, de eerste in 492 v.C.
mislukt maar de 2de in 490 v.C. gaat wel tot bij Athene. Onverwacht wonnen de Hoplieden bij
Marathon. Het aanzien van Athene stijgt terwijl dat van Sparta daalt.
In 480 v.C. doet koning Xerxes van Perzië een expeditie. Democles heeft in Athene beslist om een
vloot te bouwen om zich tegen de Perzen te kunnen verdedigen.
De Perzen hebben beslist om over land te gaan met steun van de vloot. Athene wordt geplunderd.
Door een zeeslag tussen Perzië en Athene waar Athene won, heeft het Perzische landleger geen
logistieke steun meer om thuis te geraken? Zij worden verslagen door Sparta.
De oorlog duurt voort in Klein-Azië.
Herodotus (484 v.C. - 424 v.C.)
Hij is afkomstig van Halicarnassus. Hij komt in een conflict met de Perzische heersers en leeft in
ballingschap in Athene en reist veel rond. Hij bespreekt in zijn boeken de Perzische Oorlogen en de
identiteit van de Grieken.
Hij definieert de identiteit van de Grieken door te zeggen hoe “anders” ze zijn t.o.v. andere groepen.
Herodotus 7.33-35
Xerxes heeft geen respect voor de natuur, hij stelt zich boven de natuur omdat hij zelf goddelijk zou
zijn. Hij is arrogant en ridicuul en heeft overmoed. Hij is wreed voor de bruggenbouwers.
Vlak voor hij de hellespont oversteekt is er een maansverduistering. De magiërs zeggen dat een
groot volk zal vergaan. Overmoedige Xerxes ziet dit als een signaal dat Athene zou verliezen.
Herodotus 7.38-39
Xerxes heeft duidelijk geen medelijden met zijn onderdanen.
Herodotus 219-223
In dit fragment is er een contrast tussen de Grieken en de Perzen:
- De Grieken kunnen kiezen of ze willen vechten, de Perzen moeten vechten.
- De Grieken zijn gewillig om te vechten terwijl de Perzen niet willen vechten.
- Aan de Griekse kant is er strategie terwijl de Perzen niet georganiseerd zijn.
- Perzen moorden deserteurs uit waardoor hun aantallen dalen.
- De Grieken vechten om niet overheerst willen worden terwijl de Perzen vechten omdat ze
moeten. De Grieken zien de anderen ook als barbaren. De Perzen zijn lager omdat ze als
slaven leven, omdat ze 1 persoon aan de macht hebben.
16
, Aristoteles, Pol. 7.7, 1327b
Door de geografische ligging is Griekenland ideaal. Hierdoor kunnen zij zich politiek organiseren en
andere overheersen.
Bij Herodotus was het superieure niet natuurlijk, bij Aristoteles wel.
Alexander de Grote (356 v.C. - 323 v.C.)
De zoon van Philip II verslaat de Griekse alliantie en richt de Korintische bond op in 338 v.C. Hij doet
dit om het Perzische rijk aan te vallen. Zie pagina 9.
Alexander de Grote was de zoon van Philips en is ook zo opgegroeid. Hij kreeg privéles van
Aristoteles. Hij had al heel vroeg een rol in het beleid.
Er komt een opstand bij de troonwisseling vanuit Griekenland maar hij slaagt het neer.
Oorlog tegen Perzische Rijk
In 334 v.C. steekt hij over en heeft zijn eerste overwinning in Satraap.
Bij zijn overwinning bij Issus “bevrijdt” hij de Griekse onderdrukten door de Perzen te verslaan. Hij
gaat niet naar het binnenland maar gaat langs de kusten de Feniciërs verslaan en gaat dan Egypte
binnen. Dit deed hij om controle te hebben over de Middellandse Zee om de westelijke gebieden
veilig te stellen. Egypte heeft hij snel veroverd omdat de Egyptenaren tegen de Perzische
overheersers waren.
Hierna gaat hij wel het Perzische binnenland binnen en overwint daar ook. Een aantal kernsteden
geven zich over en Darius wordt vermoord door elite die geen vertrouwen meer hadden.
Wanneer Alexander dit hoort roept hij zich uit tot Koning van Azië. Of dit in het begin ook zijn doel
was, is onduidelijk.
Alexander de Grote wou verder naar het oosten gaan maar zijn soldaten pleegden muiterij om te
blijven waar ze waren.
Om terug te keren moet het leger door een woestijn maar daar sterft een groot deel van zijn leger.
Er zijn weinig eigentijdse bronnen maar wel latere bronnen waardoor er legendes zijn ontstaan.
Arrianus 3.3-4
Arrianus zegt dat de expeditie van Alexander de Grote bewijst dat hij Goddelijk is of toch een relatie
met hen heeft en iedereen zou op 1 knie moeten gaan aan het hof voor Alexander de Grote, dit was
een gebruik overgenomen van de Perziërs. Dit is niet wat de Grieken en Macedoniërs geloven.
Arrianus 4.10-12
De knieval moet behoud worden voor de Goden, er moet een scheidingslijn zijn tussen mens en
God. De Grieken doen hem eraan herinneren dat de oorlog eigenlijk rond Macedonië en Griekenland
ging, niet om het Perzische rijk en Babylon, zijn centrum van het rijk.
Alexander de Grote probeert Macedoniërs en Grieken met Perziërs te “mengen” en elkaar te
verzoenen. Hij doet dit door zelf te trouwen met een Perzische vrouw en verplicht zijn Griekse
officieren om hetzelfde te doen.
Volgens de bronnen waren de officieren er blij mee en zouden er misschien wel samenzweringen
ontstaan zijn maar dit is zeker niet zeker.
17
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ferrechristiaens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
