Samenvatting
Samenvatting SV inleiding tot de rechtswetenschap ( Tilleman)
- Instelling
- Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
Deze samenvatting bevat alle lessen van Tilleman + het gehele boek 1 + extra voorbeelden en uitleg
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
In winkelwagenGekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting IRW bl 1Afdeling 1 Wat is recht?
1. Objectief en subjectief recht
Recht= is het geheel van gedragsregels voor het maatschappelijke leven, waarvan het
respect wordt afgedwongen door de overheid
Oorsprong: Latijnse woord regere (uitoefenen van overheidsgezag)
Juristen gebruiken het woord recht in tweedelige zin:
1. Men kan het recht beschouwen als een maatschappelijk gegeven waarmee men
als individu wordt geconfronteerd
2. Ze gaan het rechtsfenomeen individualiseren en bekijken vanuit het standpunt
hvan het individu zelf
Wat is het verschil tussen regels en rechtsregels?
Rechtsregels worden in ons land gestemd door volksvertegenwoordigers en
senatoren.
Regels zijn meer gebonden aan gedragsregels dan aan rechtsregels
Senatoren: Lid van de Eerste Kamer, iemand die lid is van senaat
Gewetensnood: een moeilijke, problematische situatie die ontstaat door morele twijfel over
wat en hoe te handelen.
Een regel :
Heeft een sanctie
Moet niet noodzakelijk geschreven worden
§1. Objectief en subjectief recht: begrip
Objectief: recht als maatschappelijk fenomeen
geheel van algemene (on)geschreven regels voor uiterlijke gedragingen (niet
gedachten maar bv sociale media) van in maatschappelijk verband levende mensen
(niet dieren)
waarvan respect afgedwongen door overheid
Het objectieve recht regelt het subjectieve recht en beschermt het ook.
Vb van hoe het objectieve recht subjectieve rechten creëert is art. 1382 BW Art. 1382
BW (aanvullend recht), algemeen verbod van onrechtmatige daad (het foutief
veroorzaken van schade) ( gewoon de regel zoals iedereen hem kent)
,Subjectief: recht bekeken vanuit het individu
Aanspraak die een persoon aan rechtsnorm ontleent
Zijn niet anders dan door het objectief recht beschermde aanspraken op andermans
gedrag
Bv: iemand komt ongewenst kamperen op uw eigendom
Dan mag de eigenaar van wie het subjectieve eigendomsrecht wordt
geschonden, zich door het objectieve recht beroepen op de hulp van het
gerechtelijk apparaat en de politie
Art 3.50 BW eigendomsrecht
Wanneer spreekt men van objectief recht?
• Als de regels tot doel hebben om de belangen van de mensen in hun onderlinge verkeer te
beschermen en te ordenen
rechtsregels zijn gedragsregels die worden opgelegd aan mensen
gedragsregels bestaan uit:
gebodsbepalingen
verbodsbepalingen
Artikel 1382-1383 oud BW :
Bevat een algemeen verbod van onrechtmatige daad
Niet alleen aansprakelijk voor schade die men zelf aanricht, maar ook schade die
veroorzaakt werd door de personen, dieren of zaken waarvoor men instaat
1382 creëert een subjectief recht op schadeloosstelling in natura of geld
De artikelen hebben nu dezelfde betekenis en zijn beide van kracht
De 2 artikelen hebben 2 objectieve rechtsregels:
1. Verboden op foutieve wijze aan anderen schade te betrokken, zelfs al doet men dat
niet opzettelijk
2. Vergoedingsplicht betreft voor het geval dat er toch schade zou zijn berokkend
!!Beide zijn wel gericht op de bescherming van anderen!!
