- Hier vind je een document met alle uitwerkingen van de hoorcolleges van week 1 t/m week 7 volledig uitgetypt. In een andere kleur heb ik mijn eigen aantekeningen genoteerd van de toezegging door de docent. Ik heb met deze aantekeningen mijn tentamen in 1x behaald. Je dient uiteraard ook je werkg...
Hoorcollege 1: Aard van het bestuursrecht. Partijen in het bestuursrecht
0. Opzet van het vak.
1. Aard van het bestuursrecht.
2. Partijen in het bestuursrecht I: bestuursorganen (b-organen).
3. Partijen in het bestuursrecht II: (statutair) belanghebbenden.
Aard van het bestuursrecht
1. Wat is bestuursrecht?
2. Functies van het bestuursrecht
3. Gelede normstelling
4. Verhouding algemeen en bijzonder deel
Kinderopvangtoeslagaffaire
Toeslag is een tegemoetkoming van de overheid indien je geen kinderopvang kan betalen,
omdat je wel gwn moet werken. Je krijgt een bepaald bedrag van de overheid. Overheid gaf
voorschot aan de personen en einde van het jaar moet je dat verantwoorden. Dus geld terug
indien je je kind niet hebt gestuurd naar de opvang.
- 2017> 237 gezinnen in problemen gekomen, omdat zij te hoge voorschot hebben gekregen
en dit terugvorderen.
-2021 parlementaire onderzoek gedaan> dat parlementaire document wordt ongekend
onrecht (2020) genoemd. Staatsmachten zijn ernstig en langdurig tekortgeschoten in het
bieden van RB.
10.000 euro voorschot bijv. eigenbijdrage van 400 euro. Dit moet je verantwoorden. Stel je
kan 9000 verantwoorden. Je moet dus 1000 terugbetalen. De belastingdienst vorderde
10.000 euro terug. Dus je was al 9000 euro kwijt en dan moest je dus 10.000 euro ook nog
eens naar de belastingdienst. Die mensen werden als fraudeer aangemerkt. Ze kregen ook
geen advocaat toegekend (via rechtsbijstand). 1 grote drama.
- perfect storm: alles begon bij de belastingdienst die niet goed ging opletten en niet
luisterden. De belastingdienst ging blind voorschot verstrekken. Dus aan iedereen, dit leidde
dus echt tot fraude. Er werd toen een fraudeteam in het leven geroepen. Zij ging selecteren
op woonwijk, achtergrond etc. er werd dus gediscrimineerd.
- Kabinet viel hierna.
Dit heeft geleid tot burgerperspectief en responsief bestuursrecht
Burgerperspectief: niet via de regel kijken, maar kijken wat de burger nodig heeft. Wat is rv
Responsief> ook echt aan de burger vragen wat je kan doen.
Reactie: burgerperspectief en responsief bestuursrecht
1. Afdeling is indringender gaan toetsen (zie HC 5)
2. Bestuursorganen richten hun werkprocessen anders in>
3. Wetsvoorstel Wet versterking waarborgfunctie Awb (zie HC 4 en 5)
Aard van het bestuursrecht (vervolg)
- Functies van het bestuursrecht
- Gelede normstelling
- Verhouding algemeen en bijzonder deel
,Functies van het bestuursrecht
- Instrumentele functie: Maatschappelijke probleem oplossen door bestuursrecht.
Bestuursrecht gaat over de overheid die maats. Problemen wilt oplossen. Dat gaat via
wetgeving. Er wordt iets verplicht of juist verboden. Normovertredingen handhaven.
- Legitimerende functie: geeft bestuursorganen bevoegdheden via de wet. Ook kijken
naar andere omstandigheden van het geval door uitspraak.
- Waarborgfunctie: allemaal waarborgen in de wet opgenomen die weer tegen de
overheid kan worden gebruikt.
Bestuursrecht is het recht die je voor, tegen en.. gebruikt.
Gelede normstelling> je rechtspositie kan je niet uit de wet alleen afleiden. Het is een
opeenstapeling vn rechtsnormen. Van algemeen naar bijzonder.
- wet (in formele zin)
- algemene maatregelen van bestuur
- ministeriële regelingen
- decentrale verordeningen
- plannen
- beschikkingen van de centrale en decentrale overheid
Verhouding algemeen en bijzonder deel
In het bijzonder deel zitten de verboden, verplichtingen en aanspraken van de burgers en de
bevoegdheden van bestuursorganen.
Bijzondere deel is dat deel bij bijzondere bestuursrecht.
Maar het algemeen deel speelt altijd een rol> AWB> dit is het algemene leerstuk. Er is ook
deel van bestuursrecht bij sr, zoals wegenverkeerswet (apk-keuring, rijbewijs etc. zijn
allemaal beschikkingen van de overheid etc.)
2. Partijen in het bestuursrecht I: bestuursorgaan (art. 1:1 Awb)
Al bekend:
Art. 1:1 lid 1 Awb: a-organen en b-organen.
A-orgaan: een orgaan van een rechtspersoon die krachtens publiekrecht is ingesteld, […]
- Organen van openbare lichamen, bijv. ministers, regering, College van B en W,
burgemeester, etc. koning etc.
- Organen van ‘rechtspersonen sui generis’, bijvoorbeeld het bestuur van de Dienst
Wegverkeer (art. 4a Wegenverkeerswet: Er is een Dienst Wegverkeer, in het maatschappelijk
verkeer aangeduid als RDW. De dienst bezit rechtspersoonlijkheid en is gevestigd te
Zoetermeer.
Burger is vrij, overheid is onvrij! A-organen zijn organen publiekrechtelijke rechtspersonen.
Artikel 1:1 lid 1 Awb> natuurlijke personen en organen van privaatrechtelijke rp.
