Samenvatting Anatomie en fysiologie hoofdstuk 8: Weefsels. Powerpoints, notities en handboek samengebracht tot 1 overzichtelijk document. Met o.a. deze samenvatting 17/20 behaald voor dit vak.
Samenvatting anatomie en fysiologie/Anneleen Minner
WEEFSELS
8.1Algemeen overzicht van de weefseltypen
4.1 De vier weefseltypen zijn epitheel, bindweefsel, spierweefsel en zenuwweefsel
Functies van epitheel
▪ Geen enkele cel kan alle functies verrichten
▪ Elke cel is door differentiatie gespecialiseerd
▪ Circa 200 verschillende celtypen = gegroepeerd tot weefsels
▪ Weefsels = groepen cellen en extracellulaire stoffen die specifieke, maar beperkte
reeks functies vervullen
▪ Histologie: bestuderen van weefsels
▪ Alle structuren in het menselijke lichaam zijn uit verschillende combinaties van deze
4 weefsels opgebouwd
▪ 4 basale weefseltypen
o Epitheel/ dekweefsel
o Bindweefsel
o Spierweefsel
o zenuwweefsel
4.2 Epitheel bekleedt lichaamsoppervlakken, holten en buisvormige structuren en
vervult belangrijke functies
Verbindingen tussen cellen
▪ Epitheel = lagen cellen en klieren die in-of uitwendige oppervlakken bekleden
▪ Klieren = bestaat uit cellen die producten afscheiden + afgeleid van epitheel
▪ Kenmerken dekweefsel/epitheel
o Cellen liggen dicht op elkaar
o Oppervlak dekweefsel blootgesteld aan extern milieu of intern compariment
o Verbonden op onderliggend bindweefsel via basaal membraan
o Avasculaire structuur (afwezigheid van bloedvaten) → voeding opnemen via
dieper gelegen weefsels of via uitwendig oppervlak
o Voortdurende vervanging / regeneratie van (beschadigde/verloren)
epitheelcellen
o Bekleden uitwendige (huid) en inwendige lichaamsoppervlakken
- inwendige transportbuizen die in contact staan met de buitenwereld =
spijsverteringskanaal, luchtwegen, afvoergangen voortplantingsstelsel en urine
wegen
- inwendige holtes: holten rond longen en hart, compartimenten van de hersenen
en middenoor, inwendige opp. van bloedvaten en het hart
- → wrijving verminderen reguleren van vloeistofsamenstellingenen communicatie
tussen bloed en weefselvocht reguleren
, Samenvatting anatomie en fysiologie/Anneleen Minner
Functies van epitheel
1. Fysieke bescherming → tegen uitdroging, aantasting door chemische stoffen,
ziekteverwekkers
2. Reguleren doorlaatbaarheid → bepaalde stoffen gaan door andere niet
bv. Eiwitten niet door wand van bloedvaten
3. Zintuigfunctie → veranderingen in omgeving doorgeven
Bv. drukreceptoren in huid geven pijnprikkel door → mens verandert houding
4. Vorming gespecialiseerde klierproducten
▪ Epitheelcellen die klierproducten vormen → kliercellen (liggen verspreid tussen andere
cellen)
▪ In een klierepitheel worden bepaalde klierproducten gevormd
▪ Exocriene klierproducten
→ Afgifte aan externe oppervlak van het epitheel (Vb. Zweetklieren, melk uit klieren)
▪ Endocriene klierproducten (hormonen)
→ Afgifte interne weefselvocht of aan bloed (Vb. Insuline, glucagon)
→ regelen en coördineren de activiteiten van andere weefsels
Verbindingen tussen cellen
▪ Doel
o Ononderbroken laag vormen (efficiënte barrière)
→ membranen van dekweefsels moeten kort bij elkaar blijven
→ goede verbinding epitheelcellen en basale membraan
▪ Hoe
o CAMs: celadhesiemoleculen
