Dit is een volledige samenvatting van het vak 'inleiding tot het internationaal en europees recht' (DEEL EUROPEES RECHT) gegeven door Prof. Dr. Peter Van Elsuwege.
De samenvatting is gebaseerd op ALLE colleges en powerpoints (aangevuld met het boek indien nodig).
De belangrijke cases die tijdens ...
Europees recht
Woensdag 31 oktober 2018 : les 1 & les 2
Wat is Europees recht?
=recht van de Europese Unie (autonome rechtsorde met eigen rechtsbronnen en principes)
o Vb: boetes die bedrijven moeten betalen wnr ze onderling afspraken maken( vrije
concurrentie in de wegstaan); regels inzake tabak, roaming in de Europese landen,
consumentenbescherming
DEEL 1: HET JURIDISCH KADER VAN HET EUROPEES INTEGRATIEPROCES: HISTORISCHE EVOLUTIE
Hoofdstuk 1: de start van het europees integratieproces
Europees integratie na WOII
‘wat kunnen we doen om het beter te doen’ = vraag na oorlog
Initiatieven genomen:
1. Het Marshall-plan
a. Amerikaanse generaal neemt initiatief voor de heropbouw van Europese
economie è alle landen werden uitgenodigd om samen te werken en zo te
kunnen genieten van de Marshall-hulp (Amerikaanse financiële steun)
Dit was een soort stimulans voor de Europese landen om samen te
werken!
b. 1948-1961: OEES(organisatie voor europese economische samenwerking)
i. Doel: samenwerking tussen alle europese landen die willen genieten
van de amerikaanse financiële steun = heel specifiek doel
1. Bereikt dit grotendeels
ii. Na 1961 werd dit hervormd tot de OESO (organisatie voor
economische samenwerking en ontwikkeling) è verwijzing naar
‘europese’ is verdwenen want ook enkele niet-europese landen
werden hier lid van (japan,VS…)
1. Klassieke intergouvernementele organisatie
2. Werking nog steeds belangrijk omwille van oa de kwaliteit van
haar jaarlijkse economische studies & vele rapporten + actief
op vlak van belastingparadijzen
2. Benelux
a. Opgericht in 1944 als een douane-unie
b. Doel: vrij verkeer van personen,goederen & diensten realiseren
c. 1958: verdrag tot instelling van een benelux economische unie ondertekend
d. 2008/2012: nieuw benelux-verdrag dat voorziet in versterkte samenwerking
inzake justitie & binnenlandse zaken
3. Mei 1948: ‘Congres van Den Haag’
a. Heel belangrijke meeting waar meer dan 500 mensen (vertegenwoordigers
van staten + burgerinitiatieven)uit Europa samenkomen om na te denken
over de toekomst van Europa na WO II
b. Olv W. Churchill (voorzitter van het congres)
c. Leidt tot oprichting : Raad van Europa (1949)
i. Bekendste verdrag: EVRM (1950) (wordt soms ook wel verdrag van
Rome genoemd omdat het daar werd geratificeerd maar kan voor
verwarring zorgen)
ii. Onderscheid tussen EU en Raad v Europa belangrijk!!! =aparte
organisaties
iii. Intergouvernementele organisatie (ÛEU: supranationale organisatie)
1
, Intergouvernementeel (RAAD v EUROPA) Supranationaal (EU)
Lidstaten als belangrijkste actor Instellingen die onafhankelijk van de
lidstaten opereren
Beslissingen bij consensus of unanimiteit Beslissingen bij meerderheid (staat kan toch
(lidstaten kunnen niet gebonden worden gebonden worden tegen eigen zin)
tegen hun eigen zin)
Bronnen van internationaal recht Autonome rechtsorde met eigen
(verdragen,conventies…) rechtsbronnen
Rechtsgevolgen in de nationale rechtsorde Directe werking en voorrang
worden bepaald door nationaal grondwettelijk
recht (monisme vs dualisme)
EHRM Hof van justitie vd EU
Straatsburg Luxemburg
Gecreëerd op basis van het EVRM verdrag ter EU instelling
garantie & bescherming vd fundamentele
rechten & vrijheden
Raad v Europa Europese Unie
47 lidstaten 28 lidstaten
(incl turkije, russische federatie…)
Enigste landen die geen lid zijn: Wit-Rusland &
Kosovo
1949 1950
Werkt met Conventies (EVRM,FCNM) Verdragen van rome + amendementen
Belangrijkste instellingen: Belangrijkste instellingen:
1. Comité van ministers (nemen geen 1. Europese Raad (staatshoofden &
wetgeving aan, bespreken enkel) regeringsleiders, hier wordt
2. Parlementaire assemblee wetgeving aangenomen)
3. Commissaris voor mensenrechten 2. Commissie
(vooral vertegenwoordigende functie) 3. Raad (gewone ministers)
4. EHRM (@Straatsburg) (eerst moeten 4. Europees parlement
alle nationale rechtsmiddelen worden 5. Hof v Justitie (@luxemburg) ( toetst
uitgeput, toetst aan het EVRM) aan de EU-verdragen,
è minder verregaande bevoegdheden
De commissaris voor de mensenrechten van de Raad v Europa is Dunja Mijatovic
The founding fathers van EGKS
o Schuman & Monet (fransen) worden beschouwd als de grondleggers van de EU
Waarom? Liggen aan de basis van het idee van EGKS(europese gemeenschap voor
kolen en staal), een supranationale organisatie
o 9 mei 1950 : Schumanverklaring è stelt voor om bepaalde bevoegdheden vd lidstaten over
te dragen naar een onafhankelijke entiteit ( eerste keer in europa!) ( voorstel voor
supranationale structuur)
Alle beslissingen mbt kolen & staal!