Onder bestuursorgaan wordt verstaan:
a. […]
b. een ander persoon of college, met enig openbaar gezag bekleed.
§
• Privaatrechtelijke rechtspersonen of natuurlijke personen
• Openbaar gezag: de bevoegdheid publiekrechtelijke rechtshandelingen te verrichten>
eenzijdig de positie van de rechtssubject bepalen. Het nemen van besluiten bijv. er
, zijn ook publ rh die niet schriftelijk zijn> bijv. iemand die bij een school staat met
hesje die auto’s laat stoppen. Je mag niet meer doorrijden bijv.
B-organen: twee manieren van verkrijging van openbaar gezag
a. Krachtens wettelijk voorschrift (met basis in wet), bijv.
• AFM (stichting) en DNB (vennootschap)
• APK-keuringsstation> eenmansbedrijven, bv’s
• Hoofd van de school (Leerplichtwet)> ook een bestuursorgaan.
b. Buitenwettelijk: ABRvS 30-11-1995, ECLI:NL:RVS:1995:ZF1850 (Stichting Silicose)
Ad b. Buitenwettelijk (ABRS Stichting Silicose):
Er moet worden voldaan aan alle 3 criteria wil er sprake zijn van een silicone B-
bestuursorgaan. Deze volgende 3 vereisten>
1. Het gaat om uitkeringen of andere op geld waardeerbare rechten;
2. De overheid bepaalt de criteria volgens welke de op geld waardeerbare rechten worden
verdeeld in beslissende mate (het ‘inhoudelijke vereiste’)
3. De overheid verschaft het geld waarmee de rechtspersoon de op geld waardeerbare
rechten in overwegende mate, in beginsel voor ten minste twee derden (het ‘financieel
vereiste’)> beginsel voor 2/3 deel het geval zijn
B-organen: ‘voor zover’
A-organen vallen altijd onder hun bestuursorgaan, altijd onder hun functie handelen ze!
Dus zij handelen altijd namens hun bestuursorgaan.
• A-organen moeten zich in beginsel altijd aan bestuursrechtelijke normen houden
- Algemene beginselen van behoorlijk bestuur (zie o.a. Hoofdstuk 3 Awb)
- Ook bij privaatrechtelijke handelen (art. 3:1 lid 2 Awb en art. 3:14 BW)
• B-organen hoeven zich slechts aan bestuursrechtelijke normen te houden voor zover
zij handelen als bestuursorgaan
B-Organen vallen alleen onder het bestuursorgaan als zij handelen in hun functie.
Indien vraag over bestuursorgaan moet je ALTIJD eerst kijken of er sprake is van een a-
bestuursorgaan. Indien er geen sprake is van een a-bestuursorgaan, ga je toetsen aan de b-
bestuursorgaan. Stichtingen kunnen nooit a-organen zijn! want privaatrechtelijke rp.
Discussie: a.b.b.b. ook op niet-overheid? I
HR 4 april 2003, ECLI:NL:HR:2003:AF2830 (RZG/Conformed): de beginselen van behoorlijk
bestuur zijn niet van toepassing op instellingen die niet tot de overheid behoren
• Discussie: moeten de beginselen van behoorlijk bestuur ook gelden voor niet-
overheidsinstanties?
Argumenten vóór:
• A.b.b.b. zijn ontwikkeld om machtsongelijkheid te compenseren. Die doet zich ook
voor in private verhoudingen
• Overheid gebruikt vaak private partijen om publieke belagen te behartigen
(onderwijsinstellingen, zorginstellingen, woningcorporaties). Dat leidt tot ‘weglekken’
van publiekrechtelijke normering
, Argumenten tegen:
• Privaatrecht biedt via open normen (redelijkheid en billijkheid, maatschappelijke
zorgvuldigheid) alle ruimte voor compensatie
• ‘Gebruik’ van private partijen door de overheid is geen bruikbaar criterium voor
afbakening
• Principieel: overheid is gebonden, niet-overheid is vrij, tenzij bij of krachtens de wet
gebonden.
Al bekend: OPERA-criteria
Adressaat van een besluit is altijd belanghebbende.
Overige personen/entiteiten (‘derde-belanghebbenden):
• Objectief bepaalbaar
• Persoonlijk
• Eigen
• Rechtstreeks
• Actueel
Statutair belanghebbenden (art. 1:2 lid 3 Awb) I: algemeen
• Rechtspersonen kunnen ook belanghebbende zijn als zij algemene/collectieve
belangen behartigen.
• Algemeen/collectief belang treedt in plaats van eigen belang.
• De overige eisen van lid 1 blijven van toepassing.
Statutair belanghebbenden (art. 1:2 lid 3 Awb) II: vereisten
a. rechtspersoonlijkheid> ja bijv. bij de notaris etc.
b. algemene of collectieve belangen behartigen> algemeen belang is bijv. milieu etc. die
algemene belangen behartigen. Collectieve belangen is groep mensen, dus bijv.
buurtvereniging etc.
c. op basis van een kenbare, specifieke doelstelling (‘in het bijzonder’)> specifiek in een
bepaalde woonwijk plek
d. behartiging moet (mede) blijken uit feitelijke werkzaamheden (NB: dit geldt niet bij
collectieve belangenbehartigers); en
e. er moet een relatie zijn tussen het belang dat men in casu behartigt en de doelstelling van
de rechtspersoon (zgn. finaliteitsvereiste).
Cumulatieve vereisten!> aan alle criteriums moet zijn voldaan wil er sprake zijn van
belanghebbende. Indien aan 1 niet is voldaan geen belanghebbende.
Belanghebbende moet je dus dit ook uitwerken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper damla_nur61. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,16. Je zit daarna nergens aan vast.