→ verbonden met elkaar & extracellulair materiaal
→ verbonden via dunne laag proteoglycanen (eiwitten & polysachariden)
▪ Voorkomende verbindingen
o Tight junctions (zonnula occludens)
• Lipidelagen van plasmamembranen = stevig met elkaar verbonden met
membraaneiwitten
• Fusie plaatsen = netwerk van actinefilamenten in cytoskelet
• Membranen van naburige cellen komen samen & vormen barrière
• Voorkomen dat water & ionen tussen cellen door kunnen
• Plaatsen met agressieve chemische stoffen / enzymen
• Vb. Spijsverteringskanaal → vertering van darm door maagzuur voorkomen
o Gap junction
• 2 cellen bij elkaar gehouden door transmembraaneiwitten
(connexonen/kanaaleiwitten)
, Samenvatting anatomie en fysiologie/Anneleen Minner
• Laat transport toe van kleine molecule & ionen tussen cellen
• Terug te vinden in glad spierweefsel & hartspierweefsel (coördinatie
spiercontracties)
o Desmosomen:
• Plasmamembranen van 2 cellen met elkaar verbonden via CAMS &
membraaneiwit (proteoglycanen)
• Verbinding met het celskelet via intermediaire filamenten
• Veel in cellen in de bovenste huidlaag (beschadigde huidcellen worden in
verbonden groep afgestoten niet afzonderlijk)
• Hemidesmosoom
• → helft van desomosoom zorgt voor verbinding van de cel op het basaal
membraan huid → geven stevigheid & laten beweging/buiging toe
Het epitheeloppervlak
▪ Apicale oppervlak (oppervlak aan buitenkant van lichaam) bevat gespecialiseerde structuren
▪ Blootgesteld aan interne/externe omgeving
▪ Structuur bepaalt functie van cel
▪ Microvilli vergroten oppervlakte van de epitheelcel → grotere resorptiecapaciteit
(afgifte/opname)
▪ Trilhaarepitheel → trilharen op uitwendig oppervlak (Vb. irriterende stoffen uit luchtwegen)
De basale membraan
▪ = netwerk van eiwitvezels (bevat geen cellen)
▪ Verbinding tussen het epitheel & onderliggende bindweefsel
, Samenvatting anatomie en fysiologie/Anneleen Minner
▪ Zorgt voor stevigheid, weerstand & barrière (tegen eiwitten & grote moleculen)
▪ Cellen haken in op eiwitvezel via hemidesmosomen
Vernieuwing en herstel van epitheel
▪ Door voortdurende deling van ongedifferentieerde cellen (stamcellen / kiemcellen)
→ Cellen in staat om te veranderen in ander celtype
▪ Stamcellen liggen onderaan (diep) in het epitheel vlakbij het basale membraan & groeien naar
boven toe
4.3 De vorm en het aantal lagen van de cellen bepalen het type epitheel belangrijke
functies
▪ Indelingscriteria
o Aantal cellagen
o Vorm buitenste cellaag
Cellagen
o Eénlagig epitheel:
▪ 1 laag cellen op basaal membraan
▪ Dun & kwetsbaar
→ geschikt voor afscheiding en opname (spijsverteringskanaal, urinewegen,longen
→ Niet geschikt voor mechanische bescherming (op beschermende plaatsen)
▪ Bekleden inwendige lagen en transportbuizen
▪ → Spijsverteringskanaal, urinewegen, longen…
o Gelaagd / meerlagig epitheel:
▪ Meerdere lagen op basaal membraan
▪ Bescherming (plaatsen met mechanische / chemische belasting)
▪ → Huid, bekleding anus & mond
Celvorm. (buitenste cellaag)
o Afgevlakt (Plaveiselepitheel)
▪ Cellen dun & vlak
▪ Liggen kort bij elkaar
▪ Kern ligt in dikste gedeelte van cel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper minneranneleen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €12,06. Je zit daarna nergens aan vast.