o Politieke context = vermijden van oorlog (kolen & staal waren de belangrijkste
energiebronnen è afnemen van de bevoegdheid van Frankrijk & Duitsland è
oorlog materieel onmogelijk maken)
2
, o Verklaring krijgt zijn weerslag in verdrag van parijs (1951; Inwerkingstreding 1952)
è EGKS
§ Onderteken door 6 lidstaten ( Benelux, Duitsland, Frankrijk & Italië)
§ Bestaat nu nietmeer want was afgesloten voor een periode van 50 jaar (2002)
o EGKS = supranationale organisatie (eerste!)
o Hoge autoriteit (voorloper europese commissie; samengesteld door onafhankelijke
experten)
o Gemeenschappelijke vergadering (voorloper europees parlement; niet rechtstreeks
verkozen; met vertegenwoordigers vd nationale parlementen)
o Raad v ministers (met vertegenwoordigers vd lidstaten)
o Hof v justitie
o EGKS was een groot succes door:
o De naoorlogse dynamische atmosfeer van heropbouw
o De hoge vraag naar kolen & staal
o Een competent beleid
!!Totstandkoming verdragen kan je niet loskoppelen van de politieke context!!
Verdere integratie
Wat was de ruimere politieke context nadat de EGKS in werking trad? De spanningen tussen SU & VS en
europa die er tussenzit(de koude oorlog & bipolariteit) è nieuwe vragen & uitdagingen
o Eerste uitdaging : de vraag of Duitsland(vooral West-Duitsland)zich na WOII niet opnieuw zou
moeten bewapenen
o Amerika: ja! Dreiging uit het oosten
o Frankrijk: nee wadafak
Dit leidt tot voorstel van minister Pleven è 1950 Pleven Plan
o Model van EGKS opnieuw toepassen op vlak van militaire samenwerking &
buitenlands politiek beleid = europees leger
o 1952: Er wordt zelfs een verdrag opgericht: EDG ( europese defensiegemeenschap)
& EPG ( europese politieke gemeenschap) è Frankrijk ratificeert dit verdrag niet en
dus treedt het niet in werking
Belangrijke gevolgen: vooral economisch georiënteerd integratieproces nadat
Pleven-plan faalt
o 1955: conferentie van Messina è We gaan ons richten op economische integratie
o 6 vertegenwoordigers van de lidstaten komen samen
o 2 visies:
§ Monet = verder werken in verdere sectorale samenwerking (het idee van
kolen & staal toepassen op andere delen vd economie; ‘laat ons aparte
gemeenschappen oprichten’ vb: aparte transportgemeenschap)
§ Beyen= algemene economische integratie (‘laat ons ambitieus zijn en te
werken naar 1 markt en alle obstakels wegwerken’)
Conferentie van Messina è ministers van Buitenlandse zaken besluiten voor
de oprichting van een comité van regeringsverantwoordelijken olv Spaak è
Spaak-rapport ( verslag over de oprichting van een gemeenschappelijke
Europese markt) è1957/1958 er komen 2 verdragen tot stand (de verdragen
van Rome
genoemd)
1. EEG ( verdrag tot oprichting vd Europese Economische
Gemeenschap) visie beyen
2. EURATOM(europese gemeenschap voor atoomenergie) visie monet
a. Gesloten voor onbepaalde tijd
b. Alle leden die toetreden tot EU worden automatisch ook lid
van Euratom
3
, o EEG-verdrag:
o Specifiek doel: gemeenschappelijke markt oprichten maar dat was geen doel op zich
,het doel was om de levensstandaard te vergroten & de vrede in europa
vergroten(politieke doel)
Vormen van economische integratie
Gemeenschap extern douanetarief = dat de landen die in de douane-unie zitten gezamenlijk zullen de prijzen
zullen beslissen van producten uit derdelanden,die niet in die unie zitten (in een vrijhandelzone blijven
landen zelf bevoegd om te beslissen welke tarieven ze kiezen)
Gemeenschappelijke markt/interne markt è vrij verkeer van:
o Goederen
o Diensten
o Personen
o Kapitaal
+ nieuwe gemeenschappelijke regels è nieuw gemeenschappelijk beleid
Vb: mededingingsbeleid (vrije concurrentie tussen landen garanderen) ; gemeenschappelijk
landbouwbeleid
Interne markt is specifiek de 4 vrijheden terwijl een gemeenschappelijke markt veel breder is
EEG had de doelstelling van een gemeenschappelijke markt
Een altenatief was de Europese vrijhandelsassociatie (EVA; EFTA)
o minder verregaande vorm van samenwerking (vrijhandelszone)
o VK was drijvende kracht erachter
o landen(VK,finland, portugal,denemarken,zweden…) die daartoe behoorden, groot deel ervan,
later toegetreden tot EU
o bestaat nog steeds maar heeft nu nog maar 4leden (Noorwegen,zwitserland,ijsland &
liechtenstein)
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sv98. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,49. Je zit daarna nergens aan vast.
