8 Zenuwweefsel
Inleiding
Meer dan 100 miljard zenuwcellen/neuronen
o Elke neuron: minstens 1000 functionele connecties met andere neuronen
Uitgebreid communicatienetwerk: serieschakeling van neuronen
Snelle uitwisseling van informatie over grote afstanden
Indeling zenuwstelsel
o Centrale zenuwstelsel
Hersenen en ruggenmerg
Neuronen
Lange uitlopers
Ondersteund door gliacellen
o Korte uitlopers
o Ondersteuning, bescherming en isolatie neuronen
o Geheel van gliacellen = neuroglia
Dicht opeengeplakt complex van zenuw- en gliaceluitlopers = neuropileem/
zenuwvilt van het CZS
o Perifere zenuwstelsel
Alle zenuwen: bundels van lange zenuwuitlopers met ondersteunende cellen
Ganglia: kleine centra van zenuwcellen
Bindweefsel: omgeeft zenuwen en ganglia extern
Bescherming en voeding
Elektrisch potentiaalverschil van neuronen tussen binnen- en buitenzijde celmembraan
o Net als alle lichaamscellen
o Reageren op prikkels/veranderingen in hun omgeving wisseling potentiaalverschil
Enkel prikkelbare cellen: neuronen, spiercellen, sommige kliercellen
Kan beperkt blijven tot plaats op celmembraan van ontvangst prikkel
Kan langs membraan uitbreiden over hele neuron = zenuwimpuls
Informatie wordt doorgegeven aan andere neuronen/spieren/klieren
2 belangrijke hoofdtaken door informatie te creëren, analyseren, identificeren en integreren
o Waarneming en regulering interne condities
Vb. bloeddruk, O2- en CO2-concentraties, glucose- en hormoonspiegels
o Regulatie van gedragspatronen
T.a.v. voeding, voortplanting, zelfverdediging, …
Ontwikkeling
Uit ectoderm
o Chorda dorsalis: differentiatie extoderm neurale plaat
o Verdikking randen neurale groeve
o Verdere uitgroeiing en versmelting tot neurale buis
Hieruit: hele CZS, neuronen, gliacellen, ependymcellen, epitheelcellen plexus choroideus
Ectoderm aan weerszijden neurale plaat: mee ingestulpt naar binnen
o Sluiting neurale groeve tot neurale buis
o Cellen: neurale lijst naast neurale buis verdere ontwikkeling:
Sensibele neuronen van spinale ganglia
Cellen van pia mater en arachnoidea
Postganglionaire neuronen van ortho- en parasympatische ganglia
Schwann-cellen
Mantelcellen van perifere ganglia
1
, Chromaffiene cellen van bijniermerg
Melanocyten in huid
2
, Neuronen/zenuwcellen
In volwassen toestand: delen niet meer
Communicatie binnen zenuwstelsel en met andere weefsels
o Opname, overbrenging en verwerking van prikkels
Rol neurotransmitters en andere informatiemoleculen
Uit 3 onderdelen
o Cellichaam/perikaryon
Kern in centrum
Stofwisselingscentrum van de cel
Gevoelig voor prikkels
o Dendrieten
Sterk vertakte uitlopers
Vangen stimuli op en geleiden hen naar cellichaam
o Axon
Enkele, lange uitloper
Leidt impulsen naar andere cellen
Neuronen / spiercellen / kliercellen
Distale uiteinde: vertakt = telodendron/eindboompje
Collaterale takken eindigen met verbreding = eindknopje/bouton
o Overdracht van impuls naar andere cellen
via specifieke contactplaatsen = synapsen
Indeling naar vorm en grootte
o Multipolaire neuronen
Meer dan 2 uitlopers: 1 axon en verscheidene dendrieten
Meest voorkomend
o Bipolaire neuronen
1 axon en 1 dendriet
Vb. in gehoororgaan en netvlies
o Pseudo-unipolaire neuronen
1 uitloper dat splitst in axon en dendriet directe impulsgeleding dendriet – axon
Vb. bij spinale en craniale ganglia
o Anaxonische neuronen
Veel dendrieten en geen axon
Generen geen actiepotentialen; regelen elektrische verandering in naburige
neuronen
Indeling naar functie
o Motorische/efferente neuronen = motorneuronen
Geven signalen naar effectoren (spiervezels, klieren)
o Sensorische/sensibele/afferente neuronen
Ontvangen prikkels uit omgeving of lichaam
o Schakelneuronen/interneuronen
Verbinding neuronen onderling binnen 1 kerngebied
o Projectieneuronen
Verbinding kerngebieden onderling
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper revakivub. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.