Samenvatting van de PowerPoint, syllabus en aantekeningen van hoofdstuk 3, spijsvertering. Zelf veel aan gehad tijdens het leren en het wat met een hoog cijfer in 1 keer gehaald. Hopelijk jullie ook, succes met leren!
Anatomie deel 1: biochemie, spijsvertering, circulatiestelsel, ademhalingsstel...
Leerdoelen
- Bouw van het maag-darmkanaal (gastro-intestinaal stelsel) tekenen en stucteren en
onderdelen benoemen.
- Juiste vaktermen kunnen benoemen
- Regulering van maagactiviteit bespreken
- Slikproces kunnen uitleggen
- Samenstelling van maagsap en de functie van de bestanddelen benoemen
- Belang vitamine B12 kunnen uitleggen
- Dubbele functie pancreas en benoemen wat er fout loopt bij diabetes
- Bestanddelen gal en functie in het lichaam benoemen
- Klinisch redeneren bij icterus of geelzucht, uitleg geven wat bilirubine is
- Leverfuncties kennen en hierbij klinisch redeneren
Voedingsstoffen en metabolisme
Het lichaam heeft voortdurend behoefte aan bouwstoffen en energierijke stoffen.
Verschil anabolisme en katabolisme:
- Katabolisme: levert energie op en wordt ook wel de energiestofwisseling genoemd.
Verbranding glucose in aanwezigheid van zuurstof.
- Anabolisme: zorgt voor de aanmaak van nieuwe (complexe) moleculen en wordt ook wel de
bouwstofwisseling genoemd. De opbouw gebeurd met de vrijgekomen energie en
bouwstoffen (ook wel substraten genoemd)
Bepaalde vitaminen kunnen enkel via vetten opgenomen worden: A, D, E en K
Katabolisme: afbreken voedingsstoffen
2
,Belangrijke functies Gastro-intestinaal stelsel
De vier belangrijke functies van het maagdarmstelsel zijn:
- Motoriek = peristaltische bewegingen
- Spijsvertering = excretie van verteringssappen
- Endocriene zelfregulatie = heeft betrekking op de aanmaak van hormonen via bloedbaan
- (re)Absorptie van substraten
Peristaltiek
Functie: voortbewegen darminhoud
Wat? reflexmatig en ritmisch samentrekken en
ontspannen van de spieren in de maag-darm wand. =
automatisch en gecoördineerd.
Hoe?
- Onwillelkeurige spieren in darm en maag wand. Dit zijn
kringspieren (circulair) en longitudinale spieren
(lengtespieren)
- Het spierweefsel zorgt voor plooiing van de wand (met
name in de maag en dunne darm)
- Door ritmische samentrekkingen wordt het voedsel
voortgeduwd.
1. Circulaire spieren trekken samen voedselbolus wordt
verder geduwd
2. Longitudinale spieren trekken samen regio wordt
verkort
3. Contractiegolf afwisselen van stap 1 en 2, hierdoor
wordt de voedselbolus voortbewogen
Antiperistaltiek (of retrograde peristaltiek): beweging in omgekeerde richting, zoals bij
braken.
Secretie van verteringssappen met enzymen
Spijsvertering is het proces waarbij voedsel wordt afgebroken tot voedingsstoffen die klein
genoeg zijn om in het lichaam te worden opgenomen en gebruikt te kunnen worden als
brandstof of bouwstof. Enzymen en hormonen helpen bij de spijsvertering.
Excretie: uitscheiding naar buiten, het spijsverteringskanaal (sappen met
verteringsenzymen).
Endocretie: uitscheiding naar binnen, in de bloedbaan (hormonen)
Zowel hormonen als enzymen spelen een rol bij de spijsvertering.
3
, Enzymen
Wat: eiwitten die als katalysator werken: maken een bepaalde reactie mogelijk of versnellen
deze. Hierbij worden stoffen omgezet in andere stoffen, zelf blijven ze onveranderd.
Rol: splitsen of afbreken van voedingsstoffen.
Aanmaak:
- in de wand van het spijsverteringsstelsel zitten gespecialiseerde cellen met een klierfunctie.
Deze produceren enzymen en stellen deze vrij. afgifte voornamelijk in het 1ste deel van GI-
kanaal: mond, maag en duodenum.
- lever (via galblaas) en alvleesklier (pancreas) scheiden sappen en verteringsenzymen uit die
in het maag-darmkanaal terecht komen.
Spijsvertering of digestie
Het verteren, opnemen en omzetten van voedingsstoffen in energie en bouwstenen voor het
lichaam.
Omvat het mechanisch en chemisch verkleinen van voedsel, zodanig dat de resterende
producten door de darmwand kunnen worden opgenomen. = resorbeerbare moleculen.
- Mechanisch = kauwen en kneden in maag/darm
- Chemisch = sappen en enzymen (stoffen toegevoegd in maagdarmkanaal, zo ook water)
Resorbeerbare moleculen worden via de bloedbaan vervoerd naar de cellen en hier gebruikt
als substraat voor de stofwisseling ongezet in energie of bouwstoffen
Endocriene zelfregulatie
In het maagdarmkanaal worden verschillende hormonen aangemaakt die het
spijsverteringsproces in de darm reguleren.
Aanmaak door: entero-endociene cellen in de darmwand, verantwoordelijk voor de aanmaak
van hormonen.
Rol: regulatie/productie maag- en darmsappen, sturen de lediging van de maag en
beïnvloeden de snelheid van de peristaltiek.
Hormonen zijn stoffen die via de bloedbaan worden getransporteerd en andere cellen
aanzetten tot activiteit.
Resorptie en absorptie
Opname van stoffen in het bloed vanuit het spijsverteringskanaal.
Voornamelijk in de dunne darm
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
√ Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, Bancontact of creditcard voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper VerloskundigeinopleidingIris. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,46. Je zit daarna nergens aan vast.