drie voorwaarden toepassing art 1382
Fout
Schade
Oorzakelijk verband
,1) Fout ( la faute)
Objectieve component ( verwijst na de daad)
overtreding specifieke rechtsnorm (= resultaatsverbintenis)
overtreding algemene zorgvuldigheidsnorm (= inspanningsverbintenis)
Subjectieve component
o Schuldbekwaam: men handelt pas foutief als men in staat is om bewust te handelen
Leeftijd (niet geval voor infantes)
Geesteszieken ( art. 1386bis oud BW)
o Toerekenbaarheid: vreemde oorzaak ( plotse weeromstandigheden)
2) Wat is schade? ( le préjudice)
Bij schade kunnen we spreken van een onrechtmatige daad
Integrale schadeloosstelling van (im)materiële schade
Geschonden belang dat leidt tot een in geld waardeerbaar verlies
Het strafrecht kent subjectieve verzwarende omstandigheden -> strengere dringt
op naargelang de hoedanigheid van de misdadiger
Bv: - Moord arbeidsongeschikte, gehandicapte man - vanuit aansprakelijkheidsperspectief
niet zo erg als werkende man (economische schade)
o Enkel recht op geld schadevergoeding indien je kan aantonen dat er een belang
geschonden werd met een in geld waardeerbaar verlies tot gevolg
(Integrale) schadeloosstelling: geheel herstelmaatregelen die benadeelde in hypothetische
toestand plaatsen waarin hij zou verkeerd hebben, moet de onrechtmatige daad nooit
hebben plaatsgevonden.
Niet noodzakelijk verlies subjectief recht - verplicht aan te tonen schending van
belangen met een in geld waardeerbaar verlies.
3) oorzakelijk verband
Zou de schade zich hebben voorgedaan, zoals die zich in concreto heeft voorgedaan?
(equivalentietheorie vs. theorie adequate oorzaak)
Wie is verantwoordelijk voor het ongeval?
o 1 feit veroorzaakt meerdere feiten: Adequate oorzaak
o Equivalentietheorie: Elke gedraging die voorwaarde is voor het intreden van de
concrete laakbare gebeurtenis is aan te merken als oorzaak
o Bepaalde omstandigheden (zwakke gezondheid) -> fout van de derde
o Zodra de fout als oorzaak wordt aangemerkt van de schade, moet de dader de
schade vergoeden, ongeacht de gevoeligheid of voorbestemdheid van het slachtoffer
, Contractuele aansprakelijkheid: personen die in een contractuele band verbonden zijn de
verplichtingen uit dat contract schenden -> positief contractbelang
buitencontractuele aansprakelijkheid: schadeloosstelling gericht in hypothetische toestand
van ervoor te plaatsen -> negatief contractbelang.
Hypothetisch: burger oneens met overheidsbeslissing -> proberen die beslissing juridisch
ongedaan te maken
Enkel administratieve rechtscolleges bevoegd voor
Vb: Man naar hoer en krijgt verkeersongeval, in ziekenhuis krijgt aids spuit, vrouw komt
hierachter en hartaanval - hoer aansprakelijk gesteld worden voor dood vrouw.
2 klassieke definitie van het objectieve recht
Recht is steeds het product van de gemeenschap, maar niet alle gemeenschappen hebben
dezelfde graad van ontwikkeling, interne structuren, sociale filosofie of politieke organisaties
Objectieve recht: het geheel van imperatieve door de overheid afdwingbare regels, voor de
uiterlijke gedragingen van de rechtssubjecten
Principe: ook overheid gebonden door de wet
A. Principe: rechtsregels gebieden of verbieden
Indicatieve regels: drukken uit wat het is ( wetten van natuurkunde)
Imperatieve regels: drukke uit wat anders kan, maar niet wat anders mag
Regels afgedwongen door overheid
onderscheid met religieuze regel
onderscheid met morele regel
Vb. art. 203 oud BW; art. 422bis Sw.
- Regels worden van toepassing verklaard op concrete feitelijke levenssituaties
Bv: doden met oogmerk om te doden -> 20,30 jaar cel
Maar beging die persoon de misdaad met voorbedachten rade-> levenslang
Natuurwetenschappen gebruiken de inductieve methode, waarbij men vanuit de observatie
van bepaalde gevallen vertrekt, waaruit men vervolgens als het ware algemene regels
destilleert
Vb: uit vaststelling -> water onder normale druk steeds op 0 graden bevriest , regels wordt
afgeleid dat vriestemperatuur van het water 0 Celsius bedraagt
permissieve rechtsregels: een recht of een vrijheid toekennen aan een persoon, houden een
gebod in voor anderen personen om die vrijheid of dat recht te respecteren
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper criminologiestudent123. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,76. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53249 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen