Vermogens- en
successieplanning
MBF70a
Silke Begine
2FVA-FP
Academiejaar: 2023-2024
OPO: Vemogens- en successieplanning
,UCLL Campus Proximus, Geldenaaksebaan 355, 3001 Leuven
Lector: Stef Mannaert
Wie erft bij alleenstaanden zonder partner?
Basisprincipes van het erfrecht
1. Orde van bloedverwantschap: uw vermogen volgt uw bloed. Bij voorkeur in
neergaande lijn.
2. Graad van bloedverwantschap: de dichtste bloedverwant erft.
3. Plaatsvervulling: als een bloedverwant is vooroverleden treden diens
afstammelingen in de plaats.
4. Kloving: indien er geen afstammelingen of broers/zussen zijn, komt de helft
toe aan de bloedverwanten van de vaderlijke lijn en de andere helft aan de
moederlijke lijn
Wie erft van een alleenstaande met kinderen?
Kinderen zijn afstammelingen, en behoren dus tot de 1 ste orde.
Bv. Een alleenstaande met enkel twee kinderen: elk kind krijgt de helft
Bv. Een alleenstaande met twee kinderen en twee kleinkinderen: elk kind krijgt
de helft
Bv. Een alleenstaande met één kind dat al overleden is en twee kleinkinderen: elk
kleinkind krijgt de helft.
Adoptiekinderen worden behandeld als natuurlijke kinderen.
Stiefkinderen (= pluskinderen) en zorgkinderen erven niets!
Als je twee kinderen elk een deel van jouw huis erven, zitten ze in een
onverdeeldheid. Ze kunnen dus ruzie krijgen over de waarde bij de verdeling. Op
een onroerend goed geldt er een verdeelrecht van 2,5%, dit is een belasting die
betaalt hoeft te worden wanneer het goed verdeeld wordt. Je kan ook op
voorhand regelen wie wat van de erfenis krijgt, zolang er maar een subjectief
evenwicht is.
Wie erft van een alleenstaande zonder kinderen?
Als je beide ouders nog in leven zijn, en je nog een zus hebt. Krijgen beide ouders
¼ van de erfenis, en jouw zus de rest. Wanneer er slechts één ouder nog in leven
is, krijgt deze eveneens ¼, jouw zus krijgt de rest.
Halfbroers en halfzussen behoren ook tot de 2 de orde. Maar er wordt een kleine
kloving gedaan. Als jouw zus een halfbroer heeft van jouw moeder haar kant.
Krijgt jouw zus ¾ en jouw halfbroer 1/2 , want jouw halfbroer erft enkel aan
moederskant.
Als enkel jouw zus nog in leven is, krijgt zij de volledige nalatenschap. Indien zij
ook overleden is, maar twee kinderen had, krijgen jouw twee kleinkinderen elk de
helft van de nalatenschap
Wanneer enkel jouw ouders nog in leven zijn, 3 de orde dus krijgen zij elk de helft
van jouw nalatenschap.
Wanneer enkel jouw vader en een oom aan moederszijde nog in leven zijn, krijgt
jouw vader ½ en jouw nonkel ½. Maar omdat er een samenloop is van de 3 de orde
en 4de orde, krijgt jouw vader het vruchtgebruik op 1/3 van het erfdeel van jouw
nonkel.
2
, UCLL Campus Proximus, Geldenaaksebaan 355, 3001 Leuven
Wanneer er enkel nog een oom is aan moederszijde en een tante aan vaderzijde,
zitten we aan 4de orde. Dit betekend dat er kloving wordt gedaan. ½ voor
moederszijde en ½ voor vaderszijde. Wanneer er enkel een oom is aan
moederszijde wordt er geen kloving gedaan en krijgt de oom alles.
Vanaf de 5de graad komt de nalatenschap toe aan de staat.
Indien je getrouwd bent in plaats van alleenstaande gaat men eerst kijken naar
de familie van uw partner!
Wie erft met partner?
Feitelijk samenwonend
Feitelijk samenwonenden hebben samen hun domicilie gevestigd en voeren
gezamenlijk de huishouding, verder zijn er geen wederzijdse engagementen
(hoeft geen relatie), je hebt dus een grote vrijheid. Er zijn geen of weinig wetten
die regelen hoe zaken moeten gebeuren, je kan dit zelf regelen door een
samenlevingscontract te maken. Hierin kan het vermogen geïnventariseerd
worden, kunnen er financiële afspraken gemaakt worden over wie welke kosten
betaalt en wie verder huurt bij een relatiebreuk,…
Verder is er geen erfrecht bij feitelijk samenwonenden, tenzij je een testament
opmaakt dat anders bepaald.
Wettelijk samenwonend
Wettelijk samenwonenden moeten naar de ambtenaar van burgerlijke stand gaan
en een verklaring doen van wettelijk samenwonen, het kan ook eenzijdig
beëindigd worden op deze wijze. Fiscaal gezien heb je een gezamenlijke
personenbelasting. Daardoor heb je recht op de huwelijkscoëfficiënt. Ook de
afbetaling van de lening mag vrij verdeeld worden onder elkaar.
De wettelijk samenwonenden zijn verplicht om bij te dragen aan de lasten van
het samenleven, men wordt ook aansprakelijk gesteld worden voor elkaars
schulden, als deze schulden in het belang van het gezin zijn! De gezinswoning is
beschermd, de huur of verkoop kan dus niet eenzijdig. Als wettelijk
samenwonenden moet je geen relatie hebben, je kan de andere persoon dus niet
verplichten tot trouw!
Ook bij het wettelijk samenwonen kan er een samenlevingscontract op gemaakt
worden voor andere zaken te regelen zoals financiële afspraken over bepaalde
kosten en inventaris van het vermogen.
Bij wettelijk samenwonenden is er wel erfrecht! De partner krijgt het
vruchtgebruik op de gezinswoning en de huisraad. Indien je wilt dat je partner
meer erft kan dit via een testament!
Gehuwd
Huwen wordt vaak niet alleen gedaan omdat men elkaar graag ziet, maar ook om
elkaar te beschermen. Als je huwt ben je namelijk verplicht om bij de dragen in
de lasten in verhouding van jouw inkomsten, net zoals bij het wettelijk
3
