Dit is een samenvatting voor het tweede opleidingsdeel van het vak Godsdienst 2.2. Deze samenvatting is bedoelt voor 2de jaarsstudenten in de opleiding kleuteronderwijs.
,HOOFDSTUK 1 VERWACHTINGEN TEN AANZIEN VAN EEN LERAAR OPTIE 1
EEN KATHOLIEKE SCHOOL: EEN RECONTEXTUALISERENDE DIALOOGSCHOOL
Recontextualiseren = terug vertalen/aanpassen naar een andere context/omgeving/, een vernieuwd verhaal
schrijven.
Toenemende diversiteit in onze samenleving. Dit houd in dat de kinderen die naar een katholieke school gaan
steeds minder vaak katholiek gelovig zijn.
Bovendien is er niet alleen de diversiteit van de kinderen, maar zeker ook diversiteit van de leraren. Steeds
minder leraren zijn katholiek gelovig.
Prof. Ter Horst: 4 schooltypes rekening houdend meet 2 criteria:
§ In welke mate staat een school open voor diversiteit?
§ In welke mate vindt de school zijn katholieke identiteit belangrijk?
DE KLEURLOZE SCHOOL
Deze school heeft weinig of geen aandacht voor de diversiteit en ook weinig of geen aandacht voor haar
katholieke identiteit. Godsdienstlessen zijn hier afgeschaft omdat men ervan uitgaat dat godsdienst een
privézaak is waar de school zich niet mee moet moeien.
DE MONOLOOGSCHOOL
Deze school heeft weinig of geen aandacht voor de diversiteit in de samenleving maar wel heel veel aandacht
voor de eigen katholieke identiteit. Katholieke godsdienst is er dus heel belangrijk maar men houdt geen rekening
met anders- of niet-gelovigen.
DE KLEURRIJKE SCHOOL
Deze school heeft heel veel aandacht voor de diversiteit in de samenleving maar heeft haar eigen katholieke
identiteit losgelaten. Alle godsdiensten worden op deze school dan ook aangeboden. Dit is de situatie zoals ze in
veel scholen van het gemeenschapsonderwijs geldt.
DE DIALOOGSCHOOL
Deze school heeft maximale aandacht voor de diversiteit in de samenleving maar blijft bovendien uitgaan van
haar eigen katholiek karakter.
§ Verband van identiteit in diversiteit: deze school wil in dialoog gaan met de diversiteit (wil in de
diversiteit gaan staan) om zo haar katholieke identiteit te recontextualiseren (=aanpassen aan de
nieuwe context van de diversiteit).
§ Model voor katholieke scholen.
1
,LERAAR ZIJN IN EEN KATHOLIEKE SCHOOL: DE IDENTITEITSDRIEHOEK
Een leraar in een katholieke school moet een goed evenwicht kunnen vinden tussen 3 identiteiten, de
persoonlijke, professionele en de institutionele.
PROFESSIONELE IDENTITEIT
= mijn functioneren als leraar met de kinderen in de klas (bv: godsdienst geven aan de kleuters).
INSTITUTIONELE IDENTITEIT
= als leraar meewerken aan het katholiek opvoedingsproject van mijn school (bv: kan je u vinden in wat de school
doet?).
EVOLUTIES OP HET VLAK VAN DE 3 IDENTITEITEN
SITUATIE VROEGER
De 3 identiteiten vielen voor de meeste leerkrachten samen: ze waren katholiek gelovig (persoonlijke identiteit),
ze hadden er geen problemen mee om godsdienst te geven in de klas (professionele identiteit) en om mee te
werken aan het katholieke opvoedingsproject van hun school (institutionele identiteit).
SITUATIE NU
De 3 identiteiten vallen niet altijd meer samen. Er is een duidelijke verschuiving vast te stellen op het vlak van
persoonlijke identiteit. Zo zijn meer en meer mensen minder of niet-gelovig, anders-gelovig of totaal
onverschillig.
GEVOLGEN
§ Voor professionele identiteit: godsdienst geven veronderstelt een gelovige basishouding. Is deze niet
aanwezig da lijkt het ons niet consequent om godsdienst te geven.
§ Voor institutionele identiteit: is het zinvol om als anders-en niet- gelovige in een katholieke school te
werken? Wij menen van wel.
§ Dialoogschool: katholieke identiteit laten bevragen door anders - gelovigen op school.
2
, GELOOFSSTIJLEN
STIJL 1 (ORTHODOX), LETTERLIJK DENKEND EN GELOVIG
§ rechte leer’.
§ Letterlijke interpretatie van geloofsovertuigingen en religieuze doctrines (gesloten denksysteem).
§ Bijbelverhalen / religieuze taal worden letterlijk geïnterpreteerd.
§ Geloof in een onveranderlijke, persoonlijke God.
§ Geloof = absolute zekerheid.
§ Vermijden van moeilijke geloofsvragen.
§ Liefst duidelijke en onveranderlijke antwoorden die worden ontleend aan het gezag van de Kerk.
§ Deze geloofsstijl brengt positieve gevoelens teweeg maar ook gevoelens van vrees en schuld.
§ Risico om het geloof op een zeer rigide manier te beleven, in extremis zelfs fundamentalistisch.
STIJL 2 EXTERNE KRITIEK, LETTERLIJK DENKEND EN ONGELOVIG
§ Geloofsinhouden zijn niet wetenschappelijk te bewijzen.
§ Religieuze overtuigingen en Bijbelteksten worden verworpen op basis van een letterlijk verstaan.
§ Sterke kritiek op geloofsovertuigingen en religie, op basis van een positief-wetenschappelijke attitude.
§ Letterlijke geloofskritiek kan een tussenstadium zijn in de evolutie van letterlijk naar symbolisch geloof.
§ In het proberen te bewijzen dat geloof/religie een illusie is kan men intolerant en antireligieus
fundamentalistisch worden.
§ Godsdienst wordt meestal geassocieerd met negatieve gevoelens.
§ Angst voor het fanatisme als gevolg van godsdienst.
§ Bekommernis: onaanvaardbaarheid van bepaalde mensonwaardige of irrationele religieuze
vooronderstellingen.
STIJL 3 RELATIVISME
§ Symbolische lezing van de religieuze werkelijkheid, maar neiging tot ongeloof.
§ Niet één religieuze voorstelling maar ook boeiende gedachten bij andere zingevingssystemen.
§ Relativisten = geen persoonlijk godsgeloof.
§ Uitspraken over God, officiële kerkelijke doctrines en menselijke Godservaring zijn relatief, afhankelijk
van de cultuur waarin de mens leeft.
§ Hoewel deze geloofsstijl gekenmerkt wordt door ongeloof, wordt religie niet op een radicale manier
verworpen desondanks wat we zeggen over God, mens en wereld zijn allemaal menselijke interpretaties
§ Geen uitgesproken positieve of negatieve gevoelens over godsdienst.
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Caro22. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
