Deze samenvatting van deel 1 van het vak "Inleiding tot het recht" uit de eerste bachelor Handelswetenschappen aan de KU Leuven campus Brussel bestaat uit slides en notities uit de lessen van professor Stefaan Voet. Ik was elke les aanwezig en heb door deze samenvatting te leren een 15/20 behaald....
Hey! Jammer dat je mijn samenvatting maar 1 ster waard vindt. Graag hoor ik wat er volgens jou niet goed zit zodat ik dit eventueel kan aanpassen! :) Groetjes, Annelien
Inleiding tot het recht
Luik 1 : Algemene inleiding tot het recht
DEEL 1 : OMSCHRIJVING VAN HET BEGRIP
RECHT
Hoofdstuk 1 : objectief en subjectief recht
Wat is recht?
- Begripsoorsprong
Link met overheidsgezag
Overheid = gaat de maatschappij ordenen
1. Zegt wat het recht is
2. En dwingt het recht ook af
- Dubbelzinnige notie
Recht in objectieve zin
Recht in subjectieve zin
Objectief recht – subjectief recht
- Objectief : vanuit de maatschappij / maatschappelijk gegeven /
maatschappelijk fenomeen
“geheel van algemene (on)geschreven regels voor uiterlijke gedragingen
(niet gedachten) van in maatschappelijk verband levende mensen waarvan
respect wordt afgedwongen door de overheid”
Algemeen
= op “iedereen” van toepassing
Iedereen = iedereen die binnen de werkingssfeer/
toepassingsgebied van de wet valt
On(g)eschreven
Regels
Gebod : iets dat je MOET doen
Verbod : iets wat je NIET MAG doen
Mensen
= rechtssubjecten, GEEN dieren
Uiterlijke gedragingen
= dingen die je doet
maatschappelijke uiterlijke gedragingen
Afgedwongen door overheid
= overheid gaat een schending van het objectief recht gaan
sanctioneren
1
, - Subjectief : het recht bekeken vanuit het individu
“ aanspraak die een persoon aan een rechtsnorm ontleent”
doen, geven, laten
om een zaak te gebruiken
bepaalde prestatie van een andere individu te vereisen
Bv. Huur
Verhuurder : kan zich beroepen op het objectief recht
Huurder : kan kijken of hij een subejctief recht heeft
Band objectief recht – subjectief recht
- Twee zijden van dezelfde medaille
“Ik heb een subjectief recht omdat mijn aanspraak beschermd wordt door het
objectieve recht”
Objectieve recht = het geheel van de door de overheid afgedwongen
rechtsregels ter ordening van het maatschappelijk verkeer
Bestaat uit gebodsbepalingen en verbodsbepalingen
Hieruit vloeien rechtsplichten uit voort voor de bestemmelingen
van de regel
Verbintenissen om iets te geven = dare
Verbintenissen om iets te doen = facere
Verbintenissen om iets niet te doen = non facere
- Gedragvoorschriften NIET ten nadele van de bestemmeling maar wel ten
voordele van anderen
Deze kunnen dankzij de objectieve rechtsregels tegenover anderen een
aanspraak maken op het met die regels opgelegd gedrag
Vb. art 1382 BW – art. 1386 BW
Voorbeeld van objectieve rechtsregel
- Art. 1382 BW
Buitencontractuele aansprakelijkheid of een onrechtmatige daad
Iedere daad van een mens
Die aan een ander schade veroorzaakt
Verplicht tot schadeloosstelling
- Drie componenten
1. Fout
2. Schade
3. Causaal verband
Artikel 1382 BW : een objectieve rechtsregel
Eiser (= diegen die beroep doet op het artikel) moet 3 dingen bewijzen
1. Fout
- Objectieve component = de daad
Het overtreden van een rechtsnorm
Het overtreden van de AZN (bonus pater familias-criterium)
Een abstract wezen die zich voorbeeldig in de maatschappij
gedraagt
Het gedrag wordt gestaafd aan wat een normaal, vooruitziend en
redelijk persoon geplaatst in dezelfde concrete
omstandigheden zou hebben gedaan
2
, Bv. terwijl een tuinaannemer boomstammen aan het verplaatsen is
in een bos passeren er kinderen. De tuinaannemer schrikt en laat
de boomstammen van de kraan vallen op de kinderen. Zou een
goede huisvader in dezelfde situatie ook de boomstammen laten
vallen hebben? JA geen fout. NEE fout in de zin van 1382 BW.
- Subjectieve component = de onrechtmatigheid
Geestesbewkaamheid
Toerekeningsvatbaar en schuldbekwaam
= je kan aansprakelijk gesteld worden
art. 1386bis BW
2. Schade
- Materiële of immateriële (=morele) schade
- Verlies moet in geld waardeerbaar zijn
- = geschonden belang dat leidt tot in geld waardeerbaar verlies
3. Causaal verband
- Equivalentietheorie
Zou de schade zich voorgedaan hebben zoals die zich nu voordeed?
- De fout is een conditia sine qua non voor het intreden van de schade
Art. 1382 BW bestaat uit 2 objectieve rechtsregels
1. Verbod om op een foutieve wijze aan iemand schade te berokkenen (= verbod)
2. Plicht om schade te vergoeden (= gebod)
subjectieve recht om mijn schade vergoed te zien (vloeit voort uit de vorige 2
objectieve rechtsregels)
Verband objectief en subjectief recht =
wanneer een objectief recht geschonden is dan dan we beroep op een subjectief recht
Band objectief recht en subjectief recht
- Relevantie van het onderscheid
Bevoegsheidsverdeling
Administratieve rechtscolleges : alleen maar objectief recht
Raad van State : behandelen van bestuurshandelingen
(=overheidsbeslissing)
Objectieve contentieux
Behandelen aanvechtingen van een objectieve rechtsregel
Wettigheid van bestuurshandelingen controleren
Gewone hoven en rechtbanken art. 40 GW
Spreken zich bv uit over de schade die uit onrechtmatige
overheidsbeslissingen voortvloeit
Behandelen geschillen m.b.t subjectief recht
Subjectief contentieux
- Onderscheid tussen beiden is aan het vervagen!
Hoofdstuk 2 : definitie en kenmerken van het objectieve recht
3
, Definitie en kenmerken objectief recht
- Geen algemene aanvaarde definitie
“objectief recht is het geheel van imperatieve door de overheid afdwingbare regels voor
de uiterlijke gedragingen van de rechtssubjecten”
Kenmerken objectief recht
- Rechtsregels zijn imperatief
gebieden (gebod) of verbieden (verbod)
Regels die uitdrukken wat anders kan
- Ze zijn gericht op menselijk en uitwendig gedrag
Menselijk = rechtssubjecten = mensen, GEEN dieren
Uitwendig gedrag = uitwendige maatschappelijke gedragingen
- Ze zijn algemeen of onpersoonlijk
Algemeen = op iedereen die binnen het toepassingsgebied/ werkingssfeer
valt van de wet iedereen!
Welbaaplde categorie van personen
Bv. Huur is alleen maar van toepassing op het contract tussen de
huurder en de verhuurder
Onpersoonlijk = vermijden van individuele willekeur
Rechtsregels zijn van toepassing op een onbepaald aantal
personen
Onderscheid individueel besluit
Persoonlijk
Niet algemeen
Zeer concreet
BV. een bevel tot aanhouding, een uitbatingsvergunning,…)
- Afdwingbaar door de overheid
Principe van bestraffing bij niet-nakoming
Een regel bestaat maar als er een sanctioneringsmechanisme is, zonder
sanctie is er geen regel
Morele regels gewetensnood
Religieuze regel in hiernamaals
In het recht gebeurt de sanctionering door de overheid =
overheidsapparaat
Politie
Gevangenissen
Hoven en rechtbanken
Via arresten en vonnisen die tenuitvoer moeten gelegd
worden door de gerechtsdeurwaarder bv.
Gerechtsdeurwaarders
afgedwongen uitvoering?
de meeste rechtsregels worden spontaan nageleefd bv. uit respect
type van dwang dat uitgeoefent kan worden op de nalatige
persoon hangt af van de aard van de betrokken juridisiche
verplichting
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annelienvdh99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
