Samenvatting
Samenvatting - Toegepaste Ethiek - Theorie taal en verhaal
- Instelling
- Universiteit Antwerpen (UA)
Samenvatting - Toegepaste Ethiek - Theorie taal en verhaal - met eigen notities
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
Voorbeeld 3 van de 27 pagina's
In winkelwagenVerkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
ETHIEK DEEL 11. WAT IS FILOSOFIE
- Liefde voor de filosofie (wijsgebeerte)
- Westerse filosofie gaat meer dan 2500 jaar terug (tot het oude Griekenland)
Mary Midgley (1919-2018)
- Vergeleek filosofie met loodgieterij
- Vooronderstellingen (die normaal verborgen zijn) expliciet maken en onderzoeken
- Bv over wereldbeeld, mensbeeld, normen en waarden,…
Thales van Milete is
- ‘eerste westerse filosoof’ (624-546 v.Chr.)
- Hij is bekend om twee dingen:
o 1. “Alles is water”
o 2. De anekdote van de put
Russel & Whitehead
- Analystische filosfofie
Kierkegaard
- Existentialisme
- Onderdeel continentale filosofie
- ‘ life can only be unsderstood backwards: but it must be lived forwards’
Waarover gaat filosofie? (inhoud)
- Kort antwoord: over alles
- Iets langer antwoord (met behulp van Plato):
o Over het ware (metafysica, kennisleer, logica)
o Over het schone (esthetica, kunstfilosofie)
o Over het goede (ethiek en moraalfilosofie)
Hoe werkt filosofie? (methode)
- Kort antwoord: op allerlei manieren
- Lang antwoord:
o Van rationeel en wetenschappelijk tot literair en zelfs poetisch
o Banden met zowel exacte als humane wetenschappen
o Academische filosofie en publieksfilosofie
(Argumenteren over) fundamentele vragen zonder zekere antwoorden
,2. WAT IS ETHIEK
- "Ethiek of moraalwetenschap is een tak van de filosofie die zich bezighoudt met de
kritische bezinning over het juiste handelen.
- In algemene zin probeert ethiek de criteria vast te stellen om te kunnen beoordelen of
een handeling als goed of fout kan worden gekwalificeerd.”
Voorbeeld: een slachthuis
- Doel: aanmaak van vleesproducten
- Snel, (kosten)efficient, hygienisch
- Goede arbeidsomstandigheden voor de werknemers
- Zo pijnloos mogelijke slachting
- Maar: is het doden van dieren voor vleesconsumptie wel juist? Is dit wel moreel
toelaatbaar?
Instrumentele versus morele beslissingen:
- Instrumentele beslissingen: beslissingen over de manier waarop je iets doet (‘the right
way’). Beslissingen die in functie staan van een bepaald doel en het zo gemakkelijk
mogelijk bereiken daarvan.
- Morele beslissingen: beslissingen over de vraag of je doel zelf wel moreel geoorloofd is.
Beslissingen over goed en fout (‘a wrong thing’). Hangen samen met fundamentele
waarden.
- Vgl. met casus slachthuis, maar toepasbaar op elke ontwerpopdracht!
- Moraal: de waarden die we huldigen en waar we naar handelen
- Waarden: idealen die binnen een groep leven, zoals vrijheid, gelijkheid, etc.
- Normen: de regels die het handelen binnen een groep mensen regelen om die waarden
te behartigen; niet altijd moreel (denk aan verkeersregels of beleefdheidsregels)
- Ethiek (of moraalwetenschap): het nadenken over waarden, normen
→ Is het wel nodig?
→ Kan de studie van ethiek ons wel leren om moreel te handelen?
3. WAT IS TOEGEPASTE ETHIEK
Toegepaste ethiek behandelt ethische vragen die samenhangen met specifieke domeinen van de
werkelijkheid:
- Bio-ethiek
- Medische ethiek
- Media-ethiek
- Bedrijfsethiek
- Milieu-ethiek
- Beroepsethiek (denk aan deontologische codes)
- …
, ETHIEK DEEL 2
1. ENKELE BEDREIGINGEN VOOR DE ETHIEK
Redenen waarom we niet aan ethiek zouden moeten doen, die ons cynisch kunnen maken
“dooddoeners” voor de ethiek
1. De dood van god
2. Relativisme → het idee dat er van uit gaat dat morele relatief is
3. Egoïsme
4. Determinisme → het idee dat de dingen die we doen in het leven toch al vastliggen
1. DE DOOD VAN GOD
“God is dood! En wij hebben hem gedood!” (Friedrich Nietzsche, 1844-1900)
- rond de tijd dat hij leeft gebeurt er iets groot (de verlichting) beginnen mensen(filosofen)
funderingen te zoeken hoe dat de wereld in elkaar zit (niet bij geloof) =
wetenschappelijke feiten.
- Geloven is niet voldoende, we moeten weten en meten
- Secularisering: invloed van religie vermindert wnr samenlevingen moderner worden
- Ze vroegen hun af of het wel uitmaakte of ze een goed of slecht mens moesten zijn religie
had minder invloed (Fjodor Dostojevski geloofde hier ook in)
“Als God dood is, dan is alles toegestaan” (Fjodor Dostojevski, 1821-1881)
- Invloed van religie op moraal kan onmogelijk onderschat worden (zowel verleden als
heden)
+ = Als middel om morele regels aan te leren en te funderen
- = Als motivatie voor veel immorele daden
“Houden de goden van het goede omdat het goed is, of is het goed omdat ze ervan houden?”
(Socrates, 470-399 v.C.)
- Socrates pleit zelf voor de eerste optie, het fundament van de moraal is volgens hem niet
religieus
“Religie is niet de bron van de gedragsnormen, maar een projectie daarvan, bedoeld om die
normen aan te kleden met een absoluut gezag” (Blackburn)
- Het geeft mensen een extra push om het te goede doen – maar mensen weten dat religie
steunt op dingen die groter is dan de religie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 12112004A. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen