ITO Hoofdstuk 3
Hoofdstuk 1: Agogisch handelen, agogie en
agogiek
De begrippen agogie & agogiek
Ped – agogiek = de wetenschap betreft het begeleiden van kinderen
Pais = kind agogos, agein = begeleider, gids, opleider, besturen
Onderscheid tussen:
Agogie (agogisch handelen) Agogiek
Klemtoon op het doen, het handelen Theorie, wetenschappelijke benadering
De intentionele, niet-wederkerige beïnvloeding Koffeman: “een verzamelnaam voor de leer
door één of meerdere personen gericht op een van het leiden, begeleiden van mensen,
wenselijk geachte wijziging, door de cliënt ongeacht hun leeftijd, op een beroepsmatige
ervaren als welzijnsbevordering manier.”
Winkelaar: “de leer die aanwijzingen en
richtlijnen geeft voor de manier waarop
individuele personen, groepen, organisaties en
samenlevingsverbanden kunnen worden
begeleid in veranderingsprocessen.
Het gaat er daarbij om, dat die begeleiding
plaatsvindt vanuit de situatie waarin de
betrokkenen zich bevinden en dat zij
mogelijkheden krijgen aangereikt om zoveel
mogelijk zelf te handelen tot men aan de
gewenste verandering komt.”
Drie sleutelbegrippen van het agogisch handelen (Winkelaar)
1. Veranderen (of beïnvloeden)
- Doel van agogie: het handelen van mensen veranderen
- ‘Permanente educatie’, ‘altijd durend leren’, ‘eeuwig durende opvoeding’ = iedereen moet
blijven ‘veranderen’
- ‘Ideaalbeeld’, ‘totale vorming’ bestaat niet
, ITO Hoofdstuk 3
2. Handelen (aanzetten tot verantwoordelijk handelen)
- Niet hetzelfde als gedrag
Gedrag Handelen
Zichtbaar en observeerbaar Minder observeerbare aspecten: gedachten,
gevoelens, intenties, drijfveren
Wat mensen instinctief of impulsief doen Wat mensen bewust doen
Gedrag veranderen = naar handelen kijken (redenen, motieven en betekenissen)
Communicatie met de doelgroep is belangrijk
3. Emancipatie of empowerment als doel
- Mensen uit zichzelf laten veranderen
- Minder afhankelijk van anderen eigen mening leren vormen (eigen waarden)
Agogisch handelen:
Wat?
- Een vrijwillige, gewenste verandering in het handelen op psycho-sociaal vlak
Wie?
- (Jong) volwassenen: als individu, groep, organisatie of lid van een groter
samenlevingsverband
Hoe?
- Op een systematische, bewuste, doelgerichte en professionele manier en door een
herkenbaar agoog
Waarom?
- Met emancipatie als doel
Richtinggevende kenmerken van het agogisch handelen
Psychosociale verandering
- Psyche: wat je denkt, voelt en wilt beïnvloeden elkaar
- Sociaal: onderlinge verhoudingen tussen mensen voortdurend
- Bv: - Pesten tegengaan door groepsgesprekken
- Cliënt begeleiden in het zoeken van een job
Doelgericht
- Verandering (doel) is van tevoren bedacht en gepland
- Bv: aanleren van tanden poetsen
Systematisch
- Stap voor stap werken, planmatig
Bewust
- Over elke stap wordt nagedacht
Gewenst door betrokkenen
- Idealiter staan alle betrokkenen achter de verandering (zonder dwang). Maar vaak is het in
een context van dwang.
o Bv. dakloos, werkloos, slachtoffer dan moet je hulp zoeken.