Samenvatting Anatomie en fysiologie hoofdstuk 11: Spijsverteringsstelsel Powerpoints, notities en handboek samengebracht tot 1 overzichtelijk document. Met o.a. deze samenvatting 17/20 behaald voor dit vak.
HET SPIJSVERTERINGSSTELSEL
11.1 Inleiding
• Spijsverteringsstelsel levert brandstoffen en bouwstoffen voor ons lichaam
= functioneren + celgroei en -herstel
• Spijsverteringsstelsel bestaat uit:
o spijsverteringskanaal = gastro-intestinale kanaal
- gespierde buis
- bestaande uit:
- mondholte
- pharynx (keelholte)
- oesophagus (slokdarm) overlappende functies maar
- maag bepaalde gespecialiseerde gebieden =
- dunne darm duidelijke histologische specialisaties
- dikke darm
- rectum
- anus
o accessoire organen bestaan uit:
- gebitselementen
- tong
- speekselklieren
- galblaas
- lever
- pancreas
Functies van het spijsverteringsstelsel:
1. Ingestie: wanneer voedsel via de mond naar het spijsverteringskanaal gaat
2. Mechanische verwerking: fysieke beweging van vast voedsel, eerst door tong en
gebitselementen daarna door knedende en mengende bewegingen in het
spijsverteringskanaal
3. Vertering: chemische afbraak van voedsel → kleine organische bouwstoffen die door
dekweefsel van het spijsverteringskanaal kunnen worden opgenomen
4. Secretie: afgifte water/zuren/enzymen en buffers door epitheel van
spijsverteringskanaal en accesoire organen
5. Opname: verplaatsing kleine organische moleculen,elektrolyten,vitaminen, en water
door dekweefsel van verteringskanaal naar interstitiële vloeistof rond het
spijsverteringskanaal
6. Uitscheiding: verwijderen van afvalstoffen uit lichaamsvloeistoffen (in vorm van
feces via defecatie uit het lichaam)
Bekleding spijsverteringskanaal:
- Afwaar = beschermt omringende weefsels tegen slijtage (zuren/enzymen)
- Bescherming tegen bacteriën
- Indien doorgang bacteriën = aanval door macrofagen en ander cellen van
het imuunsysteem
, Anatomie en fysiologie/Anneleen Minner
Spijsverteringskanaal bestaat uit 4 grote lagen:
11.2 De mondholte: tong, speekselklieren & gebitselementen
De mondholte:
• = cavita oris
• Start spijsverteringskanaal
• Ook onderdeel van de luchtwegen
• Speelt rol bij klankvorming en gelaatsuitdrukking
• Gelaagd plaveiselepitheel (slijmvlies)
• Tong, tanden, speekselklieren
, Anatomie en fysiologie/Anneleen Minner
Functies van de mondholte:
• Betast en onderzoekt voedsel voor inslikken
• Verwerkt materiaal mechanisch (tong, tanden, opp gehemelte)
• Bevochtigt materiaal (slijm en klierproducten)
• Start vertering koolhydraten en vetten dmv enzymen
Afbakening van de mondholte:
TONG:
• Samenwerkende spieren bekleed met tongslijmvlies
• Bevat smaakpapillen
• Verplaatst voedsel
• Voedsel naar de mondholte brengen (ijs)
• Grootste deel in de mondholte
• Basis loopt in de orofarynx door
•
Functies:
• Mechanische bewerking door samendrukken, aflikken en vervormen
• Hulpmiddel bij kauwen en voorbereiding op slikken
• Onderzoek vh voedsel met de tast-temperatuur- en smaakzintuigen
Smaakpapillen (zie H10: zintuigen)
Smaakknop (zie H10: zintuigen)
, Anatomie en fysiologie/Anneleen Minner
Achterste 1/3 van de tong is bezet met lymfatisch weefsel (opvallende laterale verdikkingen)
• tongamandelen (zie A&F II)
• lymfeknopen bestrijden van infecties
SPEEKSELKLIEREN
3 paar speekselklieren (zorgen voor speekselproductie):
Oorspeekselklier (glandula parotis) -laterale/ achterste opp. van de onderkaak bedekt – de
gang van Stenen (afvoerbuis) mondt uit in het
vestibulum op het niveau van bovenste tweede ware
kies
- klierproduct dat rijk is aan speekselamylase (afbraak
zetmeel)
Ondertongspeekselklieren (glandulae -onder slijmvlies van mondbodem en talrijke
sublinguales) afvoerbuizen monden uit aan weerzijde van de tongriem
-klierproduct met meer buffers en slijm
Onderkaakspeekselklieren (glandulae - mondbodem langs binnenste opp van de onderkaak –
submandibulares) afvoerbuizen monden uit in de mond achter de kiezen
aan weerszijde van de tongriem
-Klierproduct met meer buffers en slijm
• 1 tot 1,5 liter speeksel per dag
• Speeksel < 99,4 % water, rest: slijmstoffen, ionen, buffers, afvalstoffen,
stofwisselingsproducten en enzymen
• Slijmstoffen (mucinen) nemen water op en vormen slijm
• Maaltijd:
o bevochtigen van mond door grote hoeveelheden speeksel en lossen
chemische stoffen op die de smaakknopjes stimuleren
o meer speekselvorming = 7ml speeksel/min ( 70% onderkaakspeekselklieren)
o pH stijgt = licht zuur tot licht basis
• Voortdurende activiteit
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper minneranneleen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €11,66. Je zit daarna nergens aan vast.
